عادل شکری در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین با بیان اینکه مبحث سلامت شغلی (بهداشت حرفه‌ای) بر محور پیشگیری قرار دارد، افزود: در هر زمینه شغلی مواردی از آسیب‌ها و عوامل زیان‌آور برای کارگران و کارکنان آن شغل وجود دارد و وظیفه بهداشت حرفه‌ای این است که عوامل زیان‌آور شغلی را شناسایی و از صدمات آن پیشگیری کند.

وی اظهار کرد: متخصصان بهداشت حرفه‌ای، کمک‌ می‌کنند تا از بار وظایف حوزه درمان کاسته شود. باید توجه داشت عنوان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز با بهداشت آغاز شده است؛ اما جایگاه درمانی این وزارتخانه در جامعه بیشتر نمایان است. این درحالی است که اگر توجه مسئله بهداشت در اولویت قرار گیرد، نیاز به خدمات درمانی به طور چشمگیری کاهش می‌یابد.

روند شکل‌گیری رشته بهداشت حرفه‌ای

متخصص HSE، با اشاره به روند شکل‌گیری رشته بهداشت حرفه‌ای گفت: تا ۲۰ سال پیش مباحث بهداشت حرفه‌ای، ایمنی و محیط زیست کاملا مجزا از هم فعالیت می‌کردند؛ اما به مرور زمان به دلیل همپوشانی این مباحث، رشته‌ای تحت عنوان HSE در دنیا مطرح شد که زیرواحدهای آن را بهداشت حرفه‌ای، بهداشت محیط، ایمنی و محیط زیست تشکیل می‌دهد.

راهکارهای بهداشت حرفه‌ای برای زنان خانه‌دار

شکری با بیان اینکه بهداشت حرفه‌ای حتی به سلامت خانم‌های خانه‌دار توجه دارد و برای آن‌ها راهکار تعیین کرده است، تصریح کرد: زیرا خانه‌داری نیز شغل محسوب می‌شود و زنان خانه‌دار به دلیل سروکار داشتن با وسایل آسیب‌زا مانند انواع وسایل شوینده، انواع وسایل برقی از جمله ماشین لباس‌شویی، ماشین ظرف‌شویی، اتو، سایر وسایل خانه مانند گاز و ... در معرض آسیب‌های این شغل قرار دارند. اما بهداشت حرفه‌ای برای این امور راهکار دارد و با آموزش به زنان خانه‌دار آن‌ها را برای حفظ سلامت خود و اعضای خانواده راهنمایی می‌کند.

وی ادامه داد: متاسفانه نگاه درستی به جایگاه خانه‌داری وجود ندارد؛ این درحالی است که خانم‌های خانه‌دار از طریق آموزش می‌توانند تبدیل به افراد خبره‌ در زمینه رعایت مسائل ایمنی شوند.

راهکارهای بهداشت حرفه‌ای در مقابله با کرونا

متخصص بهداشت حرفه‌ای با اشاره به تمهیدات رشته بهداشت حرفه‌ای در مقابله با کرونا، افزود: در محیط کار، عوامل زیان‌آور متعددی وجود دارد که یکی از این عوام، بیولوژیکی است و بیماری کووید ۱۹ از عوامل بیولوژیکی به شمار می‌رود. متخصصان بهداشت حرفه‌ای تدابیری را اندیشیده‌اند تا اقشار فعال جامعه به این بیماری مبتلا نشوند.

شکری اظهار کرد: در قدم نخست، وظایف بهداشت حرفه‌ای ارائه آموزش است و در همه‌گیری کرونا نیز اطلاع‌رسانی از مخاطرات این بیماری، پیشگیری از آن و در صورت ابتلا، راهنمایی برای دریافت خدمات درمانی و نیز پایش بیماران در دوران قرنطینه از جمله اقدامات مهمی است که متخصصان بهداشت حرفه‌ای ارائه می‌دهند.

وی با بیان اینکه بهداشت و درمان دو وزنه ترازو هستند، گفت: به ویژه اگر بهداشت به درستی عمل نکند، بار درمان زیاد خواهد شد؛ از این‌رو بسیاری از متخصصان بهداشت حرفه‌ای در سازمان‌ها، نهادها و بنگاه‌های تولیدی و اقتصادی در تلاش هستند تا با ارائه راهکارهای مناسب از ابتلای کارگران و کارکنان به این بیماری پیشگیری کنند. در راستای این ایفای وظایف، بسیاری از این افراد مبتلا به کرونا شده و برخی جان خود را از دست داده‌اند و می‌توان گفت، گروه بهداشت حرفه‌ای به اندازه پرستارانی که زحمت می‌کشند، تلاش می‌کنند.

متخصص HSE، تصریح کرد: اما متاسفانه زحمات و ایفای وظایف گروه بهداشت حرفه‌ای در دوران کرونا دیده نشده است؛ این درحالی است که وظیفه آن‌ها بسیار سنگین است.

