دکتر امیرحسن زرنانی در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین، با بیان اینکه در دو سال اخیر، طی تکامل ویروس کرونا، سویه‌های مختلف این بیماری ایجاد شده است، افزود: به دلیل جهش یا موتاسیون‌های مختلفی که در بخشی از ژنوم ویروس ایجاد می‌شود، سویه‌های جدید به وجود می‌آید که هریک دارای خصوصیات خاص بوده و هر سویه با سویه دیگری متفاوت است.

وی اظهار کرد: عمده جهش‌ها در بخشی از ژنوم‌های ویروس اتفاق می‌افتد که مسئول اتصال به گیرنده خود در سلول‌های بدن و مسئول ورود سلول به سلول‌ها است؛ بنابراین جهش‌هایی در طی تکامل ویروس‌ها ایجاد می‌شود که ورود آن‌ها را به داخل سلول‌ها تسهیل کند. علت آن است که ویروس درون سلول می‌تواند زنده باشد و بیرون از سلول تا زمانی که نتواند از مکانیزم‌های داخل سلول برای تکثیر استفاده کند، زنده نخواهد ماند.  

استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، گفت: تفاوت ویروس‌ها با عمده باکتری‌ها نیز در این است که باکتری‌ها می‌توانند خود تکثیر شوند، اما ویروس‌ها نیازمند ماشین تکثیر سلول‌های میزبان هستند و از این نظر هرچقدر ورودشان به سلول تسهیل شود، بقای ویروس بیشتر تضمین شده است.

زرنانی تصریح کرد: این جهش‌ها عمدتا به صورت اتفاقی ایجاد می‌شود و آن ویروس‌هایی که جهش‌های مناسبی را انجام داده باشند و بتوانند خودافزایی را بیشتر کنند، تکثیر پیدا کرده و در نهایت سویه جدید را ایجاد می‌کنند.

وی افزود: هدف نهایی از این نوع جهش‌ها که عمدتا به صورت تصادفی اتفاق می‌افتد، این است که ویروس بتواند با قدرت عفونت‌زایی بیشتر وارد سلول‌ها شود و همان‌طور که از ابتدای تکامل ویروس کرونا با آن برخورد داریم، پیدایش هر سویه معمولا با جهش‌هایی همراه است که عفونت‌زایی و میزان انتشار ویروس را بیشتر می‌کند.

سرعت انتشار امیکرون، سه برابر دلتا

متخصص ایمونولوژی با بیان اینکه سویه امیکرون نیز دنباله همان سویه‌های قبلی است که تاکنون ایجاد شده است، اظهار کرد: همه سویه‌ها به دنبال هم ایجاد شده و معمولا این جهش‌ها با افزایش قدرت انتشار ویروس همراه است.

زرنانی گفت: گفته می‌شود که قدرت عفونت‌زایی امیکرون نسبت به ویروس دلتا، یعنی ویروس مادری خود حدود سه برابر بیشتر است؛ اما درباره مرگ‌ومیر یا شدت بستری شدن ناشی از امیکرون هنوز در سطح دنیا اطلاعات زیادی در دست نیست. اما به نظر می‌رسد، این سویه عمدتا کودکان و افراد جوان را آلوده می‌کند. این درحالی است که ویروس اولیه کرونا که در ووهان کشف شد، بیشتر افراد بزرگسال و کهنسال را درگیر می‌کرد و از همین‌روست که گفته می‌شود هر سویه با سویه دیگر متفاوت است.

ایمنی واکسن کرونا در مقابل امیکرون

وی درخصوص وضعیت ایمنی‌زایی واکسن کرونا در مقابل سویه‌های جدید، تصریح کرد: هرچقدر در بخش ژنوم ویروس تغییرات بیشتری اتفاق بیفتد، شانس شناسایی سیستم ایمنی ناشی از واکسن در مقابل سویه جدید، کمتر می‌شود. بنابراین در تکامل ویروس‌ها تغییرات آنقدر زیاد است که اثربخشی واکسن‌ها آرام آرام کم می‌شود. به همین دلیل است که گفته می‌شود اگر با استفاده از واکسن بوستر یا دُز سوم، پاسخ‌های ایمنی ناشی از واکسیناسیون قبلی را تقویت کنیم، می‌توانیم تا حد زیادی اثربخشی واکسن‌ها را در مقابل سویه امیکرون، افزایش دهیم.

متخصص ایمونولوژی با اشاره به ضرورت تزریق دُز سوم کرونا، افزود: سیستم ایمنی ما در مقابل کرونا، با دو مشکل مواجه است؛ یکی اینکه ایمنی زایی ناشی از واکسن‌ها خود به خود در طول چند ماه افت پیدا کرده و حفاظت کمتر می‌شود و مشکل مهم دیگر اینکه سویه‌های جدیدی ایجاد می‌شود که همان ایمنی زایی و اثربخشی باقیمانده از واکسن‌های قبلی در مقابل آن بی‌اثر است.