مسعود منصور، رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در نشستی خبری که امروز در محل سازمان جنگل‌ها با حضور رسانه‌ها برگزار شد، در پاسخ به آتیه‌آنلاین بیان کرد: تفاهم نامه با بسیج در حال امضا است. با امضای این تفاهم‌نامه، نقش سازمان جنگل‌ها در حفاظت جنگل‌های هیرکانی هیچ تغییری نکرده است.

وی افزود: قراردادهای حفاظتی ما در جنگل‌های شمال تغییری نکرده است. احساس کردیم وضعیت هیرکانی به‌گونه‌ای است که نیاز به مساعدت داریم، بنابراین از بسیج خواهش کردیم در سه مقوله به ما کمک کنند.

به گفته رییس سازمان جنگل‌ها؛ جاهایی در جنگل‌های شمال که گلوگاه است و این سازمان نیروی انسانی کافی در اختیار ندارد، با کمک بسیج تحت پوشش قرار می‌گیرد و محموله‌ها حفاظت و کنترل خواهد شد.

او ادامه داد: در بازرسی از کارخانه‌ها و صنایع چوب که گاها اقدام به خرید چوب غیرمجاز می‌کنند از پتانسیل بسیج برای کشف چوب غیر مجاز استفاده خواهیم کرد.

منصور بیان کرد: محور سوم همکاری با بسیج راجع به نحوه صلاحیت و کارکردهای شرکت‌های همکار ما است. از این پس بسیج درباره صلاحیت آنها اعلام نظر می‌کند که این نظرات در تمدید قرارداد اعمال خواهد شد.

به گفته رییس سازمان جنگل‌ها، این مجموعه با بسیج برای دیده بانی و جلوگیری از حریق در جاهای دیگر کشور هم تفاهم داردکه با حفظ وظایف ذاتی دستگاه است (که قابل انتقال به غیر نیست)، اقداماتی توسط بسیج پیگیری شود.

منصور تاکید کرد: سازمان جنگل‌ها باید طرح جامعی برای دو میلیون هکتار جنگل‌های هیرکانی بنویسد. طرح مدیریت پایدار منطقه هیرکانی باید نوشته شود. مطالعات نیمه تفصیلی این طرح انجام شده است و آن را در سال ۹۹ به استان‌ها ابلاغ کردیم.

او ادامه داد: یکسری اقدامات فنی و حفاظتی به عنوان فاز اول باید انجام می‌شد تا کارهای اجتناب‌ناپذیر روی زمین نماند.

به گفته رییس سازمان جنگل‌ها، شرح خدمات این اقدامات اجتناب‌ناپذیر با مشارکت دانشگاه‌ها تهیه شد و برای حوزه‌هایی که قبلا طرح اجرا شده بود؛ طرح جایگزین تهیه و طراحی شد. بنابراین در حال حاضر ما طرح جنگل بدون بهره‌برداری چوبی را داریم تا سایر کارکردهای اجتناب‌ناپذیر در جنگل پیگیری شود.

وی تاکید کرد: امسال شاهد آثار طرح جدید خواهیم بود. حفاظت از جنگل‌های شمال حتما تقویت می‌شود.

سند تالاب‌ها باز می‌گردد، رودخانه‌ها به نام منابع‌طبیعی می‌ماند

منصور درباره صدور سند تالاب‌ها به نام وزارت نیرو گفت: خبری درباره صدور سند تالاب انزلی به نام وزارت نیرو منتشر شد. ما بلافاصله رایزنی لازم را انجام دادیم و با هماهنگی‌های انجام شده، سند تالاب انزلی باز می‌گردد.

وی افزود: در ستاد ملی تالاب‌ها با ریاست معاون اول رئیس جمهور، بحث صدور سند به نام وزارت نیرو را مطرح کردیم تا معاونت حقوقی ریاست جمهوری این مسئله را تعیین تکلیف کند. در این جلسه، ما، وزارت نیرو و محیط زیست حضور داشتیم.

رییس سازمان جنگل‌ها عنوان کرد: در این جلسه ما استدلال‌های خود را مطرح کردیم. هنوز صورتجلسه آن به ما ابلاغ نشده است اما با اطمینان می‌گویم که سند تالاب‌ها برای دستگاهی غیر از سازمان جنگل‌ها یا احیانا محیط زیست، صادر نخواهد شد.

وی درباره وضعیت صدور سند رودخانه‌ها به نام وزارت نیرو بیان کرد: وزارت نیرو یک لایحه به نام لایحه حفاظت از رودخانه‌ها داده است. یک لایحه با عنوان اصلاح پاره‌ای از قوانین توزیع عادلانه آب و در نهایت لایحه اصلاح قانون جامع آب را به دولت داده است.

منصور گفت: ما دفاعیات خود برای عدم انتقال سند تالاب‌ها را مطرح کردیم. با وزارت نیرو جلسه مشترک داشتیم و تفاهم‌هایی در این رابطه انجام شد.

وی اضافه کرد: موضع ما این است که فعالیت‌های آبخیزداری بوسیله سازمان جنگل‌ها مستثنی از سایر کارهای عمرانی در رودخانه‌ها باید پیگیری شود.

