به گزارش آتیه آنلاین، حسن اکبری معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در نشستی خبری که امروز به صورت آنلاین برگزار شد، در پاسخ به سئوال آتیه آنلاین درباره چگونگی رعایت ظرفیت تفرج در مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست در حالی که این سازمان هیچ نقشی در صدور مجوز برای پروانه‌ تورهای طبیعت‌گردی ندارد، بیان کرد: خوب است که رسانه‌ها در این موارد مطالبه‌گری کنند.

وی افزود: آفرود در کشور تبدیل به یک آسیب شده است. یک عده‌ای بدون مجوز با خودروهایی که دارند، در بسیاری از مناطق راه می‌افتند، یا تور گردشگری می‌برند یا خودشان می‌روند. به بسیاری از زیستگاه‌ها آسیب می‌زنند. پوشش گیاهی را از بین می‌برند و خاک را فشرده می‌کنند.

اکبری گفت: آفرودسواران به گونه‌های خاص ما آسیب می‌زنند. در بسیاری از غارها گردشگری رخ می‌دهد در حالی که در برخی غارها گونه اندمیک جانوری داریم. (گونه اندمیک جانوری، گونه‌های خاص جانوری است که فقط در ایران زیست می‌کنند. به آنها گونه بوم‌زاد هم گفته می‌شود).

وی ادامه داد: تور طبیعت‌گردی در خیلی جاها اتفاق می‌افتد، اگر متولی گردشگری یک دستگاه است، باید این مسئله از آنها مطالبه‌گری شود.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست یادآور شد: ما در استان‌ها جلسات متعددی بابت این موضوعات داشتیم و نتیجه‌ای نگرفتیم. در این مسایل مطالبه‌گری انجام نمی‌شود. در خارج از مناطق چهارگانه عملا و قانونا نمی‌توانیم کاری کنیم. عرصه‌های ملی در اختیار دستگاه دیگر است و متولی گردشگری دستگاه دیگری است. در بسیاری از نقاط کشور مسئله پسماند، فشرده شدن خاک و غیره را می‌بینم اما در منطقه حفاظت شده وضعیت بهتر است. در میانکاله صیادی و گردشگری کنترل می‌شود. بلافاصله بعد از آن عرصه، صیادی به شکل تخلف اتفاق می‌افتد.

در حالی اکبری از کنترل ظرفیت تفرج در میانکاله سخن می‌گوید که به گواه آمارهای موجود، ظرفیت تفرج برای این منطقه ۵۰ نفر تعیین شده است اما میانکاله تا قبل از شیوع کرونا در روز از سه گروه ۵۰ نفره پذیرایی می‌کرده است. معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در واکنش به این نکته، عنوان کرد: وضع ما در مناطق حفاظت شده از مناطق آزاد خیلی بهتر است.

وی افزود: در میانکاله بلافاصله بعد از محدوده تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست، صیادی و گردشگری به هر میزان اتفاق می‌افتد. پسماند ریخته می‌شود. بخش زیادی از انرژی همکاران ما صرف مقاومت در برابر ورود مردم با هدف گردشگری به منطقه می‌شود.

اکبری افزود: در طول هفته همیشه درگیری بین محیطبانان و مردم داریم. وضعیت در مناطق ما خیلی مدیریت شده‌تر است. هرچند اعتقاد دارم طبیعت‌گردی در مناطق حفاظت شده باید با روش مناسب اتفاق بیفتد.

وی تاکید کرد: باید میزانی از تفرج متمرکز را در اختیار شرکت تعاونی جامعه محلی قرار دهیم و بخشی از حفاظت را هم به مردم بدهیم. اگر از گردشگری ممانعت کنیم و صرفا هزینه بدهیم، انرژی ما بیشتر هزینه می‌شود و به نتیجه مطلوب نمی‌رسیم.

کاهش ورود پرندگان مهاجر به ایران

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به کاهش ورود پرندگان مهاجر به ایران به دلیل گرمای عرض‌های جغرافیایی بالاتر، گفت: خوشبختانه برخی گونه‌های خاص، کمیاب و ارزشمند به ایران وارد شده‌اند.

وی افزود: طی این مدت پنج هزار قطعه غاز وارد کشور شده است. میش مرغ یکی از پرنده‌های کمیاب است که نسبت به سال گذشته ورود آن به ایران کاهش داشته است.

