به گزارش آتیه‌آنلاین به نقل از خبرگزاری فارس، ۱۰ شهر پرجمعیت کشور روی گسل قرار دارند و تهران یکی از آن شهرهاست. براساس آخرین آمارها ایران قریب به ۶۰۰ گسل شناخته شده را در خود جای داده که ۱۲۰ مورد را می‌توان خطرناک‌ترین گسل‌ها عنوان کرد، آن‌گونه که بیش از ۷۰ درصد از شهرهای کشور در مناطقی با ریسک خطر بالا در زلزله قرار دارند. در این بین تهران و شهرستان‌های این کلانشهر ۲۷ گسل شناخته شده دارند، مجموع اینها ریسک زندگی در تهران را افزایش می‌دهد.
فریبرز ناطقی‌الهی، استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی: پهنه تهران که امتداد آن از ملارد تا هشتگرد و لواسانات ادامه دارد، تقریباً در امتداد گسل مشاء و شمال تهران قرار دارند که طول آن به ۴۰۰ کیلومتر می‌رسد. این پهنه بسیار بزرگ است و همواره نگرانی هایی از این گسل احساس می شود که احتمال دارد زلزله بالای ۷ریشتری را به همراه داشته باشد.
آخرین زلزله این پهنه مربوط به حدود ۱۸۳۰ میلادی در دماوند است و از آن زمان تاکنون زلزله بسیار بزرگی رخ نداده است و این یعنی همان تأخیر، هنگامی که تأخیر در رخداد زلزله به چشم می خورد به این معناست که زلزله ای نیامده و انتظار آن است که بسیار بزرگتر به وقوع بپیوندد. به گمانم وقوع یک زلزله ۷.۳ ریشتری در یک و ۲ سال آینده خیلی دور از ذهن و بعید به نظر نمی‌آید.
گسل غیرفعال گسلی است که در هزار سال گذشته هیچ زلزله‌ای از آن پدید نیامده است و عموماً اغلب گسل‌های سطح کشور که شناسایی و مانیتور شده اند و از آنها اطلاعات تاریخی داریم، گسل‌های فعالی هستند، به این معنا که در دوره بازگشت ۲۰۰ تا ۵۰۰ ساله یک زلزله ای از آنها رخ داده است، از این رو باید بگویم گسل‌های ایران فعال هستند و هر لحظه می‌توانند زلزله هولناکی را پدید آورند.
درباره بارندگی و فرونشست‌ها نیز باید بگویم اثر این عوامل در تحریک گسل‌ها محسوس نیست، عده‌ای از زمین‌شناسان اصرار دارند بگویند فرونشست می‌تواند روی زلزله اثرگذار باشد اما این به هیچ‌وجه در علم موجود جایگاهی ندارد و چنین چیزی اثبات نشده است بلکه در اثر زلزله، فرونشست ایجاد می‌شود اما این که بگوییم فرونشست باعث زلزله می‌شود بیشتر شبه علم است تا عکس آن ثابت شود و تاکنون عکس این موضوع ثابت نشده است.
عموماً گسل‌های زاگرس خیلی زلزله‌زا هستند اما گسل زاگرس دارای طبیعتی با زلزله‌های کوچک است اما تند و پشت سرهم رخ می‌دهد، به طوری که انتظار می‌رود ماهانه یک زلزله ۴ تا ۵ ریشتری در زاگرس داشته باشیم، گسل البرز عکس زاگرس است، در رابطه با گسل البرز در هر ۱۰۰ سال شاهد یک زلزله بالای ۶ ریشتر رخ داده و تاکنون زلزله‌هایی نیز در پی داشته است.
اگر با دستگاه‌ها روزانه میزان وقوع زلزله های کوچک را رصد کنیم خواهیم دید که بسیاری از گسل‌ها شاهد وقوع زلزله های ۲تا ۳ ریشتری هستند و به صورت مستمر به وقوع می‌پیوندند که این نشان از فعال‌بودن گسل‌ها دارد. در تهران روزانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ زلزله کوچک رخ می‌دهد و بیانگر آن است که این گسل‌ها فعال هستند و هر لحظه می‌توانند زلزله بزرگتری به دنبال داشته باشند.
در پهنه ایران بزرگ، حتی در جاهایی که ریسک کمتری در نقشه‌های زلزله داریم هم باید نگران بود، چرا که تمام ایران را سه پهنه تکنولیکی ترکیه، هند و پاکستان و شمال و صفحه عربستان احاطه کرده است که اینها در حال وارد کردن فشار به صفحه ایران هستند. در زاگرس و البرز ما شواهد تاریخی داریم.
نظر شما