به گزارش آتیه‌آنلاین، محمدجواد محمودی در دومین جلسه از سلسله‌نشست‌های بررسی ابعاد مساله جمعیت با تمرکز بر چشم‌انداز و کارکردهای سازمان تامین اجتماعی که امروز 23 شهریور ماه به همت موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی برگزار شد، تاکید کرد: پدیده سالخوردگی جمعیت بر اندازه و ترکیب نیروی کار، که نقش مهمی در رشد اقتصادی دارد، تاثیر می‌گذارد.

مشاور وزیر علوم تحقیقات و فناوری در وبینار «پیامدهای اقتصادی سالخوردگی جمعیت» بیان کرد:مشارکت در نیروی کار به همراه افزایش سن، کاهش پیدا می‌کند. بنابراین هرچه جمعیت سالخورده‌تر شود، مشارکت کمتری نیز در تولید اقتصادی به خصوص در بخش کشاورزی یا کار در بردارد.

رئیس کمیته مطالعات پایش سیاست‌های جمعیتی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: در واقع با کاهش جمعیت، وظیفه تامین نیازهای روزافزون سالمندان سنگین‌تر شده و این مساله، بر شیوه تولید کالا و خدمات و کارایی کلی اقتصادی تاثیرگذارتر است.

محمودی کاهش پس انداز و یرمایه گذاری و درآمد را یکی از پایامدهای دیگر سالخوردگی جمعیت عنوان کرد و افزود: هرچه جمعیت سالخورده تر ، افزایش مصرف و کاهش رشد اقتصادی را شاهد خواهیم بود. رشد اقتصادی رابطه نزدیکی ب درآمد ، مصرف ، سرمایه گذاری و پس انداز دارد.

این هیات علمی دانشگاه خاطرنشان کرد: الگو و میزان مصرف با افزایش سن دچار تغییر می‌شود. برای مثال افراد مسن‌تر در مقایسه با افراد جوان عموما به هزینه‌کردن سهم بیشتری از  درآمدشان در بخش مسکن و خدمات اجتماعی گرایش دارند، بنابراین رشد اقتصادی می‌تواند به صورت منفی تحت‌تاثیر افزایش سهم افراد سالمند در جمعیت باشد، چرا که توانایی پس‌انداز با افزایش سن کاهش پیدا می‌کند.

وی اضافه کرد: در عین‌حال به میزان پس انداز و به تبع آن توانایی سرمایه‌گذاری،  کل اقتصاد تحت تاثیر قرار می‌گیرد و از طرف دیگر باعث افزایش مصرف جامعه می‌شود.

محمودی عنوان کرد: کاهش رشد جمعیت که موجب کاهش افراد در سن کار می‌شود؛ سبب کاهش 40 درصدی رشد اقتصادی در 50 سال آینده در مقایسه با 50 سال گذشته می شود.

تاثیر سالخوردگی جمعیت بر تامین‌اجتماعی 

مشاور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: یکی از پیامدهای سالخوردگی جمعیت ایجاد مشکل برای صندوق‌های تامین اجتماعی و بازنشستگی است. صندوق‌های تامین اجتماعی یا بازنشستگی در سایه افزایش جمعیت سالمندان با مشکل مواجه خواهند شد. 
وی افزود: به خاطر کاهش افراد در سن کار، پرداختی آنها ( حق بیمه پرداختی) به صندوق‌های بازنشستگی کاهش، مصارف صندوق‌ها افزایش و به تبع آن توان صندوق‌ها کاهش خواهد یافت. 

محمودی اظهار کرد: برای جبران کاهش رشد افراد در سن کار، بهره‌وری نیروی کار باید به نسبت روند تاریخی خود 80 درصد افزایش پیدا کند تا از کاهش نرخ اقتصادی جهان جلوگیری شود. 
وی با تاکید بر اینکه در50 سال گذشته شاهد افزایش 6 برابری نرخ رشد هستیم، افزود: در مقابل این نرخ رشد، متوسط درآمد سرانه تقریبا سه برابر شده و تخمین‌زده می‌شود نصف این افزایش به خاطر بهره‌وری و نصف دیگر به خاطر افزایش رشد نیروی کار بوده است. 

عوامل موثر بر افزایش رشد اقتصادی

مشاور وزیر علوم تحقیقات و فناوری افزایش نرخ مشارکت زنان، جوانان و سالمندان را یکی از عوامل تاثیرگذار در افزایش رشداقتصادی خواند و افزود: ارتقاء سطح آموزش و انعطاف‌پذیری بازارکار، افزایش تجارت خارجی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها می‌توانند به افزایش رشد اقتصادی کشور کمک کنند. 

تبعات کاهش 40 درصدی رشد اقتصادی

وی در بیان اثرات عملی افت 40 درصدی رشد اقتصادی در رشد جهانی تاکیدکرد: این بدان معنی است که استاندارد جهانی زندگی به جای اینکه در 50 سال آینده 2.8 برابر شود؛ 2.3 برابر افزایش می‌یابد، به عبارت دیگر، نسل‌های بعد رفاه کمتری نسبت به پدر و مادر و پدربزرگ و مادر بزرگ خود را می‌بینند. 

