به گزارش آتیه‌آنلاین، قدرت سرایت امیکرون سه تا پنج برابر دلتا است و در مدت یک و نیم روز می‌تواند به دو برابر افزایش یابد. اما تزریق دُز سوم واکسن کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، از راه‌کارهای مهم مقابله با این سویه جهش یافته کرونا است که متخصصان نسبت به انجام آن متفق‌القول هستند.

اگرچه شدت بیماری زایی واریانت (سویه) اومیکرون کمتر از واریانت‌های قبلی است اما با توجه به قدرت سرایت بالای آن، درصد واکسیناسیون پایین به ویژه دوز سوم و همچنین رعایت پایین پروتکل‌ها در کشور ما نسبت به سایر کشورها، نگرانی ناشی از افزایش تعداد موارد ابتلا و درنتیجه آن، افزایش تعداد موارد بستری در پیک ششم همچنان وجود دارد. بنابراین لازم است تزریق دوز سوم واکسن‌ها و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در جامعه و محل کار جدی گرفته شود.

پیدایش سویه امیکرون

در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۱ واریانت جدیدی از ویروس کرونا، به سازمان جهانی بهداشت گزارش شد. این واریانت جدید برای اولین بار در نمونه‌های جمع‌آوری شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۲۱ در بوتسوانا و در ۱۴ نوامبر ۲۰۲۱ در آفریقای جنوبی شناسایی شد.

بنابر اعلام کمیته تحقیقات و اخلاق کووید ۱۹ وزارت بهداشت، ویروس کرونا با کمک پروتئینی به نام اسپایک، وارد سلول‌های بدن می‌شود که درنتیجه آن بیماری کووید-۱۹ ایجاد می‌شود. مطابق شواهد موجود، حدود ۳۲ جهش در پروتئین اسپایک (پروتئین S) در واریانت اومیکرون مشخص شده است که این عدد تقریبا دو برابر جهش‌های واریانت دلتا به عنوان آخرین واریانت نگران کننده است. این جهش‌ها سبب افزایش تجمع ویروس در قسمت فوقانی دستگاه تنفس نسبت به واریانت‌های دیگر شده است که درنتیجه آن، قدرت سرایت ویروس از طریق تماس فرد با فرد به حداکثر مقدار خود تا این زمان رسیده است.

۲ ویژگی امیکرون

دو ویژگی قدرت سرایت بالا و ناشناخته بودن این واریانت سبب شد تا سازمان جهانی بهداشت آن را در دسته واریانت نگران کننده یا (Variant of Concern) VOC هم ردیف واریانت قبلی این گروه یعنی آلفا، بتا، گاما و دلتا قرار دهد.  

تفاوت سویه اومیکرون با سویه‌های قبلی

اگرچه اطلاعات در این خصوص محدود است اما اطلاعات اخیر نشان داده‌ است که واریانت اومیکرون قابلیت انتقال بیشتری نسبت به نوع دلتا دارد. آخرین اطلاعات پیگیری بیماران در انگلیس نشان می‌دهد که احتمال انتقال بیماری در این واریانت جدید نسبت به واریانت دلتا دو برابر است. نتایج مطالعات در این کشور نشان می‌دهد میزان حمله ثانویه خانگی برای اومیکرون ۲۱.۶ درصد است و این در حالی است که عدد متناظر برای دلتا برابر ۱۰.۷ درصد برآورد شده بود.  

مطالعه‌ای که در دانمارک انجام شد، نشان داد یک نفر از هر پنج بیمار شناسایی شده قابل ردیابی یا متصل شدن به بیمار قبلی نبودند که خود حاکی از قابلیت انتقال بالا در موارد بدون علامت است.

گزارشات کشورهایی که پیک ناشی از واریانت اومیکرون را تجربه کرده‌اند نیز نشان داده است پیک‌های اپیدمی ناشی از اومیکرون بسیار بالاتر از واریانت‌های قبلی بوده است. به طوری که زمان دو برابر شدن اولیه ویروس در آفریقای جنوبی ۱ تا ۲ روز و در دانمارک و بریتانیا، ۲ تا ۳ روز تخمین زده شده است.

میزان قابلیت انتقال

در خصوص شدت بیماری‌زایی نیز همچنان اطلاعات محدود است، اما تا این زمان به نظر می‌رسد علایم بالینی در اومیکرون خفیف‌تر از سایر واریانت‌ها است. تاکنون موارد شدید در اتحادیه اروپا و سایر کشورهای درگیر نادر بوده است به طوری که آخرین مطالعه نشان داده است میزان بستری شدن ناشی از ابتلا به واریانت اومیکرون حدود ۲۳ درصد کمتر از واریانت دلتا است (البته این عدد در گزارشات مختلف خیلی بالاتر نیز گزارش شده است) در میان موارد اولیه اومیکرون که تست مثبت داشته‌اند حدود ۷۰ درصد علامت دار و باقی بدون علامت بودند که میزان بستری و مرگ در آن‌ها بسیار اندک بوده است؛ اما باید توجه داشت که وقتی تعداد موارد ابتلا افزایش یابد متناسب با آن تعداد موارد بستری و مرگ نیز افزایش خواهد یافت. داده‌های اولیه حاکی از آن است که میزان بستری شدن در بیمارستان در آفریقای جنوبی یا انگلیس در زمان پیک بیماری رو به افزایش بوده است؛ اما محققان معتقد هستند این افزایش به دلیل شدت بیماری زایی بالا نبوده بلکه به دلیل تعداد بالاتر موارد بیماری بوده است.

