به گزارش آتیه‌آنلاین، اوضاع در میانمار بار دیگر به هم خورده است. ساعات اولیه روز گذشته (دوشنبه) گزارش شد که ارتش میانمار دست به کودتای نظامی زده و «آنگ سان سوچی» رهبر ملی این کشور و سایر مقام‌های ارشد حزب حاکم را بازداشت کرده است.
سی‌بی‌سی نیوز گزارش داد که سخنگوی حزب حاکم «لیگ ملی برای دموکراسی» اعلام کرد که سوچی و سایر رهبران این حزب در پی مجموعه عملیاتی که توسط نیروهای ارتش در ساعات ابتدایی دیروز صورت گرفت، بازداشت شدند. همچنین گزارش‌هایی درباره قرار گرفتن سوچی تحت بازداشت خانگی منتشر شد.
تکرار کودتا
همچو گذشته، با بازداشت رهبر حزب حاکم اتحادیه ملی دموکراسی و دیگر رهبران این حزب در بامداد دوشنبه، ارتش میانمار در اطلاعیه‌ای وضعیت اضطراری اعلام کرد و اداره کشور را در دست گرفت. بیانیه ارتش حاکی از آن است که قوای نظامی میانمار کنترل کشور را به مدت یک سال در دست می‌گیرد. بنا به بیانیه مذکور، ارتش انتخاباتی آزاد و شفاف برگزار خواهد کرد و قدرت را پس از تسلط حزب حاکم بر کشور تحویل خواهد داد. البته هنوز زمان دقیق برگزاری انتخابات اعلام نشده است. بنابر اعلام ارتش میانمار، قدرت به «مین آنگ هلینگ»، فرمانده کل ارتش منتقل شده است.
دردسرها این‌بار از نتیجه انتخابات پارلمانی آغاز شد. حزب اتحادیه ملی دموکراسی به رهبری «آنگ سان سوچی» در انتخابات اخیر توانسته بود با کسب ۸۳ درصد از آرا در انتخابات پارلمانی به پیروزی برسد. طرف مقابل اما نظر کاملاً متفاوتی دارد. ارتش با مخدوش دانستن انتخابات، برگزارکنندگان آن را به تقلب متهم کرده بود و خواستار تعویق گشایش دوره جدید مجلس است که قرار بود روز گذشته آغاز به کار کند. این دست مداخله‌ها البته در میانمار اتفاق چندان عجیبی نیست. این کشور تا سال ۲۰۱۱ و آغاز اصلاحات به دست نظامیان اداره می‌شد.
این در حالی است که در ساعات اولیه روز دوشنبه گزارش شد که دستگاه‌های ارتباطی در کشور قطع شده است. رادیو و تلویزیون دولتی میانمار نیز اعلام کرد که دچار مشکلات فنی است و نمی‌تواند برنامه‌ای پخش کند. این رسانه در اطلاعیه‌ای گفت: «با توجه به مشکلات ارتباط کنونی، با احترام به اطلاع شما می‌رسانیم که برنامه‌های معمول ام‌آرتی‌وی و رادیو میانمار پخش نخواهد شد.» بنابراین، شواهد نشان از آن دارد که میانمار بار دیگر شاهد کودتایی تمام‌قد به شکل و شمایلی کلاسیک است. این البته خبر خوشی برای «آنگ سان سوچی» ۷۵ ساله و برنده جایزه نوبل صلح نیست که سال ۲۰۱۵ پس از سال‌ها حبس خانگی به قدرت رسید.
البته ناگفته نماند که سوچی طی سال‌های اخیر دیگر همچو گذشته محبوبیت ندارد. وی که به خاطر مبارزات خود برای دموکراسی در ابتدا چهره‌ای مورد حمایت جامعه بین‌المللی بود طی سال‌های اخیر به دنبال عملیات ارتش میانمار علیه اقلیت مسلمانان روهینگیا و حمایت از این عملیات، وجهه بین‌المللی خود را از دست داد. هرچند که شمار طرفداران او در داخل کشور قابل‌اعتنا است.
پیشتر، «یانگی لی» استاد دانشگاه و گزارشگر ویژه حقوق بشر در میانمار، گفته بود که درباره آسیب‌ها و آزارهایی که به اقلیت مسلمان در میانمار صورت می‌گیرد، «اطلاعات غلط و اشتباه» به سوچی داده شده است. وی افزود که سوچی دیگر لایق آن نیست که خود را فعال دموکراسی بنامد. از سوی دیگر، پارلمان کانادا دو سال پیش به‌طور رسمی شهروندی افتخاری آنگ سان سوچی را از او پس گرفت. پارلمان کانادا دلیل این اقدام را مشارکت سوچی در قساوت‌های اعمال‌شده بر مسلمانان روهینگا اعلام کرد. در نهایت اعضای پارلمان کانادا به اتفاق آرا، شهروندی افتخاری رهبر ملی میانمار را که در سال ۲۰۰۷ به او اهدا شده بود، لغو کردند. این در حالی است که مجلس عوام بریتانیا نیز در تصمیم مشابه شهروندی افتخاری بریتانیا را از سوچی پس گرفته بود.
