به گزارش خبرنگار آتیه آنلاین، این روزها شرکت‌های زیرمجموعه تیپیکو از هلدینگ‌های تابعه شستا، آماج حملات مختلف قرار گرفته‌اند و همه کاسه‌وکوزه‌ها بر سر شرکت‌های این مجموعه شکست. برخی رسانه‌ها کمبودهای دارویی کشور را به شستا نسبت داده و مشکلات این روزها را ناشی از تلاش تیپیکو برای کسب سود حداکثری و کاهش تعمدی تولید اعلام می‌کنند، اما به گفته ژاله روشن‌بخت سرپرست معاونت برنامه‌ریزی و توسعه راهبردی هلدینگ تیپیکو نه‌تنها از سود سرشار خبری نیست بلکه ۴۰۰ قلم داروهای تولیدی تیپیکو در حاشیه زیان هستند. تلاش‌ها برای اصلاح قیمت این داروها پس از حذف ارز ترجیحی ادامه دارد و مدیران تیپیکو فقط توانسته‌اند مجوز اصلاح قیمت برای ۱۲۰ دارو از لیست محصولات زیان‌ده خود را دریافت کنند. مسئولان تیپیکو اگرچه در برخی اقلام در حاشیه زیان هستند، از آنجا که تأمین نیازهای دارویی کشور را جزء مسئولیت‌های اجتماعی خود می‌دانند، تصمیم گرفته‌اند به تولید ادامه دهند، اما برای اصلاح قیمت‌ها نیز دست از تلاش برندارند.
برخی رسانه‌ها نوشتند تیپیکو در حال حاضر حداکثر سود را از افزایش قیمت دارو می‌برد و تولید خود را برای سود بیشتر کاهش داده است. آیا این گفته‌ها صحت دارد؟
این مسائل اصلاً واقعیت ندارد. تولید ما بر اساس بودجه تعیین شده از سوی شستا هدفگذاری می‌شود. در یک یا دو مورد به دلیل انباشت داروهای دامی میزان تولید را کاهش دادیم؛ زیرا در برخی حوزه‌ها تا ۹ ماه شاهد انباشت محصول در انبار بودیم. تولید «لوزار» که محصول اصلی شرکت رازک بود را هم به دلیل همپوشانی بین رازک و دیگر کارخانجات زیرمجموعه تیپیکو کاهش دادیم. از آن سو به دیگر کارخانه‌ها نیز گفتیم تولید خود را کاهش دهند تا رازک محصول اصلی خود را تولید کند. ۳۰ درصد فروش رازک مربوط به لوزار است اما دو درصد بودجه تولید کارخانجات دیگر به این محصول اختصاص دارد. ما با هدف جلوگیری از ایجاد بازار رقابتی بین شرکت‌های تابعه تیپیکو، این تصمیم را گرفتیم تا محصول رازک ضعیف نشود. به جز این دو مورد در هیچ زمینه‌ای کاهش تولید نداشتیم.
آیا لوزار برای بیماری‌های شایع فصلی کاربرد ندارد؟
خیر کاربرد ندارد. در ارتباط با لوزار شش ماه شاهد انباشت محصول در انبار بودیم، به همین دلیل تولید را کم کردیم؛ زیرا محصولات تیپیکو سرمایه ملی کشور است و نباید بگذاریم تاریخ مصرف‌شان بگذرد یا با دادن امتیازات زیاد، این محصولات به فروش برسند. البته در تیم قبلی این اتفاقات می‌افتاد؛ زیرا شستا از آنها بودجه می‌خواست. آنها محصولات را تولید می‌کردند و عنوان فروش می‌زدند که از انبار فروش به توزیع برود و به این ترتیب محصول منتقل شده، محصول انباشته محسوب می‌شد. ما تلاش کردیم این نقایص برطرف شود اما تولید خود را کاهش ندادیم.
