به گزارش آتیه آنلاین، به گفته او اینکه این کاهش مربوط به مراجعه‌های غیرضروری بوده یا مراجعه‌های ضروری را دربرداشته، هنوز مشخص نیست؛ اما بار دیگر ضرورت برنامه‌ریزی برای حذف مراجعه‌های غیرضروری و حرکت هدفمند به سمت درمان واقعی را نمایان کرد.
شهرام غفاری با بیان اینکه در مدت شیوع کرونا حدود ۲۰ درصد مراجعه‌ها به مراکز درمانی کاهش یافت، افزود: «در این مدت هزینه‌هایی مانند انجام سی‌تی‌اسکن افزایش ۴۰ تا ۵۰ درصدی داشته و از ۵ میلیارد تومان به ۲۰۰ میلیارد تومان در مدت یک سال اخیر رسیده است.»
وی اظهار کرد: «با توجه به اینکه برخی از مراجعه‌ها شامل موارد غیرضروری است، می‌توان گفت شیوع بیماری کووید ۱۹ در کنار آسیب‌هایی که وارد کرد، منجر به حذف اینگونه مراجعه‌ها شده که این موضوع بار دیگر اهمیت برنامه‌ریزی برای حذف مراجعه‌های غیرضروری را مطرح و حرکت هدفمند به سمت درمان بیماران واقعی را نمایان کرده است.»
اجرای طرح نسخه الکترونیک
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی با اشاره به اجرای طرح نسخه الکترونیک در درمان غیرمستقیم، گفت: «پس از اجرای موفقیت‌آمیز نسخه الکترونیک در مراکز ملکی، نوبت به اجرای طرح در مراکز طرف قرارداد رسید و برای این منظور پایلوت طرح در سال ۹۶ در استان یزد آغاز و پس از پایش در سال ۹۸ آماده اجرا در مراکز طرف قرارداد شد.»
غفاری با بیان اینکه اکنون همه پزشکان طرف قرارداد سازمان به طرح نسخه الکترونیک پیوسته‌اند، ادامه داد: «همچنین تعدادی از پزشکان غیرطرف قرارداد نیز این سامانه را نصب کرده‌اند که می‌توانند نسخه الکترونیک بنویسند. هرچند برخی از پزشکان با وجود نصب این نسخ همچنان نسخه دستی صادر می‌کنند؛ زیرا سازمان هنوز نسخ الکترونیک را اجباری نکرده است.»
وی با اشاره به شیوع کرونا و استقبال از خدمات الکترونیک، تصریح کرد: «با توجه به شیوع کرونا، صدور نسخ الکترونیک مورد توجه مردم و نیز مراکز قرار گرفت؛ زیرا این طرح کمک می‌کرد نیازی به دست‌به‌دست شدن نسخ کاغذی و دفترچه‌های درمان در بین مطب‌ها، داروخانه‌ها و مراکز پاراکلینیک نباشد و در نتیجه سلامت افراد به خطر نیفتد.»
نرم‌افزار API
وی با اشاره به وضعیت استقرار نسخه الکترونیک در سایر مراکز پاراکلینیک مانند آزمایشگاه و مراکز تصویربرداری تصریح کرد: «بسیاری از این مراکز خود دارای سیستم‌های مکانیزه هستند و با نرم‌افزارهایی که در سیستم‌های خود دارند، از مرحله پذیرش تا انجام خدمت و صدور پاسخ را به صورت مکانیزه ارائه می‌دهند. از این رو، پیوستن آن‌ها به نسخه الکترونیک نیازمند استفاده از نرم‌افزار واسطی است که این نرم‌افزار تحت عنوان (API) از سوی سازمان در اختیار آن‌ها قرار داده می‌شود. به بیان دیگر، (API) نوعی اپلیکیشن و نرم‌افزار واسطی است که این اجازه را می‌دهد سامانه داخلی مراکز به سامانه نسخه الکترونیک سازمان متصل شود.»
او ادامه داد: «این نرم‌افزار کمک می‌کند تا هر مرکز درمانی اعم از بیمارستان، درمانگاه، آزمایشگاه و... که دارای سیستم‌های داخلی مانند (HIS) بیمارستانی هستند و سامانه آن‌ها قابلیت نسخه‌نویسی دارد، بدون نیاز به ایجاد تغییر در سامانه‌های خود و تنها با نصب (API) به نسخه الکترونیک بپیوندند و با قواعد ما نسخه‌نویسی کنند.»
آمار تولید نسخ الکترونیک
او با اشاره به صدور روزانه ۱۳۵ هزار نسخه الکترونیک تصریح کرد: «آمار تولید نسخ الکترونیک تا دو هفته قبل حدود ۱۰۰ هزار نسخه بود و نشان می‌دهد که صدور نسخ الکترونیک به سرعت در مراکز غیرملکی رو به گسترش است.»
