به گزارش آتیه‌آنلاین، برخی آمارها تعداد کودکان کار در ایران را حدود دو میلیون نفر اعلام می کنند و آمارهای غیر رسمی حکایت از وجود هفت میلیون کودک کار در ایران دارند که شاید نیمی از این کودکان، اتباع کشورهای همسایه باشند.

مجامع و سازمان های ملی و بین المللی هرساله هشتم اکتبر برابر با ۱۶ مهرماه در فرایندی نمادین با تدوین برنامه هایی درصدد آفرینش روزی شاد و خاطره انگیز برای کودکان هستند غافل از اینکه کودکان کار  به جبر روزگار  و فقری تحمیلی و ... در برابر بی تفاوتی مسوولان و مردم نه تنها سهمی از درک و فهم این روز ندارند بلکه کودکی نکرده، جوان و در میانسالی پیر می شوند.  

مدیرکل بهزیستی استان تهران بیان کرد: سازمان بهزیستی در آیین‌نامه ساماندهی کودکان کار در کنار ۱۶ ارگان دیگر، به عنوان متولی این امر تعیین شده است و خوشبختانه در آیین‌نامه مدنظر به تفصیل وظایف تمام دستگاه‌ها مشخص شده است.

سمانه زمانی در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین افزود: ۲۰ مرکز حمایتی آموزشی روزانه غیردولتی نیز مشغول جذب، شناسایی، خدمت‌رسانی و توانمندسازی کودکان‌کار و خانواده‌های در مناطق مختلف و پرآسیب تهران هستند. هدف اصلی و غایی این مراکز این است توانمندسازی در سطحی محقق شود که دیگر کودکان مجبور به انجام کار و فعالیت اقتصادی در کف خیابان نشوند.

وی گفت: علاوه بر فعالیت دو مرکز دولتی نگهداری از کودکان کار و خیابان به تفکیک دختر و پسر تحت نظارت سازمان بهزیستی تهران، یک مرکز نگهداری غیردولتی ویژه پسران در تهران وجود دارند.

مدیرکل بهزیستی استان تهران با تاکید بر رویکرد آموزشی این مراکز گفت: تلاش این مراکز در گام اول این است که خانواده‌ها را نسبت به خطرات پیش‌روی کودکانشان در سطح خیابان آگاه سازند و از سوی دیگر در گام های بعدی علاوه بر ارایه خدمات درمانی و مشاوره، مهارت‌های فردی و شغلی نیز به آنها آموزش داده می‌شود.  

وی با اشاره به شناسایی و ارایه خدمات به ۲ هزار و ۶۳۰ نفر در سال ۱۴۰۰ کودک کار و خیابانی عنول کرد: در تمام مراکز روزانه وشبانه‌روزی سازمان بهزیستی تمرکز بر شناسایی قابلیت‌های توانمندسازی خانواده با هدف خروج کودک از بازار کار و سپس از چرخه حمایتی است اما با توجه به چالش‌های فراوان در این مسیر و ضرورت‌های مختلف این امر، نیاز به همکاری‌های بین نهادی بسیار محسوس است و بعضا عدم هماهنگی‌های موجود این هدف را دور از دسترس می‌کند و چالش دیگر در این حوزه کودکان اتباع فاقد هویت و خانواده است که عملا توانمندسازی را دست نیافتنی می‌کند.

زمانی تصریح کرد: به منظور جلوگیری از برگشت کودکان به خیابان نیاز به قوانین بازدارنده مؤثرتری نسبت به خانواده‌ها و یا گروه‌هایی است که از کار کودکان بهره‌برداری می‌کنند که البته در این راستا، تعاملات نویدبخشی با قوه قضائیه صورت گرفته است که می‌تواند در دستیابی به این امر موثر باشد.

راهکار حل مساله کودک کار؛  رویکرد میان مدت و بلندمدت اجرایی

بسیاری از فعالان حوزه حقوق کودکان و کودکان کار و خیابان یکی از نقاط ضعف جدی این طرح‌ها را عدم پایش فردی و اجتماعی از این کودکان و نبود هرگونه رویکرد میان‌مدت و بلندمدت اجرایی برای بهبود وضعیت کودکان می دانند و اعتقادشان براین است که متاسفانه در مقاطعی این کودکان مورد کنترل و نگهداری‌کوتاه مدت بدون سیاست، برنامه و اقدامی ویژه قرار می گیرند و به همین سبب نه تنها شاهد هیچ گونه اقدام مثبت و موثر در بهبود وضعیت کودکان نیستیم بلکه روز به روز  بر تعداد این کودکان افزوده شده است.

بنابراین باید با بسترهای ایجادکننده کارکودک، اقتصاد فلج و بازاری که نیروی‌کار ارزان را می‌بلعد و استثمار می‌کند مبارزه و برخورد جدی کرد. اگر بودجه و نیرویی که این چند سال صرف طرح ساماندهی شده بود را در جهت تقویت رفاه اجتماعی، سیستم‌های حمایتی مثل بیمه و ... قرار می‌دادیم، اگر توانمندسازی کودکان و حمایت از خانواده های آنها در فرآیندی خارج از دستگیری و به دور از فضای پراسترس انجام می شد در حال حاضر با بسیاری از مشکلات ناشی از این مساله مواجه نبودیم.

اگرچه هرگز و هیچ‌کس تاکنون نپرسیده است چه ساختاری این‌کودکان را بی سروسامان کرده است و یا اگر هم علامت پرسشی در برابر این موضوع قرار داده‌اند اما متاسفانه در نهایت امر بیش از آنکه به عنوان مساله‌ای نرم افزاری قلمداد شده باشد صرفا با رویکردی سخت افزاری، برخورد فیزیکی و با نگاهی کاملا مکانیکی با آن رفتار شده است.

گزارش: مهین داوری