به گزارش آتیه‌آنلاین، شیوع ویروس کرونا جنبه‌های مختلف زندگی ما را تغییر داده، مشاغل زیادی تعطیل شده، آموزش‌ها اینترنتی شده و بسیاری از افراد مجبورند در منزل و به اصطلاح دورکاری کنند که همه این موارد مستقیم یا غیرمستقیم زندگی زنان را تحت تاثیر قرار داده است.
به طور کلی زنان بیشتر از مردان در بخش خدمات مشغول به کار هستند که همین بخش در دوران شیوع ویروس کرونا هم بیشترین آسیب را دیده است و در نتیجه احتمالا اشتغال زنان با شیوع ویروس کرونا آسییب بیشتری دیده است. آمارهای مختلف هم این موضوع را تایید می‌کند.
با توجه به گزارش تیرماه سال جاری مرکز آمار ایران: « بررسی روند تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی کل کشور نشان می‌دهد این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار ١٣٩٨)، ٣.٧ درصد کاهش داشته است. به عبارت دیگر در فصل بهار سال جاری نسبت به فصل مشابه سال قبل حدود دو میلیون نفر از بازار کار خارج شده‌اند که بیش از یک میلیون و ٢٠ هزار نفر آن را زنان و ٩٧٠ هزار نفر را مردان تشکیل می‌دهند.
آمارهای دیگری هم وجود دارد که ثابت می‌کند سهم اشتغال زنان در بخش خدمات بیشتر است و با وجود اینکه زنان سهم کمی از شاغلان را تشکیل می‌دهند اما درصد زیادی از متقاضیان بیمه بیکاری زنان هستند. بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران در بهار سال ۱۳۹۹ سهم شاغلان ۱۵ ساله و بیشتر در بخش خدمات ۴۹.۷ درصد، در بخش صنعت ۳۱.۸ درصد و در بخش کشاورزی ۱۸.۶ درصد بوده است. سهم اشتغال زنان از بخش‌های خدمات، صنعت و کشاورزی نیز به ترتیب ۵۷، ۲۳.۲ و ۱۹.۸ درصد است.
این در حالی است که در بهار سال جاری از میان ۲۲ میلیون و ۹۶۳ هزار نفر جمعیت شاغل کشور، مردان ۱۹ میلیون و ۱۷۳ هزار نفر و زنان ۳ میلیون و ۷۹۰ هزار نفر از جمعیت شاغل کشور را به خود اختصاص داده‌اند. با این وجود طبق اعلام موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی، جدیدترین نتایج «نظرسنجی» این موسسه که وضعیت بیش از ۷۰۰ هزار متقاضی بیمه‌شده تامین اجتماعی را که در سامانه بیمه بیکاری ثبت نام کرده‌اند و همچنان بیکار هستند را مورد ارزیابی قرار داده است، نشان می‌دهد ۴۰.۴ درصد از پاسخگویان در این نظرسنجی، زن و ۵۹.۶ درصد مرد بوده‌اند. همچنین براساس این نظرسنجی، ۷۷.۱ درصد پاسخ‌دهندگان در بخش «خدمات»، ۱.۴ درصد در بخش «کشاورزی» و ۲۱.۵ درصد در بخش «صنعت» مشغول به کار بوده‌اند.
این شرایط نه تنها مشکلات اقتصادی زنان را تشدید و استقلال آنان را تهدید می‌کند، بلکه ممکن است وضعیت شغلی زنان بعد از بازگشت به شرایط عادی را هم تغییر دهد. چراکه با افزایش جمعیت زنان بیکار این احتمال وجود دارد که زنان برای کسب یک جایگاه شغلی به حقوق، مزایا و شرایط کاری نامناسب تن دهند.
زنان، بیشترین آسیب‌دیدگان کرونا
عیسی منصوری، معاون وزیر کار نیز در تشریح جزییات پرداخت تسهیلات کرونایی جدید در کشور در مصاحبه با ایسنا معتقد است: « بیشترین میزان آسیب از کرونا را زنان شاغل متحمل شده اند به نحوی که نزدیک به ۷۰ درصد شاغلینی که به دلیل کرونا شغل خود را از دست داده و بیکار شدند، زنان هستند که طبق اعلام معاون وزیر کار قرار است از محل منابع و تسهیلات اشتغال خانگی برای آنها اشتغالزایی شود.»
برابر مصوبات ستاد مقابله با کرونا مقرر شده برای کمک به صاحبان کسب و کارهایی که به دلیل شرایط ناشی از شیوع بیماری کرونا در فعالیت خود دچار مشکل شده‌اند، تسهیلات حمایتی کرونا با نرخ سود ۱۲ درصد و بازپرداخت اقساط ۲۴ ماهه پرداخت شود که برای این منظور متقاضیان باید در سامانه کارای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت نام کرده و پس از تایید سامانه و معرفی به بانک، تسهیلات درخواستی را از طریق شعب بانک دریافت کنند.
سایه انداختن بیماری کرونا بر زندگی زنان سرپرست خانوار
لیلا ارشد، یکی از فعالان حوزه حقوق زنان و کودکان نیز معتقد است که وضعیت اقتصادی و تورم که از سال‌های گذشته وجود داشت، مشکلات زنان سرپرست خانوار را دو چندان کرده به‌طوری که با شیوع بیماری کرونا شرایط زندگی این زنان بیش‌از پیش سخت و گاهی ناممکن شده است.
وی می‌گوید: «با توجه به اینکه زنان ما کمتر در سطوح بالاتر عهده دار مسئولیت هستند و اغلب در سطوح میانی و حتی پایین جامعه فعالیت می‌کنند طبعاً وجود هر گونه مشکلات اجتماعی و اقتصادی با زندگی آنها آمیخته و آن را تحت الشعاع قرار می‌دهد.»