وضعیت سود در شرکت‌های تیپیکو چگونه است؟
سود ما اصلاً بالا نیست؛ زیان‌ده هم هستیم! با تغییر قیمت تمام‌شده تولید دارو پس از حذف ارز ترجیحی، ۴۰۰ محصول ما در حاشیه زیان قرار گرفت. این محصولات مربوط به شرکت‌های مختلف تیپیکو است. اگر تولید آنها ادامه یابد، ما در حاشیه زیان هستیم. ما از متولیان امر خواستار لیست قیمت کارشناسی جدید شده‌ایم. با اجرای طرح دارویار برای هزار و ۳۵۰ قلم محصول تغییر قیمت اعلام کردند، اما باید روی محصولاتی که در حاشیه زیان هستند، همچنان کار کارشناسی انجام و روشن شود حذف ارز ترجیحی چقدر روی قیمت تمام‌شده تولید این محصولات اثر می‌گذارد.
حذف ارز ترجیحی چه تأثیری بر قیمت تمام شده داروها دارد؟
بعد از حذف ارز ترجیحی، قیمت هر کیلوگرم ماده اولیه دارویی مثل آزیترومایسین چهار برابر شد. ۸۰ درصد یک کپسول از ماده مؤثره تشکیل شده است. در این شرایط افزایش قیمت محصول نهایی چقدر باید باشد که تولید آن را دارای توجیه اقتصادی کند؟ در مورد چهارصد قلم داروی ما این کار کارشناسی انجام نشده و در حاشیه زیان هستند. اما مدیر عامل هلدینگ به همه کارخانه‌های زیرمجموعه اعلام کرد که با توجه به مسئولیت اجتماعی تیپیکو و مسئولیتی که در قبال تأمین داروی مردم داریم، تولید را ادامه می‌دهیم و تلاش می‌کنیم بحث حاشیه زیان‌دهی را اصلاح کنیم. پیرو این صحبت‌ها، شرکت‌های ما هم تولید را متوقف نکردند اما همزمان پیگیر اصلاح قیمت هستیم. بعضی از اقلام ما سه بار تغییر قیمت پیدا کرد و حاشیه زیان حدود ۱۲۰ قلم دارو از ۴۰۰ قلم محصول زیان‌ده اصلاح شد، اما ما همچنان دنبال اصلاح قیمت بقیه محصولات هستیم.
به چه دلیل تولیدات دارویی وارد حاشیه زیان شد؟ صرفاً به خاطر تغییر نرخ ارز است یا عوامل دیگری هم دخیل هستند؟
یکی از دلایل زیان‌دهی حذف ارز است. کار کارشناسی برای تعیین قیمت هم مهم است. در بحث کار کارشناسی برای تعیین قیمت، فقط روی اثر حذف ارز ترجیحی بر قیمت ماده مؤثره نباید تمرکز شد؛ زیرا به واسطه تغییر نرخ ارز، چندین عامل دیگر هم دچار تغییر شده‌اند. قیمت ملزومات بسته‌بندی، مقوا، کاغذ، شیشه، لیبل و غیره هم تغییر کرده است. این تغییر قیمت‌ها روی بهای تمام‌شده محصول نهایی اثر می‌گذارد. در کارشناسی قیمت‌ها، روی تغییر نرخ مواد مربوط به بسته‌بندی تمرکز نشده است. افزایش حقوق کارگران هم در افزایش قیمت تمام شده دارو مؤثر بود و با توجه به افزایش کل هزینه‌های سربار هر کارخانه، هزینه‌های تولید روند صعودی طی کرد.
نقش مسئولان ذی‌ربط را در فرایند تولید و توزیع دارو چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تولیدکنندگان متناسب با نیاز بازار و نظام دارویی کشور کار خود را انجام می‌دهند، اما گاهی تصمیم‌سازی‌ها نادرست است. ما از بهمن‌ماه سال گذشته درخواست برای واردات ماده اولیه پیشتاز تولید آنتی‌بیوتیک را به مسئولان امر ارائه دادیم، اما مجوزهای لازم از سوی آنها صادر نشد و این مجوز مردادماه و همزمان با حذف ارز ترجیحی به دست ما رسید. در آن مقطع قیمت ماده اولیه پنج برابر شده بود و باید برای واردات، نقدینگی خود را افزایش می‌دادیم. ما نیاز به برنامه‌ریزی‌های دقیق و به دور از شتابزدگی داریم؛ زیرا در غیر این صورت حتی در واردات ماده اولیه با کیفیت هم دچار مشکل خواهیم شد.
نظر شما