به گزارش آتیه‌آنلاین، خودکشی اگرچه نتیجه حتمی افسردگی نبوده و تنها یکی از مهم‌ترین عوارض افسردگی است اما افسردگی درمان نشده احتمال افکار و اقدام برای خودکشی را افزایش می‌دهد. آمارها نشان می‌دهد افرادی که درگیر اختلال روانی هستند بین ۳ تا ۱۲ برابر افراد عادی دست به خودکشی می‌زنند و این یک واقعیت دردناک است.

رفتارهای خودکشانه ناشی از نفلگی اجتماعی

علی موسی‌نژاد - پژوهشگر مسایل‌اجتماعی- پیش از این در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین اعلام کرد: با وخیم‌تر شدن اوضاع اقتصادی در سال‌های اخیر و گسترش و افزایش فقر تعداد بیشتری از افراد جامعه به این نتیجه می‌رسند که باید روز به روز از میزان خواسته‌های خود بکاهند و از اهداف‌شان دست بشورند. اما این فرآیند تا حدی می‌تواند ادامه یابد که نیازهای فیزیولوژیک افراد و خانواده‌ها به خطر نیفتند. در نتیجه، چند راه می ماند؛ مهاجرت در جستجوی کار، انجام انواع جرایم مالی، اعتراض به شرایط موجود و فرار از منزل. از آنجا که این راه ها به دلایل مختلف از قبیل شدت تعلقات خانوادگی و جمعی، عدم تمکن و همکاری خانواده‌ها، احساس نظارت اجتماعی شدید، کوچکی محیط و  امکان شناسایی راحت به روی بسیاری از جوانان مسدود است.

وی با اشاره به نتایج تحقیق بررسی روند ده ساله خودکشی در استان ایلام گفت: نتایج تحقیق نشان می‌دهد در چنین شرایط واماندگی، نسل جوان در استان ایلام، دچار احساس تقدیرگرایی اجتماعی و نه مذهبی و نفلگی‌اجتماعی شده‌اند و رفتارهای خودکشانه، نتیجه همین احساس است.

این دکترای جامعه شناسی‌ گفت: از تبعات دیگر شکاف طبقاتی و وضعیت نابسامان اقتصادی بروز بی‌اعتمادی، بدخواهی، حسادت و کینه ورزی، ایجاد و افزایش غیرمنطقی انتظارات، احساس بی­‌عدالتی و اجحاف، ضعف انگیزه پیشرفت، احساس سرخوردگی و در نهایت افسردگی است و فرد افسرده در اوج استیصال و درماندگی ناگزیر به خودکشی می‌شود.

تشدید احتمال بروز خودکشی با افزایش درماندگی ناشی از افسردگی

مژده ارشادی - عضو سازمان نظام مشاوره و روانشناسی ایران- نیز معتقد است که فردی که دچار افسردگی است در حقیقت تبدیل به یک خود سرزنش‌گر قوی می‌شود که نقاط و پتانسیل‌های مثبت سابق خود را زیرسوال می‌برد، تمامی ارزیابی‌ها و پیش‌بینی‌های این فرد منفی می‌شود و این افکار منفی نیز به دلیل چرخه‌های ذهنی انسان‌ها ۱۷ برابر بیشتر از افکار مثبت قدرت دارند، پس بنابراین تمام انگیزه و انرژی شخص برای آینده از بین می‌رود و شخص باور خود را به اینکه فردا متفاوت خواهد بود را از دست می‌دهد و همواره منتظر شکست است.

وی افزود: در افسردگی نیز بخشی به نام درماندگی وجود دارد، زمانی که انسان احساس کند منبع کنترل ناراحتی‌های او بیرونی است، اراده و اختیار فرد هیچ تاثیری در حل مشکلات ندارد و در واقع مشکلات، ناراحتی‌ها و حال بد او تمام نشدنی است، این فرد دست از تلاش کردن بر می‌دارد و منتظر می‌ماند تا شرایط روز به روز وخیم‌تر شود.

این عضو انجمن خانواده درمانی ایران اعلام کرد: طبق آمار ۹۰ درصد افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند سابقه اختلال روانی دارند، زمانی‌که فرد در اثر ابتلا به افسردگی راه نجاتی برای بهبود زندگی خود پیدا نمی‌کند و در نتیجه دچار درد و رنج فراوانی می‌شود، خودکشی و از بین بردن خود را به عنوان تنها راه نجات تلقی می‌کند.

ارشادی افسردگی را در پیش بینی بروز بسیاری از آسیب‌های اجتماعی دیگر موثر دانست و گفت: امروزه تا حدودی این تاثیرات منفی افسردگی شناخته شده هستند، بنابراین با پیشگیری از این اختلال روانی بسیاری از معضلات جامعه قابل حل شدن است.

