به گزارش آتیه آنلاین، از آنجا که سازمان تأمین اجتماعی یک مجموعه دولتی و برخوردار از بودجه دولت نیست و به عنوان سازمانی درآمدی و هزینه ای است، منشأ اصلی درآمد آن، از حق بیمه پرداختی سهم بیمه شده و کارفرماست که این درآمدها را نیز صرف تعهدات کوتاه مدت و بلند مدت می‌کند.

براساس ماده ۲۸ قانون تأمین‌اجتماعی منابع درآمدی سازمان را بیمه شده، کارفرما و دولت تأمین می‌کنند، نقش آنان به عنوان شرکای اجتماعی سازمان همواره در ارتقای جایگاه و شأن سازمان از اهمیت بالایی برخوردار است.

به موجب این ماده قانونی هیچ یک از کارفرمایان، کارگران (بیمه‌شدگان) نمی‌توانند سهم خود را از حق‌بیمه کم یا زیاد کنند تا با پرداخت سهم مازاد آنچه قانون تعیین کرده است، در صدد برخورداری بیشتر از مزایای مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی و برعکس باشند.

در این میان کارفرمایان همواره به منزله اصلی‌ترین منبع تأمین کننده بودجه سازمان تأمین‌اجتماعی دارای نقش مهم و اثرگذاری در سازمان و در گسترش فرهنگ بیمه‌ای در جامعه هستند و سازمان تأمین‌اجتماعی نیز به طور کلی کارفرمایان را به عنوان شریک خود در امر تأمین‌اجتماعی می‌داند.

یک میلیون و ۳۰۰ کارگاه فعال در کشور با بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان بدهی

در حال حاضر که سازمان تأمین‌اجتماعی ۱۵ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بیمه شده اصلی دارد و به واسطه این تعداد بیمه شده ۵۳ درصد جمعیت کشور را تحت پوشش دارد، یک میلیون و ۳۰۰ هزار کارگاه فعال در کشور نیز به این سازمان بزرگ بیمه‌گر، بیمه پردازی دارند و حق بیمه کارگران خود را به این سازمان پرداخت می‌کنند.

با توجه به اینکه پرداخت به موقع حق بیمه از سوی کارفرمایان می‌تواند سازمان تأمین‌اجتماعی را در پرداخت به موقع تعهدات خود یاری کند، انتظار می‌رود که کارفرمایان به عنوان یکی از شرکای اجتماعی در این زمینه همکاری داشته باشند اما متاسفانه در برخی از کارگاهها این رویه عملیاتی نشده است و تاکنون برخی از کارفرمایان به عنوان کارفرمایان بدهکار، حق بیمه کارگران خود را به این سازمان پرداخت نکرده‌اند.

همین مساله باعث شده است که اکنون برخی از کارفرمایان که حق بیمه کارگران خود را به سازمان تأمین‌اجتماعی پرداخت نکرده‌اند انباشت بدهی داشته به گونه‌ای که براساس آمارهای موجود بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارند.

اجرای طرح بخشودگی جرائم بیمه‌ای کارفرمایان در سال‌های اخیر

اگرچه در سال‌های اخیر هم طرح بخشودگی جرائم بیمه‌ای کارفرمایان خوش حساب هم به اجرا گذاشته شد و بخشی از بدهی کارفرمایان با اجرای این طرح پرداخت و جرائم کارگاههای بدهکار نیز مشمول بخشودگی شد، این طرح به طور کلی برای کمک به کارگاهها و کارفرمایان بدهکار جهت تقسیط بدهی و بخشودگی بخشی از جرائم و برای رونق تولید کسب و کار در کشور بود.

مشمولان طرح بخشودگی جرائم بیمه‌ای، کارفرمایان کارگاه های فعال تولیدی، صنعتی، معدنی و خدماتی و اصناف اعم از حقیقی و حقوقی و دولتی و غیردولتی بودند تا با تقسیط بدهی خود، نسبت به حفظ یا افزایش اشتغال نیروی کار اقدام کنند.