رابطه بین رشد جمعیت با تولید ناخالص داخلی

محمودی در بیان رابطه رشد جمعیت با تولید ناخالص داخلی عنوان کرد: در شرایط مناسب‌اقتصادی، رشدجمعیت محرک مهمی برای رشد اقتصادی و افزایش سطح زندگی افراد است، چرا که با افزایش جمعیت، نیروی کار لازم برای استفاده مطلوب از منابع اقتصادی فراهم می‌آید و از سوی دیگر بازارهای ضروری برای جذب کالا و نیز امکان سودآوری تولید در سطح وسیع به وجود می‌آید. 
رئیس کمیته مطالعات پایش سیاست‌های جمعیتی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: به عبارتی افزایش جمعیت می‌تواند به جهت تقاضاو عرضه نقش‌اساسی در توسعه اقتصاد کشور داشته باشد. 
وی با اشاره به نتایج مطالعات سه‌گانه «تودارو » در 12 کشور در حال توسعه در خصوص رابطه نرخ زاد و ولد با رشد تولید سرانه بیان کرد: مطالعه اول بر عدم رابطه بین مقدار تولید سرانه و نرخ زاد و ولد، مطالعه دوم بر رابطه معکوس بین نرخ زاد و ولد و نرخ رشد تولید سرانه و مطالعه سوم بر رابطه مستقیم بین نرخ زاد و ولد و درجه نسبی نابرابری درآمد تاکید دارد.

محمودی تاکیدکرد: کشورهایی که کمتر از نیم درصد رشد جمعیت دارند و یا کشورهایی که بیشتر از 2 تا 2.5 درصد رشد جمعیت دارند به عنوان کشورهایی با توسعه اقتصادی پایین تر شناخته می‌شوند. به عبارت دیگر به نظر می‌رسد که رابطه منحنی بین این دو متغیر Uمعکوس و نشان‌دهنده رابطه تجربی بین اقتصاد و رشد جمعیت است.  

تغییر الگوی سرمایه‌گذاری در سایه سالخوردگی جمعیت

محمودی تغییر الگوی سرمایه‌گذاری را یکی از پیامدهای دیگر سالخوردگی جمعیت بر اقتصاد خواند و افزود: مخارج سرمایه‌گذاری به جای سرمایه‌گذاری زیربنایی و تولید که نیاز اصلی برای رشد و توسعه هر اقتصادی است صرف سرمایه‌گذاری‌هایی خواهد شد که پاسخگوی چالش های پدیده سالمندی باشد. 
محمودی با اعتقاد بر اینکه یکی از پیامدهای سالخوردگی جمعیت افزایش فشار تورمی است، اضافه کرد: با توجه به رشد 3.5 تا 4.5 درصدی جمعیت سالخورده، جمعیت افراد در سن کار کم می شود و سطح اشتغال نیز پایین می آید . هر درصدی از اشتغال، به یک سطح از درآمد ملی وابسته است. 
وی ادامه داد: هرچه از درصد اشتغال جامعه‌ای کم شود، عرضه کل به نسبت تقاضای کل کاهش پیدا می‌کند. به عبارتی مخارج مصرفی خانوارهای سالمند اگر خوشبینانه بگوییم، اگر افزایش نیابد ثابت باقی خواهدماند. 
محمودی کاهش ظرفیت‌های مالیاتی را یکی دیگر از تبعات سالخوردگی جمعیت بر اقتصاد دانست و افزود: سالخوردگی جمعیت به کاهش ظرفیت مالیاتی و به تبع آن کاهش دریافت مالیات دولت‌ها و افزایش هزینه‌های انتقالی منجر می‌شود. 
وی تصریح کرد: هزینه‌های انتقالی در حقیقت هزینه‌هایی هستند که به صورت یکطرفه از سوی دولت‌ها به اقشار آسیب‌پذیر و واحدهای مشخص‌شده در قانون پرداخت می‌شود و در قبال پرداخت این هزینه‌ها، کالا یا خدماتی دریافت نمی‌شود. 
محمودی تاکید کرد: تاثیر افزایش جمعیت سالخورده بر بخش بهداشت و درآمد و نگهداری غیرقابل کتمان است. بخش بزرگی از فشارهای سالخوردگی جمعیت مربوط به هزینه هایی است که جامعه باید برای حفظ سلامتی سالمندان صرف کند . هزینه های سالمندان به صورت تصاعدی در حال افزایش است و در سایه سربارشدن این هزینه ها،  جمعیت فعال، انگیزه کمتری برای نگهداری از سالمندان دارند و مخارج درمانی سالمندان بالاتر از کودکان است.  
به گزارش آتیه‌آنلاین، وبینار«پیامدهای اقتصادی سالخوردگی جمعیت» از سلسله نشست‌های بررسی ابعاد مساله جمعیت با تمرکز بر چشم‌انداز و کارکردهای سازمان تامین اجتماعی صبح امروز (چهارشنبه) - 23 شهریور 1401_ به همت موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی برگزار شد.