سید حسن موسوی چلک در گفت وگو با آتیه‌آنلاین گفت: ۱۹ ماه تداوم همه‌گیری کرونا تبعات متعددی به دنبال داشته است و این مساله پزشکی، به بروز و تشدید برخی مسایل اجتماعی و اقتصادی و... در ایران و جهان دامن زده است.

کرونا و افزایش اختلالات روانی

وی افزود: خانه‌نشینی اجباری، کاهش ارتباطات اجتماعی، نداشتن مهارت در چگونگی تخلیه هیجانات، تغییر ناگهانی در سبک زندگی‌ها، پر نشدن خلاءهای عاطفی ناشی از کرونا می‌تواند زمینه‌ساز افزایش اختلالات روانی باشد و پیش‌بینی می‌شود که هر قدر این شرایط طولانی‌تر شود چالش‌ها و اختلالات پسا کرونا بیشتر و عمیق‌تر خواهد شد.

موسوی چلک تاکید کرد: به هر میزان که افراد پیش از بحران دارای مهارت‌های مختلف مثل حل تعارض، تاب‌آوری، مداخله در بحران، مهارت‌های ارتباطی و حل مساله و برخوردار از حمایت‌های اطرافیان باشند میزان آسیب‌پذیری آن‌ها در برابر بحران‌ها کمتر خواهد بود.

وی در پاسخ به علایم هشداردهنده خودکشی گفت: از علایم هشداردهنده خودکشی این است که فرد مدام صحبت از خودکشی می‌کند. انواع افسردگی‌ها، اختلالات روانی، شکست‌های تحصیلی، خانوادگی و شغلی، بیماری صعب‌ العلاج و اعتیاد خیلی شدید برخی از نشانه‌هایی هستند که می‌توانند هشدار دهنده باشند.

افراد دارای اختلال روانی ۲۰ برابر بیشتر از دیگران خودکشی می‌کنند

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران آمار خودکشی در کشورهای با درآمد متوسط و پایین را بالاتر از دیگر کشورها خواند و افزود: گزارش جهانی منتشره در سال ۲۰۱۹ نشان داد که احتمال اقدام به خودکشی در افراد دارای اختلال روانی ۲۰ برابر بیشتر از دیگران است و طبق این گزارش از بیش از ۷۰۳ هزار نفر اقدام کننده به خودکشی، ۷۵ درصد آنها در کشورهای با درآمد پایین و متوسط بوده‌اند.

وی اضافه کرد: در ایران نیز بر اساس آمار منتشره پزشکی قانونی آمار افراد فوت شده ناشی از خودکشی ۶.۲ به ازای ۱۰۰ هزار نفر است که در سال گذشته ۵.۲ بوده و این روند افزایشی تامل برانگیز است.

پیشگیری از خودکشی با ارایه مداخلات متناسب با شرایط محیطی و فرهنگی

موسوی چلک بر ضرورت متناسب سازی مداخلات پیشگیری با شرایط محیطی تاکید کرد و افزود: وقتی می‌خواهیم در مورد یک موضوعی پیشگیری کنیم باید چند نکته را مدنظر داشته باشیم مداخلات برای پیشگیری باید مبتنی بر شواهدی باشد که وجود دارد به عنوان مثال اگر در یک استانی عوامل خودکشی با استان دیگر تفاوت دارد مداخلات پیشگیری هم باید  متناسب با این تفاوت‌ها باشد.

وی ادامه داد: برنامه‌های پیشگیری باید متناسب با شرایط فرهنگی مخاطبان و ذینفعانی که می‌خواهند از آن برنامه‌ها استفاده کنند، باشد، روش‌های انتخابی نیز باید متناسب با مخاطب،جذاب و متنوع  باشند.

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران یادآور شد:  خیلی از مواقع شاید نیازی نباشد که ما عنوان مداخلات پیشگیری سطح یک را عینا پیشگیری از خودکشی تلقی کنیم مداخلات ارتقاء سلامت روان  و سلامت اجتماعی و برنامه‌های در جهت تقویت مهارت‌های ارتباطی می‌توانند کمک کننده باشند که پیشگیری از خودکشی اتفاق بیفتد.

اثربخشی برنامه‌های غیرمستقیم پیشگیری از خودکشی

موسوی چلک بر اثرگذاری بیشتر آموزش‌های غیرمستقیم و ترکیبی تاکید کرد و افزود: واقعیت این است که  مردم از آموزش های غیرمستقیم بیشتر استقبال می‌کنند و معمولا برنامه‌هایی که به طور خاص برای پیشگیری از خودکشی باشد با اقبال عمومی مردم مواجه نمی‌شوند.

وی در بیان فاکتورهای لازم در تدوین برنامه‌های پیشگیرانه گفت: پر محتوا و به روز بودن باید در تدوین برنامه‌های مدنظر قرار گیرد که به افزایش دانش و تغییر نگرش، رفتار و کنش افراد کمک کند.

این مددکار اجتماعی تاکید کرد: شاید برنامه‌های پیشگیری در سطح یک کمک کند که روند اقدام به خوکشی کنترل شود در پیشگیری سطح دو که فرد به هر دلیلی اقدام به خودکشی کرده، ضروری است که خدمات تخصصی و به موقع در دسترس افراد قرار گیرد و در حال حاضر در ایران کامل‌ترین برنامه موجود در  اورژانس اجتماعی در دسترس است و افراد می‌توانند از این ظرفیت استفاده کنند تا مداخلات لازم در هر حوزه‌ای صورت گیرد. در پیشگیری سطح سه نیز برنامه‌ها باید به گونه‌ای باشد که زمینه ارتقاء و بازتوانی افراد در جامعه  فراهم شود تا بتوانند به زندگی‌شان برگردند.

منزوی کردن ممنوع

 موسوی چلک بر ضرورت رها نکردن افراد دارای سابقه اقدام به خودکشی تاکید کرد و افزود: پذیرش توسط افراد، حمایت طلبی، رها نکردن و منزوی نکردن این افراد، انگ نزدن و تحقیر نکردن می‌تواند موثر و کمک کننده باشد، چرا که هرکسی ممکن است مرتکب اشتباه شود و یک اشتباه پایان زندگی نیست.