رییس سازمان جنگل‌ها تشریح کرد: حریم رودخانه‌ها اگر اراضی ملی است، سند به نام دولت و مالکیت سازمان جنگل‌ها صادر می‌شود و اگر سند متعلق به اشخاص است، مستثنیات محسوب خواهد شد. بنابراین سند اراضی ملی رودخانه‌ها به نام کسی غیر از سازمان جنگل‌ها صادر نمی‌شود.

او ادامه داد: مسیل آبراهه و غیره اصلا قابلیت تفکیک از عرصه مجاور را ندارد. این مسیرها مثل رگ‌هایی در درون بدن است و نمی‌توان آن را جدا کرد. این استدلال را مطرح کردیم و با وزارت نیرو تفاهم کردیم که همه آبراهه‌ها و مسیل‌ها به صورت یکپارچه به نام سازمان جنگل‌ها سند صادر شود. البته صدور سند نافی وظایف، اختیارات و تکالیف وزارت نیرو نیست.

منصور درباره صدور سند بستر رودخانه‌های اصلی گفت: بر اساس تفاهم‌های انجام شده، وضعیت صدور سند در درجه‌بندی‌های مختلف متفاوت است.

وی افزود: رودخانه تا درجه پنج را مشابه آبراهه‌ها یکجا به نام منابع طبیعی سند صادر خواهد شد. رودخانه درجه ۶ به بالا نیز به نام دولت و وزارت نیرو سند صادر می‌شود. اگر رودخانه داخل مرتع باشد، باید سند یکپارچه به نام منابع طبیعی صادر شود.

جنگل وقف‌پذیر نیست

رییس سازمان جنگل‌ها بار دیگر در پاسخ به سئوالی درباره آق مشهد تاکید کرد: وقف یک مقررات دارد. طبق قانون جنگل وقف‌پذیر نیست مگر اینکه قبل از سال ۶۵ احیا شده باشد.

وی افزود: ما توافقاتی در این زمینه با سازمان اوقاف داریم، جنگل‌ها چه طبیعی و چه دست کاشت به هیچ وجه طبق آیین‌نامه دولت نباید در وقف باقی بماند.

منصور گفت: تشخیص احیا باید به عهده سازمان جنگل‌ها باشد. تشخیص اصالت وقف به عهده اوقاف است. با تفاهمی که با اوقاف انجام شد و آیین‌نامه‌ای که نوشته شد، یک میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار از عرصه‌های اختلافی تعیین تکلیف شد که این سطح ۸۵۲ پلاک را شامل می‌شد.

وی اضافه کرد: بعد از این تفاهم ۸۰۰ هزار هکتار آن به‌عنوان اراضی ملی تثبیت شد. درباره آق مشهد هم اصرار ما به دوستان سازمان اوقاف این بود که از ظرفیت آیین‌نامه موجود استفاده شود. در جلسه با جهانگیری هم قرار شد با شیوه نامه و آیین‌نامه دولت عرصه‌های اختلافی با اوقاف تعیین تکلیف شود. با این توضیحی که گفتم، با ظرفیت قانونی فعلی، آق مشهد نمی‌تواند وقف شود.

سه رویکرد حفاظتی سازمان جنگل‎‌ها

رییس سازمان جنگل‌ها درباره عملکرد این سازمان گفت: در عرصه‌های طبیعی وقتی از حفاظت صحبت می‌کنیم صرفا حفاظت فیزیکی، مدیریت جرم، کشف جرم و مسایلی از این دست مد نظر نیست.

وی ادامه داد: برای حفاظت سه رویکرد را در سازمان جنگل‌ها دنبال کردیم. اولین رویکرد، حفاظت فنی است. حفاظت فنی یعنی همان‌طور که قانون به ما تکلیف کرده است، عرصه‌های خود را باید دارای طرح کنیم تا همه اصول علمی که برای مدیریت عرصه اعمال شود.

منصور افزود: مجری در قالب رابطه حقوقی مشخص با حفظ مالکیت انفال و با نظارت سازمان جنگل‌ها کار می‌کند و نقش ما در طرح‌ها یک نقش نظارتی و فنی خواهد شد.

به گفته وی رویکرد دیگر حفاظت در بخش منابع طبیعی حفاظت فیزیکی است که سازمان جنگل‌ها باید برای مقابله با جرم و کاهش عوامل تخریب وارد عمل شود.

رییس سازمان جنگل‎‌ها سومین رویکرد حفاظتی این سازمان را مرتبط با مقوله‌ حفاظت دانست و گفت: حفاظت در دو بخش فیزیکی و فنی انجام می‌شود.

وی اضافه کرد: در حوزه حفاظت، باید محدوده ذخیره گاه ۱۵ گونه تعیین شده در قانون حفاظت را تعیین می‌کردیم و پس از درج آگهی این مناطق را تحت حفاظت خاص قرار می‌دادیم. در مناطق حفاظتی بسیاری از فعالیت‌ها مشمول ممنوعیت است.

