به گزارش آتیه آنلاین، طرح کالابرگ الکترونیک که اجرای آن در اردیبهشت سال ۱۴۰۳ متوقف شده بود، ‌ مجدداً پس از گذشت ۱۰ ماه با دستور رئیس جمهور و با تخصیص بودجه‌ای از سوی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به مرحله اجرا درآمد. اجرای این طرح توسط وزارت تعاون، ‌ کار و رفاه اجتماعی صورت می‌گیرد و بر این مبنا، طبق اعلام «احمد میدری» وزیر کار، طرح کالابرگ الکترونیکی به هفت دهک درآمدی ارائه می‌شود که براساس آن به سه دهک اول به ازای هر نفر ۵۰۰ هزار تومان و برای باقی دهک‌ها به ازای هر نفر ۳۵۰ هزار تومان پرداخت می‌شود.

در همین راستا، از ۱۱ اسفندماه، این طرح در مرحله اول با واریز اعتبار به حساب سرپرستان خانوار تحت پوشش سازمان‌های حمایتی (بهزیستی و کمیته امداد) آغاز به کار کرد که این اعتبار براساس دهک‌درآمدی و بُعد خانوار، برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی شامل اقلامی از گروه‌های لبنیات، پروتئین و خواربار اختصاص یافته است. البته اعتبار سرپرستان خانوار شارژ می‌شود و پول نقد به حساب واریز نشده، بنابراین اگر افراد به حساب‌های بانکی خود مراجعه کنند، این اعتبار را مشاهده نمی‌کنند اما با هر کدام از کارت‌های سرپرست خانوار با مراجعه به فروشگاه‌های طرف قرارداد، می‌توانند اقدام به خرید کنند.

زیرساخت قانونی طرح کالابرگ الکترونیکی مبنی بر الزام دولت در تقویت معیشت خانوارها، بند «الف» ماده ۳۱ قانون برنامه ۵ ساله هفتم پیشرفت مصوب ۱۴۰۳ مجلس شورای اسلامی است.

منابع اجرای این طرح، با برداشت یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی تامین شده که سازمان برنامه و بودجه معادل ریالی آن را از طریق تخصیص به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و با اجرای وزارت رفاه تأمین مالی می‌کند. مشمولان این طرح دهک‌های یک تا هفت درآمدی هستند که بر اساس دهک‌بندی‌های وزارت رفاه در «بانک اطلاعات رفاه ایرانیان» این اعتبار در اختیارشان قرار می‌گیرد.

خانوارهای مشمول این طرح هیچگونه هزینه اضافه‌ای لازم نیست پرداخت کنند اما باید ۵ هزار تومان در حساب کارت آنها باشد که بابت احراز هویت برداشت می‌شود. خانوارهای دهک‌های اول تا سوم به ازای هر نفر از اعضای خانوار ۵۰۰ و چهارم تا هفتم، ۳۵۰ هزار تومان دریافت می‌کنند که مجموع آن در حساب سرپرستان خانوار شارژ می‌شود.

در همین راستا «احد رستمی» ‌ رییس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان با بیان اینکه طرح کالابرگ الکترونیک در مرحله اول در سه بازه زمانی انجام خواهد شد، اعلام کرد که در مرحله اول، افراد تحت پوشش نهادهای کمیته امداد و سازمان بهزیستی مشمول طرح شده‌اند که در این مرحله، ۵ میلیون خانوار و تقریبا ۱۲ میلیون نفر تحت پوشش قرار گرفته‌اند که ۲۰ درصد از جامعه هدف را تشکیل می‌دهند.

طبق اعلام رستمی قرار است بلافاصله بعد از آن دهک‌های ۱ تا ۳ مشمول طرح شوند و تقریباً حدود ۱۰ روز بعد، دهک‌های ۴ تا ۷ می‌توانند به فروشگاه‌ها مراجعه کنند. این درحالی است که احتمالاً مرحله دوم طرح کالابرگ الکترونیک در عید اجرا می‌شود.

