به گزارش آتیه‌آنلاین، بخش کشاورزی یکی از مصرف‌کنندگان مهم برق به حساب می‌آید. با برقی‌شدن چاه‌های کشاورزی و استفاده از موتور پمپ برای بیرون کشیدن آب از اعماق زمین، بخش کشاورزی هم بیش از گذشته به انرژی برق وابسته شد.
بر اساس ترازنامه انرژی سال ۹۱ مصرف برق در چاه‌های بخش کشاورزی در سال ۶۸، سه هزار و ۳۵۲ میلیون کیلو وات ساعت بود که با برقی‌شدن پمپ‌های آب کشاورزی به حدود ۲۴ هزار و ۵۳۰ میلیون کیلووات ساعت در سال ۹۳ رسید. در سال ۶۸ سهم بخش کشاورزی از برق تولیدی کشور ۸.۴ درصد بود که در سال ۸۹ به ۱۳ درصد و نهایتا در سال ۹۳ به ۱۶ درصد رسید.
از سوی وزارت نیرو در سال ۹۷ تعداد مشترکان بخش کشاورزی ۴۳۶ هزار مشترک اعلام شد که این تعداد ۲۲ میلیارد و ۱۹۴ میلیون کیلووات ساعت، انرژی مصرف می‌کردند و سهم آن‌ها از کل برق تولیدی کشور ۱۶.۲ درصد شد.
تمرکز بر تغییر ساعات آبیاری برای پیک‌سایی
برق کشاورزی مشمول یارانه‌های دولتی است. مسئولان با هدف حمایت از تولید، این برق را ارزان حساب می‌کنند تا کشاورزان بتوانند مواد غذایی را با قیمت‌های مناسب‌تر در اختیار جامعه قرار دهند اما همین برق ارزان قیمت را هم وزارت نیرو با هدف کنترل مصرف در ایام اوج مصرف یا پیک مصرف رایگان حساب می‌کند تا کشاورزان تشویق شوند ساعات آبیاری خود را به شب و نیمه شب تغییر دهند. بر اساس اعلام وزارت نیرو، اگر کشاورزان در ساعات کم باری چاه‌های آب خود را به کار اندازند، برق مصرفی آن‌ها رایگان حساب میشود و این برنامه، چندین سال است که با هدف پیک‌سایی در دستور کار وزارت نیرو قرار دارد. اما گویا کشاورزان به دلیل سهم کم هزینه‌های برق در قیمت تمام شده محصولات، چندان اهمیتی به این سیاست تشویقی وزارت نیرو نمی‌دهند زیرا از خسارت‌های وارده به بخش کشاورزی به دلیل خاموشی‌های اخیر گله‌مند هستند.
قطع برق چاه‌ها و خسارت به کشاورزان
سیدجعفر حسینی، مشاور عالی نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور در زمستان سال ۹۹ که دچار خاموشی می‌شدیم، قطع برق را عاملی برای تخریب چاه‌ها، سوختن پمپ و تجهیزات برقی چاه، هدر رفت آب، کاهش راندمان و بهره‌وری آب و بیکار شدن کارگران بخش اعلام کرده بود.
وی افزود: به‌دلیل نوسان ایستابی آب چاه و ریزش بدنه چاه عمر چاه‌های کشاورزی کم میشود ضمن اینکه هزینه حفر و تجهیز یک چاه نیمه عمیق، ۵۰۰ میلیون تومان و یک چاه عمیق یک میلیارد تومان است. این فعال بخش‌خصوصی با اشاره به اینکه قطع برق احتمال سوختن پمپ چاه را افزایش می‌دهد، گفت: هر بار سوختن پمپ حدود ۴٠میلیون خسارت به کشاورزان وارد می‌کند.
غلامحسین ساربان معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز چندی پیش باوقوع خاموشی‌های تابستانه به باشگاه خبرنگاران گفت: قطعی برق در بخش کشاورزی، به رغم ضرورت وجود آن، به علت تاثیری که بر میزان تولید می‌گذارد، موجب خسارات و آسیب‌های فراوانی در این حوزه شده است.
وی عنوان کرد: قطع جریان برق در زیربخش کشت گلخانه‌ای خراسان رضوی هم موجب وارد آمدن خسارت‌های هنگفتی به فعالان این حوزه شده که میزان دقیق آن در حال بررسی برای اعلام است.
ساربان افزود: تنها توصیه مدیران شرکت توزیع برق خراسان رضوی به بهره‌برداران بخش کشاورزی این استان، خرید موتور برق دیزل برای تامین نیروی برق مورد نیاز خود در واحدهای گلخانه‌ای است.