این مددکار اجتماعی می‌افزاید: امروزه اغلب زنان سرپرست خانوار در شغل‌هایی مثل کار در منزل، رستوران، نگهداری از سالمندان و حتی دستفروشی آن هم به‌صورت روزمزد کار می‌کنند که درآمد چندانی برای آنها ندارد.
ارشد در ادامه به این نکته اشاره می‌کند که حتی زنان زباله‌گردی را می‌شناسد که به‌دلیل شرایط و محدودیت‌های موجود شغل خود را از دست داده‌اند. به‌گفته وی، متأسفانه امروز به‌دلیل بیماری کرونا، زنان ما حتی نمی‌توانند در خانه‌ها کار کنند چرا که خانواده‌ها نگران انتقال ویروس کرونا بوده واجازه کار در منزل را به آنها نمی‌دهند.
ارشد به افزایش اجاره خانه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: افزایش اجاره خانه، مواد غذایی و سایر لوازم اولیه زندگی از جمله هزینه درمانی و بهداشتی، زنان سرپرست خانوار را با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو ساخته به‌طوری‌که دخل‌وخرج آنها با هم همخوانی ندارد.
وی در ادامه به زنانی اشاره می‌کند که مسئولیت نگهداری چند فرزند را عهده دار هستند و خاطرنشان می‌کند: فرزند بسیاری از زنان سرپرست خانوار به تحصیل مشغول هستند که در شرایط کنونی باید هر کدام از آنها گوشی همراه یا تبلت داشته باشند در حالی‌که هزینه و درآمد زندگی آنها اجازه تهیه این وسایل را برای آنها نمی‌دهد. از این‌رو آنها مجبورند از فضای آموزشی فاصله گرفته یا ترک تحصیل کنند که این امر تهدیدی است برای خانواده و جامعه ما.
این مددکار اجتماعی به فرزندان خانواده‌هایی اشاره می‌کند که به نوعی نان آور خانه بودند اما امروز به‌دلیل بیماری کرونا شغل خود را از دست داده و بیکار شده‌اند.
به اعتقاد ارشد، فقر، تورم، محدودیت‌های اقتصادی، بالا بودن هزینه‌های درمانی و بهداشتی و حالا بیماری کرونا بر زندگی زنان سرپرست خانوار سایه انداخته و آنها را با مشکل روبه‌رو کرده است.
این مددکار اجتماعی بیمه کردن این زنان را از جمله راهکار مناسب و مقطعی برای برون رفت از وضعیت موجود می‌داند و می‌گوید: اگرچه در شرایط موجود نمی‌توان توقع داشت که اقدامات ویژه برای این زنان صورت بگیرد ولی لازم است برای جلوگیری از گسترش آسیب‌های اجتماعی، سیاستگذاران حمایت‌های مقطعی و موقت برای این قشر آسیب پذیر انجام دهند. اگر یک نهاد به عنوان کارفرما واسطه زنان خانه دار بیکار و بیمه قرار بگیرد، این موضوع به خوبی حل خواهد شد.
وی ادامه می‌دهد: حتی می‌توان از الگوها و راهکارهای جوامع مختلف برای عبور از این بحران استفاده و بهره برد.
ارشد خاطرنشان می‌کند: ضرورت دارد متولیان امر برای کودکانی که به مواد غذایی دسترسی ندارند تمهیداتی اتخاذ کنند تا از سوءتغذیه آنها جلوگیری شود چرا که ادامه این روند می‌تواند در آینده هزینه‌های زیادی را بر دوش دولتمردان تحمیل کند.
حفظ تعادل بین افراد خانواده، کمک به اقتصاد آن خانواده
امان‌الله قرایی در یادداشتی در روزنامه تعادل نوشته است: «عمق کرونا بر جامعه جهانی انکار ناپذیر است و ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. اول از همه که کرونا بسیاری از کسب و کارهای خصوصی را به نقطه‌ای رساند که مجبور به تعطیلی یا تعدیل نیرو شدند، در این بین اما تعداد زنانی که بیکار شدند خیلی بیشتر از مردان است. بسیاری از شرکت‌های خصوصی و خصولتی ابتدا نیروهای زن خود را تعدیل کردند، غافل از اینکه بیکاری زنان هم می‌تواند اقتصاد خانواده را با خطر جدی مواجه کند. تورم افسارگسیخته این روزها بسیاری از خانواده‌ها را با مشکلات عدیده مواجه کرده است، از سوی دیگر حضور تمام اعضای خانواده در خانه خود مشکل بزرگ دیگری است که علاوه بر اقتصاد آرامش خانواده‌ها را هم تحت تاثیر خود قرار داده و در این بین زنان بیش از همه زیر بار این فشار قامتشان خم می‌شود، حفظ تعادل بین افراد خانواده، کمک به اقتصاد خانواده که در حال فروپاشی است، فراهم کردن شرایط مناسب برای تمام اعضای خانواده در حالی که فشارهای اقتصادی، حضور مداوم در خانه و خیلی عوامل دیگر باعث تنش‌های گاه و بی‌گاه بین افراد خانوار می‌شود.»
به طور کل باید گفت هزاران نفر در تمام دنیا به علت شیوع این بیماری شغل خود را از دست داده‌اند اما زنان در راس بیکارسازی‌ها قرار گرفتند. زنان نه تنها جمعیت بزرگ بیکارانِ پاندمی کرونا را تشکیل می‌دهند، بلکه وظیفه نگهداری از بچه‌ها به علت تعطیلی مدارس را نیز به عهده دارند. باید دید برنامه‌هایی برای حل این معضل برای دوران پس از کرونا، در دستور کار قرار گرفته است یا خیر؟
نظر شما