منصور عنوان کرد: از سال ۸۱ که قانون حفاظت تدوین شد تا اواخر ۹۸، مجموعا ۴۰۹ هزار هکتار محدوده جنگل‌های حفاظتی ذخیره‌گاهی مشخص شد. در یکساله ۹۹، محدوده ۴۱۰ هزار هکتار ذخیره‌گاه را مشخص و در روزنامه آگهی کردیم.

به گفته منصور سالانه به طور متوسط برای ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار هکتار از مراتع کشور طرح تهیه می‌شد اما در سال گذشته برای بیش از پنج میلیون هکتار از مراتع طرح تهیه شد.

وی گفت: برای نهالستان و ایستگاه‎‌های تولید بذر که در حال متروکه شدن بود، طرح تهیه شد. درباره پارک‌های جنگلی نیز همین مسئله پیگیری شد.

رییس سازمان جنگل‌ها با تاکید بر نقش طرح‌های آبخیزداری در تامین استقلال و امنیت غذایی کشور بیان کرد: ما سالانه در هکتار ۱۶ میلیون تن فرسایش خاک داریم ما با انجام عملیات آبخیزداری این رقم به ۹ میلوین تن در هکتار کاهش پیدا کرده است. خاک نقش مهمی در تولید غذا دارد. وقتی تبدیل به فرسایش می‌شود، در سیلاب‌ها زیرساخت‌ها و اراضی کشاورزی را نابود می‌کند.

ایجاد جهش در زراعت چوب

منصور بیان کرد: دربحث زراعت چوب به عنوان کاری که می‌تواند نقش مهمی در حفاظت جنگل و جلوگیری از قاچاق چوب بازی کند، اقدامات موثری انجام شد. زراعت چوب یک صنعت سبز است.

وی افزود: در اقدامی جهشی متوسط پنج تا ۶ هزار هکتار زراعت چوب را به ۳۲ هزار و ۵۰۰ هکتار رساندیم. این روند ادامه خواهد داشت و در آینده نه چندان دور قادر به تامین نیازهای کشور خواهیم بود.

رییس سازمان جنگل‌ها توسعه کشت گیاهان دارویی را مصداق بازر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی دانست.

وی اضافه کرد: کشت گیاهان دارویی یک کار کاملا برون‌گرا است که هم حفظ خاک می‌کند و هم معیشت مردم تامین می‎‌شود و ارزآور است. ضعف ما در گیاهان دارویی این است که صنعتگران صنایع بسته‌بندی را برای این حوزه ایجاد نکرده‌اند تا گیاهان دارویی خام خارج نشود.

منصور گفت: سال گذشته بیش از ۱۰۵ هزار هکتار کشت گیاهان دارویی محقق شد.

وی با اشاره به تجهیز تمام خودروهای یگان حفاظت به GPS از تلاش برای ایجاد پوشش رادیویی مناسب برای نیروهای حفاظتی خبرداد.

توسعه کاداستر و دولت الکترونیک

رییس سازمان جنگل‌ها گفت: بر اساس هدف‌گذاری انجام شده تا پایان سال پوشش رادیویی نیروهای حفاظت منابع طبیعی به ۸۵ درصد می‌رسد. در هر نقطه‌ای بیسیم همراه مامور ما باشد، امکان رصد نیرو را داریم. این مسئله علاوه بر کنترل نیروها، به ما کمک می‌کند در مواقع حریق و غیره نزدیک‌ترین نیروها را به منطقه حادثه اعزام کنیم.

وی از تلاش سازمان جنگل‌ها برای راه‌اندازی هشت سامانه در این مجموعه خبرداد و گفت: این سامانه‌ها در کاهش فساد موثر هستند.

منصور افزود: کسب بسیاری از استعلام‌ها از منابع طبیعی کار بسیار زمان‌بری است. اگر اتوماسیون ملی نداشته باشید، خیلی از مسایل اتفاق می‌افتد. در راستای سیاست‌های دولت الکترونیک هدف‌گذاری لازم انجام شد تا سامانه اتوماسیون ملی را راه‌اندازی کنیم. به این ترتیب تمام استان‌ها دریک سامانه واحد مکاتبات خود را انجام خواهند داد.

وی ادامه داد: بر اساس هدف‌گذاری انجام شده تا تیرماه، ۳۳ اداره کل منابع طبیعی در این سامانه مکاتبات خود را انجام می‌دهند.

رییس سازمان جنگل‌ها از انجام ۵۰ میلیون هکتار کاداستر اراضی در یکساله ۹۹ خبرداد.

وی افزود: تا پایان سال ۹۸، فقط ۳۸ میلیون هکتار از عرصه‌های طبیعی تحت پوشش کاداستر قرار گرفته بود. نکته مهم این بود که تمام سواحل و جنگل‌های کشور را هدف‌گذاری کردیم. تلاش می‌کنیم در ۶ ماهه اول امسال کاداستر اراضییملی اتمام شود و ۶ ماه دوم صرف بازنگریی و رفع اشکالات شود.

وی تاکید کرد: حفظ منابع طبیعی از عهده یک دستگاه به تنهایی خارج است و نیاز به همکاری سایر دستگاه‌ها احساس می‌شود.