تدبیری برای تامین برق چاه‌های کشاورزی
اگرچه مسئولان برای خواسته به حق کشاورزان در زمینه تامین برق مورد نیاز آن‌ها باید برنامه‌ای داشته باشند اما به نظر می‌رسد اگر کشاورزان به برنامه‌های پیک‌سایی وزارت نیرو توجه داشتند و نسبت به تغییر ساعات آبیاری برنامه‌ریزی می‌کردند، خسارت کمتری به بخش کشاورزی وارد می‌شد.
با این وجود وزارت نیرو برنامه‌های دیگری برای ساماندهی تامین نیازهای بخش کشاورزی دارد. بر اساس اعلام شرکت توانیر، با امضای تفاهم نامه‌ای میان شرکت توانیر و شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، برای نخستین بار در کشور، برقی کردن چاه‌های کشاورزی از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر کلید خورد.
بر این تفاهم نامه که میان مهندس محمدحسن متولی زاده مدیرعامل شرکت توانیر و دکتر علی مبینی دهکردی مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت منعقد شد، ۶۰ هزار حلقه چاه کشاورزی در طول سه سال برقدار خواهد شد.
دهکردی در این باره گفت: در فاز اول این طرح، ۱۱ هزار چاه کشاورزی از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر برقی خواهد شد. براساس این تفاهم نامه، کشاورزان بابت خرید و نصب پنل خورشیدی و تجهیزات مورد نیاز شبکه، هزینه ای پرداخت نمی‌کنند و تنها برای خرید تجهیزات اختصاصی مانند ترانس هزینه خواهند داد.
مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت با بیان این که این تفاهم نامه براساس مصوبه سال شورای اقتصاد و قانون بودجه ۱۴۰۰ کل کشور میان دو شرکت به امضا رسید، اظهار کرد: براساس مصوبه شورای اقتصاد ۱.۶ میلیارد دلار از محل صرفه جویی سوخت مایع چاه های کشاورزی برای برقی کردن چاه های کشاورزی با سوخت گازوئیل، اختصاص یافته است.
وی با اشاره به این که با اجرای این کار تنوع بخشی در منابع تولید برق بیش از گذشته پیگیری خواهد شد، افزود: با اجرای این طرح صنعت سلول های خورشیدی توسعه خواهد یافت و بسترهایی برای فعالیت این صنعت در مقیاس‌های بزرگتر فراهم خواهد شد.
مبینی دهکردی ادامه داد: همچنین اجرای این طرح باعث پاکتر شدن محیط زیست میشود و زنجیره ارزش ایجاد می‌کند. درعین حال شرکت‌های اسکو و بهره‌برداری را به کار خواهد گرفت که در نهایت رونق بیشتر اشتغال را به دنبال خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت در عین حال اعلام کرد: با برقی کردن چاه‌های کشاورزی در قالب این تفاهم‌نامه، در زمستان که چاه‌های کشاورزی خاموش است، برق خورشیدی به شبکه تزریق و در زمستان نیز برق بخشی از مصرف‌کنندگان عمده از این طریق تامین خواهد شد.
احداث ۲ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی با اجرای کامل این طرح
همچنین در مراسم امضای این تفاهم‌نامه محمدحسن متولی زاده - مدیرعامل توانیر- گفت: با اجرای کامل این طرح ۲۰۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی احداث خواهد شد و این طرح در راستای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و رونق تولید است چرا که با تحقق صرفه‌جویی در مصرف نفت گاز و آزاد کردن این ظرفیت برای صادرات به ویژه در شرایط کنونی، اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند.
مدیرعامل شرکت توانیر افزود: با برقی شدن چاه‌های کشاورزی، هزینه‌های کشاورزان کاهش می‌یابد و ۸۰ درصد هزینه‌های جاری آن‌ها نسبت به زمان استفاده از سیستم دیزلی کمتر میشود. همچنین با آمدن برق سر چاه، امکان آبیاری نوین فراهم شده و بهره‌وری آبیاری افزایش می‌یابد.
به گفته وی برای سوخت‌رسانی به چاه‌های کشاورزی دیزلی باید سالانه بیش از ۴۰ تا ۵۰ هزار نفتکش جاده پیما در جاده‌های کشور تردد کنند که حذف این حجم تردد نیز نقش مهمی در کاهش حوادث جاده‌ای ایفا خواهد کرد.
نظر شما