مانداناسادات حسینی در گفتوگو با آتیهآنلاین در تشریح «هوش اخلاقی» عنوان کرد: از نظر ژان پیاژه هوش همان میزان سازگاری فرد با محیط است و نکته ای که در این زمینه مهم است که مدنظر قرار بگیرد این است که سازگاری با فرار از طریق مکانیسمهای دفاعی و یا انطباق فرد کاملا متفاوت است.
مدیر و مسوول فنی یک کلینیک مددکاری افزود: هوشاخلاقی به نوعی هوشمندی فرد است از طریق مشاهده دقیق و آنالیز ذهنی مسایل فرد که بتواند با دستیابی به راهکارهای مناسب در موقعیت های مختلف به درستی آنها را اجرایی و عملیاتی کند.
وی با تصریح بر اینکه «اخلاق » در تمام دنیا یک معنای مشترک از آن استتنباط می شود، افزود: اخلاق همان بایدها و نبایدهایی است که جامعه را به سوی تعالی هدایت می کند و مصادیق آن بسیار زیاد است و الزاما نباید در ادیان آن را جستجو کنیم اگرچه در ادیان روی اخلاق و مصادیق اخلاقی بسیار تاکید فراوانی شده است؛ در جهت روشن تر شدن موضوع باید گفت از نظر جامعه جهانی صداقت، دروغ نگفتن، خلوص در رفتار و کسب مال از راه درست مصادیق اخلاقی ارزشمند هستند.
حسینی اضافه کرد: مساله دیگر که در لایههای پنهان اخلاق مطرح میشود معناگرایی است دقت کنیم که صرفا در دنیا معنویت را در دین جستجو نمیکنند شاید در دنیا افراد معناگرایی وجود دارند که اگرچه از دین سخنی بر زبان نمی آورند اما بنیان افکار آنها بر اخلاق پایه ریزی شده است.
این مددکار حوزه خانواده و کودکان ادامه داد: رشد هوش اخلاقی همان توانایی درک درست از نادرست است؛ به عبارتی به معنای برخورداربودن از عقاید اخلاقی بسیارقوی و عملکردن به آن است.
حسینی افزود: فرد با هوش اخلاقی رشد یافته رفتارش درست و محترمانه است و استعدادش در رابطه با ابعاد ضروری زندگی (توانایی تشخیص رنج دیگر افراد و خودداری کردن از رفتار ظالمانه و...) آن چنان تقویت شده که در موقعیت های مختلف با خودتنظیمی هیجانی و تسلط بر احساسات خویش می تواند رفتاری همدلانه با دیگران نیز تجربه کند.
وی در بیان مصادیق رشد هوش اخلاقی در کودکان عنوان کرد: کودکان باید یاد بگیرند که برخی از خواسته ها با تاخیر به اجرا درمی آیند، تاخیر در برآوردن خواسته کودک یک روش تربیتی است که والدین در هفت سال اول زندگی باید با توجه نوع فرزندآوری آموزش ببینند و آنها را به اجرا درآورند.
وی هنر «گوشکردن» را یکی دیگر از مصادیق هوش اخلاقی عنوان کرد و افزود: والدین باید به کودکان خود خوب شنیدن و دقیق حلاجی کردن مطالب را آموزش دهند به گونه ای که جوانب مختلف مسایل را کاملا درک کنند که با بهره گیری از اصول «خودتنظیمی هیجانی» قضاوت یا واکنش شتاب زده از خود بروز ندهند.
این مدیر موسسه مشاوره و مددکاری تاکید کرد: پذیرش و ادراک تفاوت ها نیز مهم است وقتی کودک در موقعیت های مختلف زندگی با محیط های مختلف آشنا می شود والدین باید از چنان قدرت درایت دقیقی برخوردار باشند که وقتی به گفتمان با کودک خود می نشینند بتوانند نسبت به تفاوت ها حس بی تفاوتی و یا حس حسادت کودک را برانگیخته نکنند.
وی افزود: باید به کودک «نه گفتن» به رفتارهای غیراخلاقی آموزش داده شود؛ مثلا پیش از سن سه سالگی کودکان به شدت علاقه مند به اسباب بازی های همسالان خودشان هستند و ممکن است در یک مراسم میهمانی اسباب بازی کودک صاحبخانه را در کیف خود بگذارند، در اینجا این رفتار غیراخلاقی است اما کودک به دنبال ارضای هیجان خویش است که به خواسته اش برسد و در این میان نحوه رفتار پدر و مادر بسیار مهم است که چگونه با او برخورد کنند که کودک متوجه رفتار کاملا غیراخلاقی خودش بشود.
حسینی «همدلیکردن» را یکی دیگر از فاکتورهای بسیار مهم رشد هوش اخلاقی کودکان خواند و افزود: کودکان باید یاد بگیرند که در عین مطالبه حقوق شهروندی خود، رعایت احترام به عقاید دیگران را نیز مدنظر داشته باشند و در تعاملی مثبت با افراد جامعه، رفتار همدلانه با همنوعان خویش در پیش بگیرند.
این مددکار اجتماعی تصریح کرد: اگرچه والدین نقش چشمگیری در تربیت و تقویت هوش اخلاقی کودکان دارند اما باید آگاه و مراقب باشند رهاسازی کودکان در فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی اثرات تخریبی چشمگیری دارد؛ حضور بیکنترل و نظارت کودکان در چنین فضاهایی نه تنها تهدیدی جدی برای هوش اخلاقی کودکان است بلکه می تواند تبعات روحی و روانی جبران ناپذیری بر شخصیت کودکان برجای بگذارد.
نظر شما