غفاری افزود: «ما مسیر خود را با یک رشد نسبتاً قبول در زمینه نسخ الکترونیک ادامه می‌دهیم و در این زمینه وزارت بهداشت و نیز سازمان نظام پزشکی همواره حامی ما هستند که جای تشکر دارد؛ اما واقعیت این است که نسخه الکترونیک برای داشتن گستره ملی بدون همراهی و همکاری یاریگران اصلی نمی‌تواند همه‌گیر شود و به صورت صددرصد دفترچه یا کاغذ نسخ حذف شود.»
وی اظهار کرد: «لازم است وزارت بهداشت در استان‌ها پزشکان را نسبت به صدور نسخ الکترونیک ترغیب کنند؛ هرچند ما هم می‌پذیریم تعدادی از پزشکان کشور از افراد مسن جامعه هستند و تغییر در فرایند نسخه‌نویسی برای این افراد به سادگی انجام نمی‌شود اما ما تجربه مشابهی را در مراکز ملکی خود داشتیم و با وجود اینکه برخی از پزشکان ما نیز در برابر نسخه‌نویسی الکترونیک مقاومت می‌کردند، اما پس از انجام آن و مشاهده ثمرات مفید این نوع نسخ، اینک حاضر نیستند از نسخ کاغذی استفاده کنند.»
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی گفت: «ما نیز روزانه در تلاش هستیم تا مشکلات نسخ الکترونیک را از طریق بازخوردهایی که به دست می‌آوریم، برطرف کنیم و نرم‌افزار این نسخ را همواره ارتقاء می‌دهیم تا کاربری آسان‌تر و ساده‌تری داشته باشند و همکاران پزشک هم از سوی دیگر باید تلاش کنند تا در این سامانه‌ها ورود کنند و تا زمانی که این کار را شروع نکنند، دست‌شان به نسخه‌نویسی عادت نمی‌کند.»
غفاری تصریح کرد: «به ویژه اینکه در قالب نسخ الکترونیک خطاهای دارویی بسیار کم شده و خوانش غلط نسخ در داروخانه‌ها برطرف شده و این مزیت‌ها کمک می‌کند در مصرف داروها شفافیت ایجاد شده و نیز امکان رصد تجویز داروها و مراجعه‌ها فراهم می‌شود تا پرونده الکترونیک در کشور ایجاد شود. به‌ویژه اینکه بسیاری از کشورها نیز به این سمت رفته‌اند و ما نیز نباید از باقی کشورها عقب باشیم.»
وی با اشاره به ضرورت ارتقای سامانه‌های الکترونیک حوزه درمان، ادامه داد: «در یک سال اخیر بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان به سمت تهیه نرم‌افزارهای نسخه الکترونیک رفته و سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای متنوعی ارائه کرده‌اند. این مسأله باعث خواهد شد بسیاری از مشکلات کنونی سامانه نسخ الکترونیک مانند کندی سامانه و قطع و وصلی آن در سال آینده و سال‌های آتی از بین برود و اطمینان داریم در یکی دو سال آینده نظام سلامت مکانیزه مناسبی خواهیم داشت و از منافع آن نیز بهره‌مند خواهیم شد.»
تمهیدات برای گسترش نسخه الکترونیک
غفاری با بیان اینکه سازمان نیز از اسفند سال گذشته و اوایل امسال در گسترش استفاده از نسخه الکترونیک در شرایط کرونا تلاش کرد، افزود: «بر این اساس، مزایایی برای پیوستن به نسخه الکترونیک از سوی مدیرعامل سازمان در نظر گرفته شد.»
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی پرداخت آنلاین به پزشکان و داروخانه‌ها را یکی از تمهیدات مهم سازمان برای گسترش نسخ الکترونیک برشمرد و اظهار کرد: «پزشکان طرف قرارداد در صورت صدور نسخه الکترونیک می‌توانند ۸۰ درصد حق‌السهم خود را از سازمان تأمین‌اجتماعی به صورت آنلاین و در پایان روز دریافت کنند. این میزان برای پزشکانی که دارای امضای الکترونیک هستند، ۹۵ درصد لحاظ می‌شود. همچنین داروخانه‌ها نیز در صورت دریافت نسخ الکترونیک می‌توانند ۳۰ درصد حق‌السهم خود را از تأمین‌اجتماعی به صورت آنلاین دریافت کنند.»
