در جوامع مدرن و پیشرفته تردیدی در جایگاه علوم انسانی و نقش بیبدیل آن در شناخت جامعه و استفاده از یافتههای آن در سیاست گذاریهای کلان وجود ندارد. در جامعه امروز ایران به دلیل سرعت تغییر و تحولات و اتفاقاتی که در کشور رخ میدهد توجه و بررسی دقیق زیرساختهای اجتماعی، روانشناختی و فرهنگی کشور بیش از پیش اهمیت مییابد و بدیهی است با تقویت جایگاه علوم انسانی در جامعه میتوانیم شاهد بهبود شرایط و پیشرفت کشور باشیم.
تحقیقات علمی ابزاری حیاتی برای پیمایش موفقیت آمیز دنیای پیچیده ما است. بدون آن، ما مجبور می شویم که تنها به شهود و قضاوت شخصی متکی باشیم. یکی از مهمترین علوم در این میان روانشناسی است زیرا با سلامت روان انسانها در ارتباط است و همانگونه که سازمان بهداشت جهانی نیز تاکید میکند نمیتوانیم هیچ نوع سلامتیای را بدون وجود سلامت روان متصور شویم.
بااین تعریف میتوان دریافت که سلامت روان نسبی جامعه میتواند سبب کارکرد بهتر و بالاتر افراد در همه زمینهها شود. از اینرو شناخت و دانستن وضعیت روانی جامعه یکی از مهمترین مواردی است که تصمیم گیرندگان و سیاست گذاران باید به آن بیندیشند و در اولویت کارهای خود قرار دهند.
روانشناسی یک علم انتزاعی و مطلق نیست و اغلب به عنوان "علم نرم" شناخته میشود. به دلیل اینکه روانشناسی با افکار، احساسات و رفتار افراد سروکار دارد و همانطور که همه میدانیم انسانها همیشه قابل پیشبینی نیستند.
پژوهش روانشناسی به ما کمک میکند تا درک کنیم که چگونه روابط صمیمی، رشد، مدرسه، خانواده، همسالان و مذهب بر ما به عنوان افراد و به عنوان یک جامعه تأثیر میگذارد. سبب میشود تا درمانهای موثری برای بهبود کیفیت زندگی افراد و گروه ها ایجاد کنیم و از هزینههای جانبی و پنهان مشکلات روان مانند اعتیاد، خودکشی و ... بکاهیم.
پژوهشهای روانشناختی را میتوان از دو منظر فردی و اجتماعی بررسی کرد: در سطح فردی پژوهشها به ما کمک میکنند نقش عوامل بیرونی و بین فردی را در سلامت روان افراد بررسی کنیم و رویکردهای درمانی متناسب را مورد بررسی قرار دهیم.
در سطح جامعه نیز پژوهشهای روانشناسی با اتکا بر تحلیل روابط بین ساختار حکومت و مردم، نوع تعامل، چطور شنیدن صدای جامعه، تأثیرات تغییرات اجتماعی بر رفتار افراد، تاثیرات شبکههای اجتماعی و... میتوانند به پیشبینی رفتار جمعی جوامع بپردازد و متناسب با نتایجی که به دست میآورید به سیاستمدارن کمک کنند برای اندیشیدن تمهیدات مناسب و متناسب. چیزی که در جامعه کنونی ما واقعاً جای آن بسیار خالی است و هشدارهای مکرر روانشناسان در مورد بالا رفتن نرخ افسردگی، اضطراب و خشم در سالهای اخیر نادیده گرفته شده و به دلیل عدم به کارگیری رویکرد مناسب شاهد بروز مشکلات روانی-اجتماعی بسیاری در جامعه هستیم.
رویکرد کلانگر و بررسی حال جمعی کشور و استفاده و اطمینان به این نتایج میتواند از نظر درمانی و فردی نیز یاریگر افراد باشد. به دلیل زمانبر و پر هزینه بودن خدمات روانشناختی متاسفانه تعداد زیادی از افراد قادر به استفاده از این خدمات نیستند و یا به دلیل مشکلات اقتصادی زیاد، مسأله روانی در اولویت قرار نمیگیرد، از این رو بیمههای خدمات درمانی و تحتپوشش بیمه و بیمه تکمیلی قرار گرفتن خدمات روانشناسی میتواند کمک بسیار بزرگی در بهبود حال فردی و جمعی افراد باشد و از طرف دیگر کمک کند به بالا رفتن سطح سلامت روان کلی در جامعه و به تبع آن بالا رفتن کارکردهای فردی، اجتماعی و کاری افراد.
موضوع دیگری که در پژوهشهای روانشناسی اهمیت دارد و باید مورد توجه پژوهشگران قرار بگیرد در کنار پژوهشهای نظری، توجه به پژوهشهای کابردی و برقرای ارتباط بین این پژوهشها و نیازهای فعلی و پیشبینی آتی این نیازها است.
زندگی در جهان سریع فعلی میطلبد که جوامع متناسب با تغییرات بتوانند خود را بارها و بارها مورد بازنگری و بازسازی قرار دهند و انعطافپذیری لازم برای اعمال تغییرات متناسب را داشته باشند و فهم این جهان از طرق توجه ویژه به علوم انسانی و از جمله روانشناسی است به دلیل اینکه انسانها هستند که تغییرات، تحولات و ابداعات را به وجود میآورند و فهم دنیای پیچیده روانی افراد از اولین قدمها برای برنامه ریزی و فهم و جهت دادن به آینده است.
امید است با توجه به اهمیت این حوزه، ما نیز در کشور خود توجه به آدمها، روابط و نیازهای آنان را نه در شعار که در عمل نیز در اولویت قرار دهیم تا بتوانیم به فهم مشترک از زبان یکدیگر برسیم و امکان گفتوگو و تفاهم برای همه در سطح فردی و اجتماعی حاصل شود.
نظر شما