نتایج مطالعه‌ای در آمریکا نشان داد که ابتلا به واریانت اُمیکرون در مقایسه با دلتا در کودکان نیز همانند بزرگسالان، به بیماری با شدت کمتری منجر می‌شود.

شدت بیماری‌زایی

آژانس بهداشتی انگلستان اعلام کرد که اثربخشی واکسن‌ها ۲۵ هفته پس از تزریق دوز دوم در مقابل واریانت اومیکرون نسبت به واریانت دلتا به طور معناداری کمتر است (کمتر از ۱۰ درصد) اما با تزریق دوز تقویتی (دوز سوم) اثربخشی واکسن‌ها در مقابل واریانت نوظهور اومیکرون بین ۷۰ تا ۷۵ درصد افزایش نشان می‌دهد.

واکسیناسیون با دو دوز از واکسن آسترزنکا و سپس دوز تقویتی (یادآور) اثربخشی واکسن را علیه واریانت اومیکرون تا ۷۱.۴ درصد و علیه واریانت دلتا تا ۹۳.۸ درصد افزایش داده است. (به طورکلی انتظار می‌رود واکسن‌های فعلی باعث محافظت در برابر بیماری شدید، بستری شدن در بیمارستان و مرگ و میر ناشی از عفونت با واریانت اومیکرون شوند.

تأثیرگذاری واکسن‌ها

درحال حاضر نتایج مطالعات نشان می‌دهد که روند درمان واریانت اومیکرون با واریانت‌های قبلی متفاوت نیست؛ بر اساس نتایج اولیه مطالعات، کورتیکو استروئیدها و مسدود کننده‌های گیرنده IL۶ همچنان برای مدیریت بیماران مبتلابه کووید-۱۹ شدید مؤثر خواهند بود.

سایر درمان‌ها برای بررسی اینکه آیا در برابر واریانت اومیکرون مؤثر هستند یا خیر باید مورد ارزیابی بیشتر قرار گیرد.

درمان

آزمایش‌های PCR که به طور گسترده مورداستفاده قرار می‌گیرد همچنان برای تشخیص عفونت با واریانت اومیکرون هم استفاده می‌شود و حساسیت بالایی برای تشخیص دارند.

همچنین علی‌رغم ظهور واریانت‌های ویروس، هیچ کاهشی در حساسیت تست‌های سریع آنتی ژنی تاکنون گزارش نشده است.

مطالعات برای تعیین اینکه آیا انواع دیگر آزمایش‌ها مؤثر هستند یا خیر، ادامه دارد.

تست‌های تشخیصی

مؤثرترین اقداماتی که افراد می‌توانند برای کاهش انتشار ویروس کووید-۱۹ انجام دهند عبارت است از: حفظ فاصله فیزیکی حداقل یک و نیم متری از دیگران، استفاده از ماسک مناسب، باز کردن پنجره‌ها برای بهبود تهویه، اجتناب از فضاهایی با تهویه ضعیف یا شلوغ، تمیز نگه داشتن دست‌ها، سرفه یا عطسه در دستمال یا آرنج خمیده و مهم‌تر از همه دریافت واکسن به صورت کامل (با دوز یادآور) که در همه منابع معتبر علمی دنیا به ویژه سازمان جهانی بهداشت ذکرشده است. تاکنون تقریبا ۶۵ درصد جمعیت کشور دو دوز واکسن دریافت کرده‌اند.

روش‌های پیشگیری

در حال حاضر کشور ما از جمله کشورهایی است که واریانت اومیکرون را گزارش کرده است. با توجه به اینکه جنبه‌های مختلف این واریانت نسبت به دیگر واریانت‌های کووید-۱۹ هنوز ناشناخته است، ممکن است یک تهدید جدی برای کشور محسوب شود. مستندات مختلف حکایت از قابلیت سرایت بالای این واریانت نسبت به واریانت‌های قبلی دارد که می‌تواند موجب افزایش شیوع بیماری شود و سیستم‌های بهداشتی را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین برای جلوگیری از افزایش ابتلا و تجربه پیک بعدی در کشور، مهم‌ترین و بهترین راه حل تزریق دوز سوم یا یادآور واکسن‌های موجود در کشور و ادامه و تشدید اقدامات پیشگیرانه و بهداشتی در خانه، جامعه و محل کار مخصوصا در جمعیت‌های خاص مانند سالمندان و افراد با ضعف و سرکوب سیستم ایمنی خواهد بود.