به گفته اکبری خرید محصولات کشاورزی و مستثنیات از اقدامات مثبتی است که برای حفاظت از پرندگان مهاجر انجام شده است.

وی ادامه داد: کانون بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک به دلیل خشکسالی و حضور بیشتر دام در زیستگاه‌ها، افزایش پیدا کرد و باعث شد شرایط مناسبی در این رابطه نداشته باشیم اما میزان تلفات ما قابل دفاع است.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین به فعالیت سه ساله در قالب شورای راهبری افزایش جمعیت گونه‌های برجسته اشاره کرد و افزود: این فعالیت سبب شده است که جمعیت گونه‌های برجسته در ایران رشد دو برابری داشته باشد. ما هر جا به هر میزان به سمت جلب مشارکت مردمی برویم، موثرتر است و بهتر جواب می‌دهد.

نبود پول و اعتبار مهمترین دغدغه

اکبری عنوان کرد: مهمترین نگرانی و دغدغه ما نبود پول و اعتبار است. اعتبارات بسیار کمی به سازمان حفاظت محیط زیست اختصاص می‌یابد. پول به ما می‌رسانند اما بعد از سال می‌رسانند. ۱۰ ماه از سال گذشته است اما نقدینگی نداریم. علیرغم پیگیری گسترده سازمان حفاظت محیط زیست از سازمان برنامه، هنوز نقدینگی به ما نداده‌اند و این وضعیت خیلی نگران کننده است.

وی اضافه کرد: بخش زیادی از فعالیت‌های ما وابسته به فصل است یا ماهیت کار مقابله‌ای و آنی دارد. در صورت نبود اعتبارات، نمی‌توانیم با بحث بیماری‌ها مقابله کنیم. هیچ داروخانه‌ای داروی نسیه به ما نمی‌دهد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد: بیشتر سرشماری ما در مورد پستانداران، سرشماری اصلی و پرندگان آبزی در اواخر پاییز و اوایل زمستان رخ می‌دهد که نیاز به اعتبار داریم.

وی اضافه کرد: حیوان که زخمی می‌شود، جامعه علمی و دوستداران محیط زیست کشور از ما انتظار دارند رفتار ایده آل از نظر درمان و غیره برای حیوان پیاده کنیم. این مسئله نیاز به اعتبار دارد. دست خالی بخواهیم کار کنیم، نقص‌های زیادی رخ می‌دهد که قابل دفاع نیست. امیدواریم این مسئله حل شود. هر ساله این مشکل هست و امسال مثل سال‌های دیگر مشکل نبود اعتبارات ادامه دارد.

فقط یک چهارم یوزپلنگ‌های شناسایی شده ماده هستند

اکبری از دغدغه سازمان حفاظت محیط زیست درباره یوزپلنگ آسیایی سخن گفت.

وی افزود: تعداد یوزپلنگان بالغی که تا کنون رصد شده‌اند، ۱۲ قلاده است که فقط سه قلاده آن ماده هستند. این روند شرایط بسیار خاص و حادی ایجاد می‌کند.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست عنوان کرد: برای حفاظت از یوزپلنگ اقدامات خوبی انجام شده است. تملک مستثنیات در مناطق پیرامونی را در راستای افزایش ضریب حفاظتی انجام دادیم. اما این اقدامات کافی نیست. این گونه بسیار خاص است و قلمرو وسیعی دارد. با مشکلات درون جمعیتی مواجه هستیم. این تعداد از نظر زیست شناسی ممکن است به سمت انقراض برود.

وی ادامه داد: طرحی تهیه کردیم و به سازمان برنامه فرستادیم. نتوانستیم برای انجام اقدامات اورژانسی اعتبار بگیریم.

تلاش برای معرفی گوزن زرد به طبیعت

اکبری با اشاره به حضور نیم قرنی گوزن زرد در اسارت، یادآور شد: باید این گونه را به طبیعت پیوند دهیم. این مسئله همکاری بین دستگاهی می‌خواهد. باید شرایط یک عرصه را از نظر ضریب حفاظتی بالا ببریم که این گروه در آن دوام بیاورد. مراکز تکثیر دچار اشکالاتی هست. امیدواریم وضعیت اعتبارات ما بهتر شو تا این اشکالات را برطرف کنیم.