در راستای اجرای این طرح، در صورت پرداخت کامل بدهی و یا تقسیط در ۱۲ قسط ، این کارفرمایان از ۱۰۰ درصد بخشودگی جرائم برخوردار شدند و با تقسیط بیش از ۱۲ قسط و حداکثر ۳۶ قسط به صورت پلکانی از ۵۰ تا ۸۵ درصد از بخشودگی جرائم استفاده کردند.

اما با وجود اجرای این طرح مهم و اثرگذار که هم به رونق تولید و کسب و کار در جامعه کمک می‌کرد و هم باعث تقسیط بدهی و بخشودگی بخشی از جرائم بیمه‌ای کارفرمایان شد اما هنوز برخی از کارفرمایان اگرچه بدهی خود را پرداخت نکرده‌اند برخی دیگر انباشت بدهی دارند و همین امر باعث شده است که تأمین‌اجتماعی به عنوان ابرطلبکار از کارفرمایان به حساب آید.

بخشودگی بیش از پنج هزار میلیارد ریالی کارگاههای بدهکار

براساس آمار عملکردی معاونت بیمه‌ای سازمان تأمین‌اجتماعی، تعداد کارگاههای فعال بیمه پرداز در سال ۱۴۰۰ بیش از یک میلیون و ۲۹۹ هزار کارگاه است که نسبت به سال ۹۹ نیز کاهش چهار دهم درصدی را داشته است.

مجموع مبلغ بخشودگی جرائم بیمه‌ای کارفرمایان تا پایان سال ۱۴۰۰ در راستای اجرای مفاد حکم بند «ث»تبصره «۵» قانون بودجه این سال برابر با پنج هزار و ۱۱۸ میلیارد ریال است.
برآورد ۵۰ هزار میلیارد تومانی طلب از بخش خصوصی

مهرداد قریب معاون بیمه‌ای سازمان تأمین‌اجتماعی نیز درباره طلب این سازمان از بخش خصوصی گفت: سازمان حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان از بخش خصوصی طلب دارد که البته بخشی از این بدهی‌های کارفرمایان که استخراج شده است برآوردی است.

وی اظهار داشت: البته کارفرمایان کارگاههای تولیدی، خدماتی و صنعتی نسبت به این بدهی خود حق اعتراض دارند و اعتراض آنها مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
اهمیت ویژه شرکای اجتماعی برای تأمین‌اجتماعی

میرهاشم موسوی مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی نیز معتقد است که شرکای اجتماعی برای سازمان تأمین‌اجتماعی اهمیت ویژه دارند. حکمرانی مطلوب تأمین‌اجتماعی بدون تعامل با شرکای اجتماعی ممکن نیست. در کنار توجه به مطالبات و نظرات شرکای اجتماعی، نقش حاکمیتی نیز در مدیریت تأمین‌اجتماعی باید همواره مورد توجه قرار گیرد و تعامل مناسب با دولت برای تأمین‌اجتماعی اهمیت بسیار بالایی دارد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۷۳ درصد جامعه تحت پوشش بیمه‌های اجتماعی هستند و ما در سازمان تأمین‌اجتماعی افتخار داریم ۵۳ درصد کل جامعه را تحت پوشش داریم. سازمان تأمین‌اجتماعی یک نهاد عمومی غیردولتی و سازمانی خدمت‌محور است که در اجرای تکالیف اصل ۲۹ قانون اساسی و دیگر اصول قانون اساسی، نقش و سهمی عمده دارد.

موسوی خاطرنشان کرد: این سازمان یک مجموعه اجتماعی و اقتصادی بسیار گسترده است و امروز با ۱۸ خدمت کلان در حوزه بیمه‌ای، درمان و فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری، مشغول به ارائه خدمات است.

مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی تعداد پرسنل این مجموعه را ۱۴۰ هزار نفر اعلام کرد و افزود: تامین اجتماعی ۴۵ میلیون نفر را تحت پوشش خودش دارد و امروز به‌عنوان بزرگترین دستگاه یا نهاد عمومی، به آحاد جامعه خدمت ارائه می‌کند.