تاثیر افسردگی بر جنبه های جسمی و رفتاری

شهرام مامی، دکترای روانشناسی بالینی و استاد دانشگاه پیشتر در گفت‌وگو با «آتیه‌آنلاین» درباره علل و اثرات افسردگی و تحلیل این متغیر در بروز خودکشی اظهار کرد: علل و اثرات این بیماری متعدد هستند، افراد دارای اختلال افسردگی همگی یک نوع علایم را تجربه نمی‌کنند، شدت و مدت زمان این علایم با توجه به نوع بیماری و یا خود شخص متغیر است.

وی افزود: از این علایم می‌توان به احساس پوچی، بدبینی، احساس‌گناه داشتن، ناامیدی، بی‌ارزشی و درماندگی، تحریک‌پذیری (زودرنجی)، فقدان علاقه در فعالیت‌ها، کاهش انرژی، خواب زیاد در صبح، سردرد و کمردردهای بدون هیچ توجیه پزشکی، گریه‌های دوره‌ای، بی‌توجهی به‌ظاهر، افکار خودکشی و یا تلاش برای خودکشی اشاره کرد.

این متخصص مشاور ادامه داد: افسردگی مانند سایر بیماری‌های روانشناختی یک علت واحد ندارد و حاصل تعامل عوامل مختلف زیست شناختی، فرهنگی اجتماعی (نظیر شکست عاطفی، فقر، بیکاری، خیانت همسر، مرگ عزیزان، زندگی در خانواده پرتنش و...) است که به تبع آن سطح ارتباط و حمایت اجتماعی در درون خانواده کمرنگ می‌شود.

مامی هویت فردی و عدم کسب مهارت در افراد را از دیگر علل بروز افسردگی خواند و گفت: افراد در مواجهه با بحران‌ها سبک های مهارت مقابله‌ای مطلوب را نداشته و به همین سبب‌ بیماری افسردگی بر جنبه‌های جسمی(افزایش یا کاهش وزن، بیماری قلبی، التهاب، مشکلات جنسی، مشکلات خواب، مشکلات گوارشی، بیماری پوستی و... و.) و جنبه رفتاری (ناآرامی، بی حالتی چهره، تغییرات اندک در سطح فعالیت، مشکلات حل مساله و ... ) تاثیر می‌گذارد.

این دکترای روانشناس بالینی در بیان آمار میانگین روزانه مراجعه کننده با اختلال‌ افسردگی عنوان کرد: با توجه به اینکه مرکز درمانی ما از نوع مراکز روانشناختی ست، عمده مراجعان دارای مشکلات روانشناختی هستند و شاید بتوان گفت که بیش از ۴۰ درصد آنها را افراد افسرده و اضطرابی تشکیل می‌دهند.

این مشاور با تصریح بر اینکه خودکشی سومین علت عمده مرگ و میر در میان جوانان و نوجوانان است، تاکید کرد: خودکشی اغلب محصول افسردگی است و به طور متوسط اغلب خودکشی‌ها در گروه سنی ۲۵-۱۵ سال اتفاق می‌افتد.

وی اضافه کرد: طبق آمار مستند سالانه حدود یک میلیون نفر دست به خودکشی می‌زنند، خودکشی مساله‌ای است که بیشتر در افراد ناامید اتفاق می‌افتد که به صورت عدم توانایی شخص در مقابله با تجارب منفی زندگی و یاس در افراد افسرده است و این افسردگی بخش زیادی از زندگی را مختل می‌کند این عوامل منفی باعث می‌شود فرد انگیزه لازم را برای پایان بخشیدن به زندگی خویش داشته باشد، با توجه به اینکه یکی از ایجاد کننده افکار خودکشی و مشکلات روانشناختی از نوع افسردگی است تقریبا ۳۰تا۴۰ درصد مراجعان این مرکز دارای افکار خودکشی هستند.

این دکترای روانشناس و استاد دانشگاه در بیان موانع پیش‌روی ارایه و یا دریافت خدمات مشاوره روانی  اظهار کرد: چالش‌های زیادی وجود دارند که عدم‌ توجه و آشنایی با ساختار روان به نسبت مساله جسمی، همچنین مسایل فرهنگی- اجتماعی و کمبود آگاهی از حرفه روانشناسی و نیز مسایل اقتصادی و تعرفه‌های بالای این خدمات بخشی از موانع موجود هستند و در مجموع با استفاده از روش‌های درمانی حمایتی، استفاده از روش‌های مصاحبه انگیزشی و آموزش مهارت‌های زندگی می‌توان به این افراد کمک‌ کرد.