به گزارش آتیه‌آنلاین به نقل از وبدا، دکتر احمد حاجبی، در نشست خبری که به مناسبت فرارسیدن «هفته سلامت روان» در استودیو سلامت وزارت بهداشت و به صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، اظهار کرد: امروز ۱۸ مهرماه مصادف با روز جهانی سلامت روان است و در کشور ما روز جهانی سلامت روان، آغاز هفته سلامت روان را در بردارد. سال‌هاست که در کشور در این هفته فعالیت‌های مضاعفی را انجام می‌دهیم.
وی ادامه داد: آمارهای جهانی نشان می‌دهد که در حال حاضر تقریبا نزدیک به یک میلیارد نفر در دنیا از اختلالات روانی رنج می‌برند. اکنون افسردگی به عنوان یکی از علل اصلی بار بیماری‌ها در حوزه سلامت روان در جهان مطرح است و سهم عمده‌ای از بار بیماری‌ها را به خود اختصاص داده است.
آغاز اختلالات روان از سنین نوجوانی
حاجبی ادامه داد: در سطح جهان از هر ۷ کودک و نوجوان سنین ۱۰ تا ۱۹ سال یک نفر دچار اختلال روانی است که معمولا نیمی از این اختلالات در سن ۱۴ سالگی آغاز می‌شود. باید توجه کرد که اختلالات روانی در سنین نوجوانی آغاز می‌شود و این بسیار اهمیت دارد. ما با معضلی مواجهیم که از سنین نوجوانی و جوانی افراد را درگیر می‌کند. حال وقتی مشکلاتی در این سنین آغاز می‌شود، بار آن برای جهان بیشتر خواهد بود.
مبارزه با انگ مشکلات روانپزشکی
وی گفت: آمارهای ما نشان می‌دهد که افرادی که به اختلالات شدید روانپزشکی مبتلا هستند، ممکن است بین ۱۰ تا ۲۰ سال به دلیل ابتلا به این اختلال روانپزشکی عمرشان کمتر شود. اعداد و ارقام در این زمینه زیاد است که وقتی به آنها می‌پردازیم، بیشتر می‌توان به حوزه سلامت روان و اهمیت پرداختن به آن پی برد. این هفته زمان مناسبی است که بیش از پیش به بحث سلامت روان بپردازیم. در تمام این سال‌ها یکی از مهمترین اهداف ما در افزایش سواد سلامت روان در عموم جامعه و مبارزه با انگ ناشی از مشکلات روانپزشکی است.
بلاتکلیفی ۱۸ ساله لایحه حمایت از بیماران روان
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در ادامه درخصوص لایحه مربوط به حمایت از بیماران مبتلا به اختلالات شدید روانپزشکی، عنوان کرد: لایحه بعد از اینکه از وزارت بهداشت به دولت ارسال شد، در کمیسیون اجتماعی مراحل خود را طی کرد و جلسات متعددی با حضور نمایندگان کلیه دستگاه‌ها برگزار شد و در نهایت در اسفند ماه سال ۱۳۹۸ از دولت به مجلس رفت. از اواسط سال ۱۳۹۹ از آنجایی که کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به عنوان کمیسیون اصلی لایحه منظور شده بود، جلسات در کمیسیون بهداشت و درمان با حضور نمایندگان دستگاه های ذی‌نقش تشکیل شد و تغییراتی در لایحه ایجاد شد. اکنون لایحه از کمیسیون بهداشت و درمان به سطحی بالاتر در مجلس شورای اسلامی ارجاع شد و در حال طی مراحل اداری است و بعد از آن در صحن علنی مجلس جهت بحث و تبادل نظر نمایندگان مجلس مطرح خواهد شد. امیدواریم سال ۱۴۰۰ سالی باشد که شاهد باشیم که بالاخره لایحه حمایت از بیماران مبتلا به اختلالات روانپزشکی شدید که ۱۸ سال است که روی آن کار می‌شود، به سرانجام رسد. هرچند که برخی معتقدند نواقصی دارد که باید در طول زمان تکامل پیدا کند.
کرونا و افزایش مشکلات روان
حاجبی در ادامه این نشست در پاسخ به سوالی درباره افزایش اختلالات اضطرابی در دوران پاندمی کرونا، گفت: قبلا شیوع اختلالات روانپزشکی ما بین ۲۳.۴ و ۲۳.۶ درصد بود. در اواخر سال ۱۳۹۹ هم مطالعه کشوری دیگری انجام شد که شیوع اختلالات روانپزشکی به ۲۹.۷ درصد رسید. جالب است بدانید که در این مطالعه ۲۹.۷ در جمعیت عمومی استخراج شد، اما در همان مطالعه ارزیابی شد و متوجه شدند که ۱۴.۹ درصد از کسانی که در مطالعه شرکت کرده بودند، به کرونا هم مبتلا شده بودند. حال قدم بعدی این بود که در افرادی که به کرونا مبتلا شدند، میزان شیوع اختلالات چقدر شده است که مطالعه نشان داد که میزان شیوع اختلالات روانپزشکی در این افراد ۳۹.۸ درصد است که نشان می‌دهد ابتلا به کرونا در این گروه خاص جمعیت هدف، شانس مسائل روانشناختی را بالا برده است. همچنین در مطالعه مشخص شد که ۴ درصد افرادی که در مطالعه شرکت کرده‌اند، افرادی هستند که یک عضو نزدیک خانواده خودشان را به علت کرونا از دست داده‌اند و در این افراد میزان اختلالات روانشناختی ۴۰.۸ درصد بود. این نتایج نشان داد که ما با بحرانی به نام کرونا مواجهیم که یک مشکل جهانی است. در همه جای دنیا کرونا منجر به افزایش مشکلات در حوزه سلامت روان شده است. البته فقط مربوط به کرونا نیست و در زمان سارس و مرس هم این موضوع پیش آمده بود.