غفاری گفت: «همچنین نرم‌افزار صدور نسخ الکترونیک برای درمانگاه‌ها نیز آماده شده؛ اما در حال حاضر مسأله‌ای که وجود دارد، عدم دسترسی برخی از درمانگاه‌ها به تجهیزات و لوازم مورد استفاده از نسخه الکترونیک است. برای رفع این مشکل، سازمان تا ۱۰۰ میلیون تومان وام برای درمانگاه‌ها و ۴۰ میلیون تومان وام پزشکان در نظر گرفته تا با استفاده از این وام نسبت به تجهیز مطب یا درمانگاه برای نسخه‌نویسی الکترونیک اقدام کنند.»
آمار استفاده از نسخ الکترونیک
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۱۳ هزار داروخانه طرف قرارداد تأمین‌اجتماعی هستند، عنوان کرد: «تقریبا ۱۰ هزار داروخانه اکنون از نسخه الکترونیک استفاده می‌کنند که حدود ۷۵ درصد داروخانه‌های طرف قرارداد را شامل می‌شود.»
غفاری افزود: «همچنین حدود ۳ هزار و ۴۴۰ درمانگاه طرف قرارداد با تأمین‌اجتماعی وجود دارند که حدود هزار و ۱۰۰ درمانگاه به نسخه الکترونیک وصل شده‌اند.»
وی تعداد پزشکان و دندانپزشکان طرف قرارداد با تأمین‌اجتماعی را ۲۲ هزار پزشک برشمرد و گفت: «بسیاری از این پزشکان به سامانه نسخ الکترونیک پیوسته‌اند و ۷۰ درصد آن‌ها پزشکان فعال نسخه‌نویسی هستند.»
مراکز دانشگاهی هنوز متصل نیستند
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی یکی از مهمترین مسائلی که سایر درمانگاه‌ها به نسخه الکترونیک نپیوسته‌اند را نداشتن سخت‌افزارهای لازم یا نبود نرم‌افزارهای واسط برشمرد و ادامه داد: «در بخش‌های دانشگاهی نیز با وجود اینکه مکلف هستند به عنوان متولی نظام سلامت نسخه الکترونیک داشته باشند و پرونده الکترونیک سلامت را مکانیزه کنند، اما بسیاری از مراکز درمانی دانشگاهی مانند کلینیک‌ها، مراکز درمانی سرپایی و بیمارستان‌های دانشگاهی به سامانه نسخ الکترونیک تأمین‌اجتماعی متصل نشده‌اند و ما از این مراکز نسخه الکترونیک دریافت نمی‌کنیم.»
وی اظهار کرد: «این درحالی است که اگر درمانگاه‌های دانشگاهی که نیمی از درمانگاه‌های طرف قرارداد تأمین‌اجتماعی هستند و تعداد کثیری از بیماران را ویزیت می‌کنند، به سامانه وصل شوند و نسخه الکترونیک تولید کنند، به یکباره جهش خوبی در تولید این نوع نسخ خواهیم داشت.»
وضعیت پرداخت به طرف‌های قرارداد
وی در خصوص وضعیت پرداخت تأمین‌اجتماعی به طرف‌های قرارداد با بیان اینکه در یکی دو سال اخیر در بهترین شرایط پرداخت به مراکز طرف قرارداد بوده‌ایم، عنوان کرد: «خوشبختانه با تدابیر مدیران ارشد سازمان، در پرداخت‌ها به‌روز هستیم؛ به گونه‌ای که مطالبات شهریور طرف قرارداد بخش‌های خصوصی را پرداخت کرده‌ایم.»
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی افزود: «همچنین ۶۰ درصد مطالبات ماه مهر مراکز دانشگاهی نیز پرداخت شده و نیز همه حق‌السهم طرف‌های قرارداد را در قالب نسخه الکترونیک تا پایان آذر پرداخت کرده‌ایم؛ زیرا فرایند رسیدگی و نظارت ما در نسخه الکترونیک می‌تواند سریع‌تر اتفاق افتد و پرداخت‌ها نیز به‌روز انجام شود. هفته گذشته حدود ۵۰ میلیارد تومان تنها برای نسخ الکترونیک پرداخت شد؛ اما هنگامی که اسناد به صورت کاغذی ارسال می‌شود، فرایند رسیدگی به این اسناد زمان‌بر خواهد بود.»
غفاری هزینه‌های حوزه درمان غیرمستقیم سازمان را در سال گذشته حدود ۱۷ هزار میلیارد تومان برشمرد و گفت: «این میزان امسال به بیش از ۲۰ میلیارد تومان افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود هزینه‌های درمان در سال جدید ۲۵ درصد افزایش یابد.»
گفت‌وگو: سلاله صدرائی، روزنامه‌نگار
نظر شما