به گزارش آتیه آنلاین، «آنتونی مارا» در رمان «منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی» حین روایت داستان مردمان عادی در یک سرزمین جنگ‌زده، نشان می‌دهد که چطور جوانه‌های زندگی بر ویرانه‌های جنگ می‌روید.

صبح فردای شبی که فِدها خانه حوا را سوزاندند و پدرش را بردند، حوا از خواب شقایق‌های دریایی بیدار شد. همان موقع که لباس می‌پوشید، احمد که تمام شب را نخوابیده بود، از اتاق خواب بیرون آمد، به تماشای آسمان ایستاد که در آن سوی پنجره روشن می‌شد؛ تا به حال نشده بود که احمد با دیدن آفتاب سحرگاه احساس کند دیرش شده. وقتی دختر از اتاق خواب بیرون زد، از دختر هشت ساله سابق بزرگتر می‌نمود؛ احمد چمدان دختر را گرفت و دختر به دنبالش از در بیرون رفت. احمد دختر را تا وسط خیابان برده بود که سربلند کرد و به چیزی که زمانی خانه دختر بود نگاه کرد. (ص. ۱۹)

آنچه خواندید سرآغازی بود بر ماجراهای منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی به قلم آنتونی مارا، داستانی درباره قدرت متعالی عشق در دوران جنگ، درباره فقدان و پیوندهای غیرمنتظره‌ای که ما را به هم وصل می‌کنند.

مارا ۳۷ سال پیش در شهر واشنگتن متولد شد، مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی گرفت و مدرک کارشناسی ارشد هنرهای زیبای خود را از کارگاه نویسندگان آیووا. وی در سال ۲۰۱۳ با انتشار رمان منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی پا به عرصه نویسندگی گذاشت و بازخوردهای خوبی گرفت. رمان منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی جایزه جان لئونارد حلقه منتقدان کتاب آمریکا، جایزه بزرگ کتاب برگزیده خوانندگان مجله «ال» در فرانسه را در کارنامه خود دارد و اولین کتابی است که موفق شد جایزه ادبی آتن را در یونان دریافت کند. این کتاب که آن زمان اثری از یک رمان اولی بود همچنین به فهرست نامزدهای اولیه جایزه کتاب ملی آمریکا نیز راه یافت.

ماجراهای منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی در چچن جنگ زده اتفاق می‌افتد، سرزمینی غرق در خشونت، ترس و مین‌های انفجاری. این رمان داستانی است درباره جنگ، قاچاق انسان و دیگر وحشی‌گری‌ها و خشونت‌هایی که در جریان جنگ اتفاق می‌افتد. ماجراهای این رمان از یک روستای کوچک در چچن آغاز می‌شود؛ حوای هشت ساله از داخل جنگل نظاره می‌کند که سربازان روس چطور شبانه پدرش را با خود بردند و خانه‌اش را به آتش کشیدند. وقتی همسایه آنها که احمد نام دارد، حوا را همراه یک چمدان در جنگل پیدا می‌کند تصمیمی می‌گیرد که زندگی آنها را برای همیشه تغییر خواهد داد. وی به یک بیمارستان متروکه پناه می برد که در آن تنها یک جراح به اسم سونیا باقی مانده که زخمی‌ها را مداوا می‌کند. آمدن احمد و حوا به بیمارستان برای سونیای خسته و تحت فشار خبر خوبی نیست چون اصلا تمایلی به پذیرفتن خطر و مسئولیت اضافی ندارد. اما در عرض ۵ روز با پیدا شدن ارتباطاتی که گذشته این سه شخصیت را به هم پیوند می‌زند، دنیای این جراح زیرورو شده و آینده برای شخصیت‌های اصلی داستان رقم می‌خورد.

تاریخ درگیری‌ها در چچن طولانی و گیج کننده است اما آنتونی مارا در رمان خود حقایق و آمار را دور زده و خواننده را مستقیم به دل زندگی مردم عادی می‌برد که در تلاشند در بین آوار مرگ و خشونت، به وجود خود معنا ببخشند. نویسنده ضمن یادآوری فضای جهان جنگ زده ای که در آن زندگی می کنیم، امید را در بقای تعداد محدودی از افراد و قدرت احیاکننده زندگی می‌یابد. سونیا در تاریک ترین لحظات، زندگی خود را «چرخشی ناموزون به دور ستاره‌ای تاریک» می‌بیند «شب‌پره‌ای که دور حبابی خاموش می چر [خد] و به دنبال نوری می [گردد]  که زمانی در حباب بود»  (ص. ۴۴۴). این در حالی است که زندگی به تعبیر کتابی که سونیا و خواهرش، ناتاشا، هر دو در نقطه‌ای از زمان مطالعه کرده بودند؛ یعنی «منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی– سامانه بدن، تحریک‌پذیری، حرکت، رشد، تولیدمثل [و]  سازگاری» (ص. ۲۳۳).

آنتونی مارا در جایی گفته بود: در همان سنین پایین یاد گرفتم ما (انسان‌ها) از طریق داستان‌ها یکدیگر را درک می‌کنیم، گذشته را حفظ می‌کنیم و از هرج و مرج زندگیمان معنا می‌سازیم.

این دقیقا همان کاری است که وی در رمان منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی کرد. خود در جایی درباره فلسفه رمان خود می‌گوید:

گزارش‌هایی که من از مردم عادی چچن در موقعیت های استثنایی خواندم، از آن نوع گزارش‌هایی بود که احساس کردم باید به کمک ادبیات داستانی حیات دوباره پیدا کنند (۴۶۱).

 آنتونی مارا (متولد ۱۹۸۴)

این رمان که در زمان خود به فهرست پرفروش‌ترین کتاب های نیویورک تایمز راه یافت، از هرج و مرج زندگی در چچن جنگ زده معنا می‌آفریند.  

رمان منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی از لحاظ سبک نگارش بین گذشته و حال جابه‌جا می‌شود، نویسنده در این باره می‌گوید: جنگ شهرها و ساختمان ها و خانواده ها را متلاشی می‌کند، اما زمان و شیوه ساخت داستان ها را نیز در هم می ریزد. روایت این داستان به صورت مستقیم و خطی در برابر آن شیوه تکراری و پوچی که شخصیت ها روایت آشفته شان را سر هم می کنند کم می آورد. تمام شخصیت ها در منظومه ای از پدیده های حیاتی می کوشند زندگی های تکه تکه شده شان را کنار هم بگذارند. و من میخواستم همین شیوه را در ساختار رمان تجسم ببخشم. همچنان که هر شخصیت می کوشد تا آنچه را از دست رفته نجات دهد، رمان نیز داستان های فردی آنها را به کلیتی مشترک وصله می زند. (ص. ۴۶۳)

ران چارلز، منتقد کتاب، در روزنامه واشنگتن پست می‌نویسد: (منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی) نوری است در آسمان که باعث می‌شود به بالا نگاه کنید و به معجزه ایمان بیاورید. این رمان با نثری تازه و موزون داستان عمیقی را روایت می‌کند که به همان اندازه که ترسناک است، لطیف هم هست. داستانی درباره  زندگی‌هایی ناامید در سرزمینی متروک که به هم نزدیک می‌شوند و اهمیت پیدا می‌کنند. سالها بود با یک زمان به این اندازه منقلب نشده بودم.