فروشگاه‌های طرح کالابرگ الکترونیک

«سیده مرجان دبیری» سخنگوی طرح کالابرگ الکترونیک درباره فروشگاه‌های مجری این طرح گفته است: طرح کالابرگ الکترونیکی در بیش از ۲۳۰ هزار فروشگاه عمده و خرده‌فروشی و ۱۳ فروشگاه زنجیره‌ای شامل افق کوروش، اتکا، ترقی، جانبو، دیلی مارکت، رفاه، گندم، محسن، مینومارت، هایپراستار، هایپر فامیلی، هفت و وال‌مارکت اجرا می‌شود. ضمن اینکه خرید اینترنتی از طریق «اسنپ‌مارکت» و «دیجی‌کالا» نیز امکان‌پذیر است.

همچنین، خانوارهای مشمول می‌توانند برای مشاهده فروشگاه‌ها و اطلاع از مانده اعتبار خود، اپلیکیشن «شما» را از خدمات‌دهندگانی چون «بازار»، «مایکت» و سایت shoma.sfara.ir دریافت و نصب کنند. امکان استعلام مانده اعتبار نیز از طریق کد دستوری #۱۴۶۳*۵۰۰* فراهم شده و مرکز تماس ۶۳۶۹ -۰۲۱ آماده پاسخگویی به سوالات و درخواست‌های مشمولان طرح است.

کدام کالاها در طرح کالابرگ الکترونیک عرضه می‌شوند

اعتبار تخصیص یافته در طرح کالابرگ الکترونیک برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی شامل اقلامی از گروه‌های لبنیات، پروتئین و خواربار اختصاص می‌یابد؛ گروه لبنیات شامل؛ شیر کم چرب، بسته ۴۰۰ گرمی پنیر UF، دبه یک و نیم کیلویی ماست کم چرب، گروه پروتئین در قالب؛ تخم مرغ، گوشت مرغ (سفید) و گوشت منجمد گوساله (قرمز) و همچنین گروه خواربار شامل ماکارونی، برنج، قند و شکر، حبوبات و روغن مایع می‌شوند.

زمانی که اعتبار خرید کالا در مرحله اول شارژ شود شخص می‌تواند همه یا بخشی از آن را در مرحله دوم هم استفاده کند و بعد از آن هم تا ۱۲۰ روز (مجموع اعتبار زمانی هر دو مرحله) امکان استفاده از اعتبار خرید کالا وجود دارد.

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که پیشتر درباره آثار اجرای طرح کالابرگ الکترونیک در دوره قبل منتشر کرد، اشاره دارد که طرح کالابرگ الکترونیک با جایگزینی روش‌های سنتی کوپنی با زیرساخت الکترونیک و تمرکز بر دهک‌های پایین، اثرات مثبتی بر بهبود معیشت خانوارهای کم‌درآمد گذاشته و باعث افزایش مشارکت و مصرف کالری در این گروه‌ها شده است. با این حال، چالش‌های ساختاری در تأمین مالی و ضعف در اجرا مانع از دستیابی به اهداف بلندمدت شده و در نهایت، هزینه‌های بالا و توقف طرح در اردیبهشت ۱۴۰۳، نشاندهنده ضرورت بازنگری در مدل‌های حمایتی و تمرکز بیشتر بر گروه‌های هدف واقعی است.

مرکز پژوهش‌های مجلس برای تضمین تداوم اثرات رفاهی، تأمین منابع پایدار از طریق درآمدهای باثبات‌تر مانند مالیات بر ارزش افزوده، اتصال مؤثر طرح به زنجیره تولیدکنندگان، محدودکردن یارانه تشویقی به دهک‌های پایین و اجرای برنامه‌های آموزشی برای آگاهی‌بخشی خانوارها را توصیه می‌کند. همچنین، این مرکز بر این باور است که تجربه طرح کالابرگ الکترونیک نشان می‌دهد طراحی و اجرای موفق سیاست‌های حمایتی نیازمند انسجام نهادی، منابع مالی پایدار و پایش مستمر است تا بتواند در شرایط تورمی و نوسانات اقتصادی، نقش حمایتی واقعی ایفا کند.