به کارفرمایان سخت‌گیری نکردیم

مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی در ادامه به وضعیت بدهی کارفرمایان به این سازمان اشاره کرد و گفت: امروز این سازمان از کارفرمایان حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان طلب دارد و حتی به دلیل شرایط کرونایی به کارفرمایان سخت‌گیری نشده است.

وی با اشاره به اینکه سازمان تأمین اجتماعی به ابرطلبکار از دولت و کارفرمایان بخش خصوصی تبدیل شده است، تصریح کرد: از کارفرمایان خواهش می‌کنیم که به تعهدات خود عمل کنند تا ما بتوانیم خدمت خوبی به مردم ارائه دهیم.

وی افزود: به اندازه همین مقدار شستا از بخش‌های طرف مراوده خود طلب دارد. تلاش می‌کنیم با تسویه این بدهی‌ها، شرایط ارائه خدمات به ذینفعان را بهبود دهیم.

موسوی درباره بخشودگی مالیاتی کارگاه‌ها عنوان کرد: ۱۵۰ هزار کارگاه از بخشودگی جرائم بیمه‌ای تأمین اجتماعی استفاده کردند که بالغ بر ۳ هزار میلیارد تومان بخشودگی جرایم برای این کارفرمایان در نظر گرفته شد.

مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی همچنین به تقسیط بدهی کارفرمایان اشاره کرد و گفت: تا ۴۵ قسط عملیات تقسیط انجام شده است و برای اقساط بالاتر، در کمیته‌ای در ستاد تصمیم‌گیری و بدهی کارفرمایان تا ۶۰ قسط تقسیم شد.

راه‌اندازی سامانه خدمات غیرحضوری ارسال لیست حق بیمه کارفرمایان

وی با اشاره به سامانه خدمات غیرحضوری ارسال لیست حق بیمه کارگاه‌ها، تصریح کرد: یکی از رویکردهای تحولی سازمان هوشمندسازی تأمین اجتماعی با هدف کاهش مداخلات انسانی در تعاملات خدماتی بود که با راه‌اندازی سامانه دریافت لیست‌های حق بیمه کارفرمایان گامی ارزشمند در این راستا برداشته شد. شفافیت و نظارت راهبردی از طریق این طرح افزایش یافته و مراجعات حضوری مردمی کاهش یافت. همچنین در این راستا، تعامل با کارفرمایان و پاسخگویی سازمان به این جمعیت تقویت شد.

موسوی اضافه کرد: با ارسال این لیست‌ها از طریق این سامانه همچنین اختلافات بیمه‌شدگان و کارفرمایان با یکدیگر و کارفرما با سازمان نیز برطرف شده و اعتراضات کارگری نیز با هم‌پوشانی به حداقل خواهد رسید.

 مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی تاکید کرد: در حقیقت بستری فراهم شد که سازمان به سمت یکپارچگی مالیاتی، بانکی و مالی حرکت کند. این طرح در صورت اجرا در سطوح کلان، شرایط سوءاستفاده را نیز از بین خواهد بود.

وی ادامه داد: راه‌اندازی سامانه ارسال لیست حق بیمه کارفرمایان در واقع گام نخست برای تعامل حداکثری با دستگاه‌ها و تحقق سه‌جانبه‌گرایی جهت خدمت به بیمه‌شدگان است.

وی با اشاره به یک میلیون و ٣٠٠ کارگاه فعال تامین اجتماعی افزود: اکنون کارگاه‌های ثابت و فعال سازمان در این سامانه ثبت نام کرده و فرصت برای معدود کارگاه‌های باقیمانده نیز در ماه جاری فراهم است. کارگاه‌های جدید هم که از ابتدا به این سامانه متصل خواهند شد. به هر حال چون سازمان تأمین اجتماعی وظیفه بزرگی در قبال بیش از نیمی از جمعیت کشور را دارد همراهی و همکاری شرکای اجتماعی به ویژه در بخش پرداخت بدهی خود به این سازمان بزرگ بیمه‌گر می‌تواند تأمین‌اجتماعی را در ارائه بهتر خدمات به بیمه‌شدگان، بازنشستگان و مستمری بگیران یاری کند.

گزارش از مهناز بیرانوند