محکومیت گسترده
کودتای اخیر در میانمار البته واکنش‌های گسترده‌ای در سطح جهانی به دنبال داشت و بسیاری از کشورها و رهبران‌شان آن را محکوم کردند. اسکای نیوز گزارش داد که «بوریس جانسون»، نخست‌وزیر بریتانیا وقوع کودتا در میانمار را محکوم کرده است. بنا به این گزارش، وی در پیامی توئیتری اعلام کرد که «وقوع کودتا در میانمار و بازداشت غیرقانونی غیرنظامیان از جمله آنگ سان سوچی را محکوم می‌کنم.» جانسون در ادامه افزود: «باید به رای مردم احترام گذاشته شود و رهبران مدنی آزاد شوند.»
همچنین خبرگزاری تاس گزارش کرد که «مین یو»، معاون نماینده سازمان عفو بین‌الملل در امور منطقه اعلام کرد که این سازمان خواستار آزادی همه افراد بازداشت‌شده از جمله مسئولان بلندپایه توسط ارتش میانمار است. وی افزود: «بازداشت آنگ سان سوچی و برخی شخصیت های رسمی بلند پایه و دیگر چهره‌های سیاسی در میانمار بسیار نگران‌کننده است و اگر هیچ یک از افراد بازداشت شده از منظر قانون بین‌الملل مرتکب جرایم کیفری نشده باشند، باید فورا آزاد شوند.» تاس اعلام کرده که این مقام سازمان ملل گفته است که «نظامیان میانمار باید توضیح دهند که بر اساس چه قانونی بازداشت صورت گرفته است. آن‌ها باید برای رعایت حقوق افراد بازداشت شده مانند حق دسترسی به وکیل و دیدار با خانواده‌هایشان ضمانت دهند.»
دبیرکل سازمان ملل نیز از این قافله عقب نماند و روی دادن کودتا در میانمارِ بحران‌زده را محکوم کرد. بنا به گزارش دویچه وله، کاخ سفید نیز بلافاصله پس از اطلاع یافتن از بازداشت سوچی و مقامات دولتی طی بیانیه‌ای اعلام کرد که «ایالات متحده هرگونه تلاش برای تغییر نتایج انتخابات اخیر و جلوگیری از روند گذار به دموکراسی در میانمار را رد کرده و در صورتی که شرایط به حالت قبلی بازنگردد علیه کسانی که مسئولیت دارند اقدام خواهد کرد.» «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا، نیز خواهان آزادی فوری اعضای دولت میانمار شده است. رویترز همچنین گزارش داد که دولت استرالیا کودتا در میانمار را محکوم کرده و خواهان آزادی فوری دستگیرشدگان شده است. دولت ژاپن نیز اعلام کرده است اوضاع را زیر نظر دارد و فعلا برنامه‌ای برای بازگرداندن اتباع این کشور از میانمار ندارد.
یورو نیوز نیز گزارش داد که «شارل میشل»، رئیس شورای اروپا کودتا علیه دولت دموکراتیک آنگ سان سوچی در میانمار را به شدت محکوم کرده و خواستار آزادی همه زندانیانی شد که اخیراً به طور غیرقانونی در این کشور بازداشت شده‌اند. او در توئیتر نوشت: «باید به نتیجه انتخابات احترام گذاشته شود و روند دموکراتیک دوباره برقرار گردد.»
میراث‌دار کودتا کیست؟
اما درباره «مین آنگ هلینگ» که اکنون زمامدار امور در این کشور است چه می‌دانیم؟ وی پس از نزدیک به ۵۰ سال حاکمیت نظامی مستقیم، در سال ۲۰۱۱ به عنوان فرمانده کل ارتش منصوب شد. علیرغم اصلاحات ظاهری دموکراتیک در کشور میانمار طی سال‌های اخیر، فرمانده کل ارتش نفوذ قدرتمندش را حفظ کرد؛ از جمله فرماندهی وزارت دفاع، امور مرزی و وزارت امور داخلی که دسترسی آن‌ها فراگیر است. کارشناسان می‌گویند کودتا به دلایل شخصی توسط این شخصیت قدرتمند ساخته شده است. «مارک فرمانر»، مدیر گروه مدافعان کمپین میانمار در انگلستان، در گفت‌وگو با تایمز گفته است که «این اقدام می‌تواند ناشی از جاه‌طلبی‌های شخصی مین اونگ هلینگ باشد که قرار بود شش ماه دیگر بازنشسته شود.»
بر این اساس با نگاهی به مولفه‌های موجود باید گفت که به نظر می‌رسد وضعیت در میانمار به این زودی‌ها بنا نیست عادی شود.
گزارش: فرزاد سیف‌نیا
نظر شما