حمید حاج اسماعیلی در گفت و گو با آتیه آنلاین عنوان کرد: مساله مهاجرت یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌هایی دیرینه بود چرا که  زمینه ساز بروز مشکلات در ابعاد وسیع در کشور شده است  و در سال های اخیر نیز متاسفانه مهاجرت نخبگان و نیروهای انسانی دل نگرانی هایی جدی ایجاد کرده است.

وی افزود: تبعات مهاجرت نخبگان و متخصصان بسیار گسترده و زیان بارتر از از مهاجرت دیگر افراد است. نیروی متخصصی که کشور برای تربیت و آموزش آنها هزینه های بسیاری پرداخته است اگر از کشور خارج می شود نه تنها کشور از دانش او بهره ای نمی برد بلکه با رفتن شان، بعضا افرادی در قالب مهاجر از کشورهای همسایه و از سرناچاری و دنبال لقمه ای نان به کشور ما وارد کشور می شوند. این افراد مهاجر اغلب از تخصص، دانش و کارآمدی خاصی برخوردار نیستند و بعضا مشکلات متعددی در حوزه های فرهنگی، ارزشی، بهداشتی و امنیتی برای کشور ایجاد می کنند.

حاج اسماعیلی ادامه داد: دلایل و عوامل بسیاری در افزایش میزان آمار مهاجرت نخبگان دخیل هستند و مسوولان امر باید با شناسایی و تمرکز بر عوامل موثر در این زمینه نسبت به رفع مشکلات در این حوزه اقدام عاجلی داشته باشند.

حاج اسماعیلی «نبود امید به آینده کشور» را یکی از دلایل اصلی مهاجرت خواند و افزود: نومیدی و یاس در بین نخبگان و نیروهای متخصص کشور نسبت به آینده موج می زند. نیروی جوانی که در کشور با انگیزه بالا سال های زیادی از عمرش را صرف تحصیل و کسب دانش کرده است جو و شرایط کشور را با امید و چشم اندازی روشن می خواهد بنابراین باید امید  در تمام عرصه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نمود داشته باشد که جوان متخصص برای سرمایه گذاری ها و برنامه ریزی هایش بتواند پر امید فعالیت و حرکت توسعه بخش داشته باشد.

وی ادامه داد: محدودیت ظرفیت اشتغال و توسعه بازار کار نیز در بروز مهاجرت های بی رویه موثر است. با وجود صرف هزینه های آموزشی بسیار در جهت تربیت نیروی انسانی و ایجاد مراکز دانشگاهی فراوان متاسفانه نتوانسته‌ایم متناسب این همه نیروی فارغ التحصیل در بازار کار ظرفیت سازی لازم ایجاد کنیم.

حاج اسماعیلی تاکید کرد: ما به نیروی انسانی جوان کشور باور نداریم و به عنوان سرمایه به آنها نگاه نکرده ایم و مورد اعتناء و توجه جدی قرار نداده ایم و این مساله عمیق فرهنگی است و حتما باید مرتفع شود. این ضعف است. باور به جوانان باید در عرصه ملی نمود پیدا کند یعنی مردم و مسوولان کشور باید به آنها باور داشته باشند و همگی آگاه باشیم که  توسعه در کشور وابسته به نیروهای مادی و انسانی است. اگر ما امکانات و ثروت داشته باشیم اما نیروی متخصص نداشته باشیم کشور نمی تواند پیشرفت کند و اگر جایگاه جوانان متخصص در عرصه  برنامه ها و سیاست های کشور برجسته شود می تواند در کاهش موج مهاجرت نقش داشته باشد.

این کارشناس روابط کار  انحصار مشاغل در دستان دسته ای از افراد در تشدید میزان آمار مهاجران موثر دانست و افزود: نباید مشاغل بخشی، تخصصی، مدیریت های کلان و مدیریت های میانی در انحصار افراد خاصی باشد، باید راه و مسیر چرخش نخبگان و نیروهای انسانی متخصص باز شود که همه  نیروهای تازه نفس متخصص و نخبه  تمام عرصه ها را در دست بگیرند و کشور را در مسیر توسعه و آبادانی به درستی مدیریت کنند.

حاج اسماعیلی افزود: فرایند بروکراسی اداری پیچیده و مخربی که گاه با یک نگاه ایدِولوژیک در جذب نیروی کار و نخبگان همراه می شود در کشور حاکم است  و همین مساله باعث دلزدگی بیشتر و میل افزون تر به جلای وطن در نخبگان می شود  و باید به موازی حذف کاغذبازی‌های فرسایشی و البته با سعه صدر بالاتری نسبت به شناسایی و جذب نیروی جوان متخصص اقدام کنیم.

حاج اسماعیلی گفت: به نخبگان‌مان نباید نگاه امنیتی داشته باشیم و تلقی ما این باشد که چون آنها صرفا فنی فکر می کنند، پس دلبستگی ملی و تعلقات مذهبی و ارزشی ندارند این نوع نگاه غالب باعث می شود که نتوانیم برخی از آنها  را به خوبی جذب کنیم و این نوع رویکرد و نگاه به ایجاد فاصله و اختلال در روابط بین نخبگان و مسوولان دامن می زند و در نهایت آنها را به مهاجرت تشویق می کند.

این کارشناس روابط بازار کار تصریح کرد:  بی ثباتی سیاسی و اقتصادی از عمده دلایل مهاجرت نخبگان به شمارمی آید. نیروی متخصص و نخبه به فضای آرام نیاز دارد و ثبات در عرصه سیاسی معانی متفاوتی دارد.

وی افزود: باید فعالیت های کشور نظامند شوند اینکه همه مردم را سیاسی کنیم که در کوچه و خیابان همه حرف سیاسی بزنند ناشی از نواقص دیگری است و اگر احزاب و نهادهای سیاسی کاملا شناسنامه دار در کشور شکل بگیرند افرادی که علاقه مند به فعالیت سیاسی هستند بسیار نظامند در آنها فعالیت کنند مردم نیز می توانند  با اعتماد به احزاب و نهادها خیال شان آسوده است که نمایندگان مطمینی برای خود در اعلام مواضع سیاسی شان انتخاب کرده اند و چندان سرگرم حرف های سیاسی و مسایل و حواشی آن نمی شوند.

حاج اسماعیلی با تاکید بر نقش تثبیت وضعیت اقتصادی در کاهش آمار مهاجرت نخبنگان به دیگر کشورها گفت: بخش اقتصادی کشور  نیازمند ثبات است اینکه ما هر روز شاهد نوسانات ارزی و تورم‌های افسارگسیخته باشیم و قیمت کالاها هر روز در نوسان باشد نخبگان علاقه مند نیستند در چنین فضایی به عنوان یک فرد نخبه و متخصص وارد سرمایه گذاری های اقتصادی و فعالیت های اجتماعی شوند و مسوولان باید شرایط خوبی که برخی از کشورها به لحاظ شغلی و رفاهی برای متخصصان ما در نظر می گیرند  را در داخل کشور فراهم کنند که با امنیت خاطر بیشتر و امید روزافزون  فعالیت داشته باشند در غیر این صورت حتی تبعات ناشی از فرد مهاجر بودن را در دیگر کشورها  را به جان می خرند که فقط رفته باشند که سرخوردگی، نومیدی و یاس بیش از پیش ویران شان نکند.