به گزارش آتیه آنلاین، سفره هفت سین از آیین‌های نوروزی ایرانیان، چند سالی است که به قتلگاه موجودات زنده تبدیل شده است. اگر تا چندی پیش ماهی‌های قرمز تولید شده در قلب کویر ایران یعنی کاشان و برخی مزارع پرورش ماهی کوچک در گیلان به سفره‌های هفت سین راه می‌یافت و ماهی‌هایی که به ماهی حوض شهرت دارند، چند صباحی میهمان سفره هفت سین بود و بدون گذراندن عمر طبیعی خود، از دست می‌رفت، حالا موجودات زنده دیگری هم به سفره هفت سین راه می‌یابند.

رواج خرید و فروش سمندر امپراطور

یکی از گونه‌های در معرض خطر انقراضی که در روالی نادرست به سفره‌های هفت سین راه یافته، سمندر امپراطور است. خزنده‌ای که گونه بومی ایران به شمار می‌رود و معلوم نیست چرا در سال‌های اخیر عده‌ای تصمیم گرفته‌اند که در کنار ماهی‌های قرمز، از این خزنده ارزشمند در سفره هفت سین خود بهره ببرند. گرایش به داشتن این خزنده در سفره هفت سین، بازاری را به وجود آورده که سودجویان را به کاوش در زیستگاه سمندر امپراطور و شکار این خزنده ترغیب می‌کند. این مسئله سبب شده که هر سال اطلاعیه‌هایی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه ممنوعیت صید و فروش سمندر لرستان منتشر شود. امسال هم رئیس اداره حفاظت محیط زیست دزفول به مهر اعلام کرده است که صید، حمل و عرضه سمندر امپراطور در این شهرستان ممنوع است و با متخلفان برخورد می‌شود.

رضا قپانچی پور تاکید کرده است: صید این‌گونه آبزی که در معرض انقراض است، علاوه بر لطمات جبران‌ناپذیر در چرخه اکوسیستم باعث انتقال برخی بیماری‌های احتمالی به انسان‌ها می‌شود.

به گفته او، عده‌ای افراد ناآگاه اقدام به زنده گیری برخی آبزیان کمیاب و در معرض آسیب از زیستگاه‌های طبیعی آنها و عرضه به شهروندان می‌کنند. به همین خاطر این اداره با توجه به رسالت ذاتی خود علاوه بر توزیع بروشورهای متنوع زیست محیطی و آموزش چهره به چهره، اقدام به اطلاع‌رسانی در خصوص ممنوعیت خرید و فروش هرگونه آبزیان غیرمجاز از جمله گونه در معرض خطر انقراض سمندر امپراطور به عرضه‌کنندگان آبزیان زینتی کرده است.

قپانچی پور ادامه داد: با توجه به اینکه هیچ‌گونه پیشینه تاریخی، سنتی و فرهنگی در خصوص استفاده از این آبزیان در سفره‌های عید وجود ندارد، از شهروندان دزفول درخواست می‌شود که ضمن احترام به طبیعت و به‌منظور جلوگیری از سوءاستفاده برخی افراد سودجو، از خرید و نگهداری این آبزیان پرهیز و در حفظ محیط زیست پویا باشند.

لاکپشت‌هایی که بعد از نوروز سرگردان می‌شوند

یکی دیگر از گونه‌های زنده‌ای که در کنار ماهی قرمز و در ایام نوروز عرضه آن به بازار رونق می‌گیرد، لاکپشت است. اما مشکل از آنجایی شروع می‌شود که لاکپشت‌های عرضه شده در بازار دیگر جزء گونه‌های بومی و اندمیک ایران نیست. لاکپشت گوش قرمز، بومی آب‌های شیرین آمریکا بوده و نمی‌توان آن را در طبیعت رها کرد.

بعد از ایام نوروز که خانواده‌های بی‌حوصله، تحمل مراقبت از این میهمان سفره هفت سین را ندارند، معمولا اقدام به پیدا کردن فضایی برای رهاسازی این لاکپشت می‌کنند. رها کردن لاکپشت گوش قرمز در طبیعت قطعا مخاطره آمیز است، ولی تا پیش از شیوع پاندمی کرونا، مسئولان بسیاری از باغ وحش‌ها و حتی پارک‌هایی نظیر ساعی از این گله داشتند که با حجم وسیعی از درخواست‌ها برای تحویل لاکپشت‌های گوشت قرمز سفره‌های هفت سین روبرو هستند و نمی‌توانند تمام لاکپشت‌های عرضه شده از سوی شهروندان را در فضاهای موجود نگهداری کنند.

ماهی‌های قرمز دردسرساز

ماهی‌های قرمز که سابقه حضور آنها در سفره هفت سین به قدمت تاریخ چند هزار ساله ایران نیست، چند صد سالی است که در سفره‌های هفت سین جا خوش کرده‌اند. این ماهی‌ها از خانواده کپور ماهیان بوده و در صورت رهاسازی در طبیعت، تخم ماهیان دیگر را می‌خورند و به گونه‌ای مخرب برای محیط زیست ایران تبدیل می‌شوند، به همین دلیل نباید در دریاچه‌ها و رودخانه‌های آزاد رها شوند و فقط باید در محیط‌های معرفی شده از سوی سازمان دامپزشکی یا سازمان حفاظت محیط زیست و تحت کنترل و نظارت، رهاسازی این ماهی‌ها انجام شود. اما متاسفانه گویا برخی شهروندان بدون توجه به نکات ایمنی اقدام به رهاسازی ماهی‌های سفره هفت سین در بخشی از دریاچه‌ها و رودخانه‌های طبیعی ایران کرده‌اند و این مسئله باعث بروز مشکل برای محیط‌های طبیعی کشور شده است.

بساط‌ها، تحت تاثیر شرایط کرونایی

شرایط کرونایی امسال بر میزان عرضه و بازار آبزیان سفره هفت سین تاثیر محسوس داشته است. گشت‌های میدانی خبرنگار آتیه آنلاین نشان می‌دهد که میزان تولید، عرضه و تنوع ماهی‌های قرمز در بازار امسال کاهش چشمگیر داشته و عرضه کنندگان این محصولات می‌گویند به دلیل شرایط کرونایی، مشتری به اندازه کافی برای آنچه به بازار عرضه شده، وجود ندارد. عرضه لاکپشت و سمندر امپراطور هم در بسیاری از مناطقی که سال‌های قبل در تهران وجود داشت، متوقف شده است.

بنابراین شاید بتوان این‌گونه نتیجه گرفت که شرایط کرونایی امسال، فرصتی برای زندگی بیشتر موجودات زنده‌ای را فراهم کرده است که سود تجاری ناشی از تولید آنها، پای این موجودات را جهان گشوده است.