وی در ادامه گفت: حال چرا کرونا منجر به افزایش اختلالات می‌شود؟ سلامت روان یک پدیده‌ای است که عوامل بیولوژیک، عوامل روانشناختی و اجتماعی در آن دخیل است و این سه عامل در کرونا وجود داشت. در کرونا عوامل بیولوژیک و بیماری کرونا، استرس‌ها و فشارهای دوران کرونا از فوت افراد و نداشتن مراسم سوگ، مشکلات اقتصادی، معیشتی و روابط بین فردی و سایر موارد، منجر به مشکلات متعدد در حوزه سلامت روان شد. ما برنامه‌های زیادی را طی ۱۸ ماه اخیر داشتیم. در حوزه بهداشت بهترین رویکرد برای ارائه خدمت، استفاده از نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه است. همواره تلاش کردیم که همه اقدامات را به نوعی در نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه ادغام کنیم. خدمات زیادی ادغام شده است، اما یادمان باشد که سیستم غربالگری کاملا هوشیار است. در کرونا در طولانی مدت مهمترین مساله سلامت روان است.
حاجبی درخصوص وضعیت سلامت روان در کشور بیان کرد: طبق آخرین آمار در کشور ۲۹.۷ درصد از افراد گروه سنی ۱۵ سال به بالا به نوعی یا به شکلی مشکل روانشناختی دارند که این مشکل باید ارزیابی شود.
اهمیت سلامت روان در دوران پساکرونا
وی همچنین درخصوص وضعیت سلامت روان و اقدامات در نظر گرفته شده برای پساکرونا، عنوان کرد: یکی از مهمترین مسائل در دوران پساکرونا بحث حوزه سلامت روان است. وقتی درباره پساکرونا صحبت می‌کنیم، به این معنا نیست که صبر کنیم تا کرونا تمام شود، بلکه اکنون نیز وقتی بیماری درمان می شود، دوران پساکرونایش را طی می‌کند. ما به هیچ وجه منتظر نماندیم تا کرونا تمام شود و اقدامات‌مان را آغاز کنیم، بلکه از اسفند ۱۳۹۸ مداخلات متعددی را آغاز کردیم. مثلا، برای کسانی که فوتی داشتند و در سوگ ناشی از فوت عزیزشان بودند، مداخلات در نظام مراقبت‌ها وجود دارد. از چهار ماه قبل برای بهبودیافتگان کرونا هم برنامه تدوین شده و افراد به صورت فعال در سیستم از طریق آمارهایی که به نظام بهداشتی ارائه می‌شود، غربالگری شده و مداخلات صورت می‌گیرد. کووید طولانی، بزرگترین مشکلش از نظر جامعه جهانی، حوزه سلامت روان است و همانطور که سازمان جهانی بهداشت هم اعتقاد دارد، بزرگترین مشکل آن اختلالات شایع روانپزشکی است که به طور مشخص می‌توان از افسردگی و اضطراب نام برد.
حاجبی گفت: ما به صورت جاری خدماتمان را ارائه می‌دهیم. در حوزه سلامت روان در دوران کرونا، در وزارت بهداشت باید به سمت توانمندسازی رفته و شناسایی و مداخله به موقع داشته باشیم.
چگونگی غربالگری دانش آموزان در حوزه سلامت روان
وی درخصوص غربالگری دانش آموزان در حوزه سلامت روان در دوران کرونا نیز تصریح کرد: در زمینه غربالگری دانش آموزان، واقعیت این است که وزارت آموزش و پرورش سیاستگذاری می‌کند و وزارت بهداشت به عنوان یک دستگاه تخصصی معمولا کمک می‌کند. تاکنون که مدارس بسته بود و دانش آموزی را در مدارس نداشتیم. البته فکر نکنیم که این مسائل و معضلات خاص کشور ماست، بلکه کرونا یک پاندمی جهانی است و همه این مسائل در دنیا تجربه شده است. می‌دانیم که در طی این دوران بچه‌ها در خانه بودند، ارتباطی نداشتند و فعالیت فیزیکی محدودی داشتند، روابط بین فردی‌شان کمتر شده و بسیاری از عوامل دیگر؛ اینها ممکن است مشکلاتی را در حوزه سلامت روان و مسائل رفتاری پیدا کرده باشند. حال اینکه غربالگری انجام شود و یا اینکه چگونه انجام شود، مستلزم بازگشایی مدارس است. ما جلساتی داشتیم، اما بعد از بازگشایی مدارس با همکارانمان در وزارت آموزش و پرورش رویکرد را قطعی می‌کنیم. در نهایت سیاست کلان با کمک وزارت بهداشت بوده و سیاست اصلی در وزارت آموزش و پرورش درباره چگونگی مداخلات، انجام می‌شود.
نظر شما