توصیه به مردم

شکری با یادآوری ضرورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای پیشگیری از ابتلای مردم به کرونا، ادامه داد: مهمترین توصیه، همانی است که از سوی سازمان جهانی بهداشت بارها و بارها از رسانه‌های گروهی و شبکه‌های اجتماعی به اطلاع مردم رسانده شده است؛ استفاده از ماسک، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، عدم تجمع، شست‌وشوی دست‌ها و ماندن در خانه از جمله نکات کلیدی پیشگیری از کرونا به حساب می‌آید.

وی افزود: اما به دلیل ضرورت ادامه فعالیت اقتصادی، امکان تعطیلی محیط‌های کاری به مدت طولانی وجود ندارد و مجبور به حضور در محیط‌های شغلی هستیم؛ اما متخصصان بهداشت حرفه‌ای کمک می‌کنند تا این حضور با حداقل آسیب‌ها انجام شود.

متخصص بهداشت حرفه‌ای اظهار کرد: درحال حاضر با سویه‌های مختلف ویروس در کشور مواجه هستیم؛ ابتدا ویروس چینی، سپس انگلیسی، آفریقای جنوبی، برزیل و اکنون سویه هندی در کشور ما شیوع پیدا کرد و مقابله با هریک نیازمند دو سه ماه زمان است و اگر قرار باشد پروتکل‌ها را رعایت نکنیم، ماه‌ها و شاید سال‌ها باید درگیر این ویروس و سویه‌های جدید آن شویم.

سقوط از ارتفاع، بیشترین آمار

شکری بالاترین آمار حادثه حوزه مشاغل را سقوط از ارتفاع برشمرد و گفت: سالیانه هزاران نفر سلامتی یا جان خود را در اثر عدم رعایت ایمنی در محیط کار از دست می‌دهند و یکی از بیشترین آمار حوادث شغلی مربوط به سقوط از ارتفاع است.

وی تصریح کرد: همان‌طور که می‌دانید، کار در ارتفاع یکی از مشاغل پرمخاطره است و بسیاری از افراد در ارتفاع کار می‌کنند؛ مانند دکل‌های مخابراتی یا داربست‌های احداث ساختمان. اما با توجه به تجارب خویش که مدت ۱۰ سال با این گروه شغلی ارتباط دارم، می‌توانم بگویم الزامات آموزش به این افراد بسیار ضعیف است و نظارتی نیز وجود ندارد.

متخصص HSE، ادامه داد: در شمال کشور شهری به نام گلوگاه وجود دارد که شغل ۹۰ درصد افراد مذکر این شهر کار در ارتفاع مانند دکل‌های مخابراتی با ارتفاع ۱۵- ۱۰ متر تا ۱۰۰ متر است؛ اما متاسفانه مشاهده می‌شود که در هر خانواده ساکن در این شهر، یک یا دو نفر در اثر سقوط از ارتفاع یا دچار آسیب شده‌ و سلامتی خود را برای همیشه از دست داده‌اند، یا فوت کرده‌اند.

شکری افزود: جوانب ایمنی مناسبی مهیا نمی‌شود؛ سیاست‌گذاری‌هایی که در حوزه ایمنی و بهداشت وجود دارد، ترجمه استانداردهای بین‌المللی است که در جای خود مناسب است؛ اما برخی از دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های آن مربوط به ۳۰ سال پیش است و از آن زمان تاکنون دنیا تغییر کرده و نیاز است تا این دستورالعمل‌ها به‌روز رسانی شود. از سوی مسئله‌ای که وجود دارد تقریبا می‌توان گفت، هیچ نظارت مناسبی در این زمینه وجود ندارد.

بیمه‌های تجاری بهانه‌ای برای بی‌توجهی به ایمنی

وی بی‌توجهی به مسئله ایمنی و بهداشت حرفه‌ای در کارگاه‌ها و بنگاه‌های اقتصادی را ناشی از عوامل گوناگون دانست و گفت: امروزه بحث داغی که وجود دارد، تناقض بحث‌های ایمنی و بهداشتی در محیط کار با برخی خدمات بیمه‌های تجاری است. بعضا مشاهده می‌شود کارفرماها اهمیت چندانی به مسئله ایمنی کارگران خود نمی‌دهند و وقتی علت را جویا می‌شویم، می‌گویند کارگاه را بیمه «تمام خطر» کرده‌ام.

متخصص بهداشت حرفه‌ای تصریح کرد: خوب است سازمان‌های بیمه‌گر تجاری، برای ارائه خدمات خود مسائل ایمنی و بهداشتی را به عنوان یک فاکتور مزیتی درنظر بگیرند؛ ‌ به این ترتیب که برای کارگاه‌هایی که مسائل ایمنی در آن رعایت شده است، رقم کمتری را نسبت به کارگاهی که فاقد تدابیر پیشگیرانه است، لحاظ کنند تا کارفرماها برای برقراری ایمنی در محیط کار، تشویق شوند.

شکری ادامه داد: همچنین عدم نظارت و بازرسی متولیان امور از کارگاه‌ها منجر به کم‌رنگ شدن رعایت جوانب ایمنی می‌شود؛ می‌توان گفت به طور میانگین سالی یک بار هم از کارگاه‌ها بازرسی نمی‌شود و این مسئله به بی‌توجهی کارفرماها نسبت به برقراری ایمنی در کارگاه‌ها دامن می‌زند.