وی با اشاره به قدمت قوانین مرتبط با محیط زیست که مربوط به سال ۱۳۴۷ است، از تلاش برای اصلاح این قوانین خبر داد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: خوشبختانه مرکز پژوهش‌های مجلس به این نقیصه پی برده است و دیروز به ما در رابطه با اصلاح قوانین نامه نوشته است. از مرکز پژوهش‌ها تشکر می‌کنم که به این سمت رفتند. این نامه را دیدم و خیلی خوشبین‌تر شدم که مجلس به مسئله حل ضعف قوانین کمک کند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اکوتوریسم به جای اینکه به حفاظت کمک کند، بخشی از انرژی ما را به خود اختصاص می‌دهد تا مانع اثرات مخرب آن شویم. امیدواریم زیرساخت‌های حقوقی درست شکل بدهیم که گردشگری به خدمت محیط زیست در بیاید.

وجود طاعون نشخوارکنندگان در ۱۰ کانون

اکبری از وجود طاعون نشخوارکنندگان کوچک در ۱۰ کانون خبر داد و افزود: این کانون‌ها در هشت استان بوده است.

او درباره نتایج سرشماری‌ها هم اعلام کرد که نتایج هنوز جمع‌بندی نشده و به دست آنها نرسیده است و تا اسفندماه نتایج آماده خواهد شد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به مشکلات اعتباری موجود در سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد: با استفاده از واژه قرق اختصاصی که در قانون پیش‌بینی شده است، قصد داریم بخشی از بار حفاظت در مناطق آزاد را به سمت مردم ببریم.

وی افزود: در بحث قرق‌های اختصاصی بحث مناطق چهارگانه مطرح نیست. اگر استان‌ها درخواست بدهند، این درخواست‌ها بررسی شده و به سمت استفاده از ظرفیت قرق اختصاصی می‌رویم. البته برای صدور مجوز قرق اختصاصی باید با سازمان جنگل‌ها هم هماهنگ کنیم. اگر آنها هم موافقت کنند، درخواست‌ها را به شورا ببریم.

به گفته اکبری کل پروانه شکاری که برای چهار قرق اختصاصی در سال جاری صادر شده است، ۸۱ راس بوده است که طی دستورالعملی ابلاغ شده است.

وی درباره راهکاری سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه مقابله با مرگ و میر پرندگان در تالاب میانکاله عنوان کرد: مسئله میانکاله پیچیده شده است. شاید دلیل کاملا روشنی از بابت اینکه چه عاملی باعث گسترش بیماری می‌شود، وجود ندارد.

اکبری گفت: معاونت دریایی موظف شده است روی احیای تالاب مطالعه انجام دهد. لایروبی کانال ارتباطی خلیج گرگان و دریای خزر را مطرح کرده‌اند که مخالفین زیادی دارد. زیرا گروهی معتقدند عامل بیماری به همراه مواد غذایی در بستر تالاب رسوب کرده است و لایروبی ممکن است وضع را بدتر کند اما مطالعه نشان می‌دهد که این لایروبی باید انجام شود.

وی ادامه داد: اتفاق نظر بر سر این است که ورود مواد غذایی به تالاب محدود شود. فاضلاب روستایی و شهری که اطراف هستند، کنترل شود و کاربرد سموم در اراضی کشاورزی به حداقل برسد یا احیانا فاضلاب صنعتی و کشاورزی مدیریت شود. معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد: مکاتبات زیادی در این زمینه شده است در برخی موارد کار به دستگاه قضایی کشیده شده است اما چندان نتیجه‌ای نداشته ست. این معضلی است که حل آن به عزم جدی بین دستگاه‌ها نیاز دارد.

وی درباره تبدیل تالاب‌ها به کانون گرد و غبار نیز عنوان کرد: این تالاب‌ها به خاطر نوع سیاستگزاری‌های ما تبدیل به کانون گرد و غبار شده‌اند. وقتی آب‌های مسیر تالاب را به کشاورزان و کاربری‌های صنعتی می‌دهیم و برای آنها حق ایجاد می‌کنیم، ورودی آب به تالاب کم می‌شود و غیر ممکن است که بتوانیم به یکباره این حق را حذف کنیم.

وی افزود: به دنبال حذف سیاست‌هایی هستیم که مشکلاتی را در بلند مدت ایجاد می‌کنند.