به گزارش آتیه آنلاین، در این مطلب با نگاهی به جایگاه مهارت‌آموزش در مبانی توسعه مدرن در جهان و ضرورت تبیین و تدوین امر مهارت در قالب آموزش افراد جهت تربیت نیروی کار ماهر، به ضرورت ارائه آموزش‌های مهارتی به جوانان در قالب دوره ضرورت خدمت (سربازی) و بهره‌مندی چندجانبه سربازان برای ورود به بازار کار، کارفرمایانی که به دنبال نیروی کار ماهر هستند و دولت به عنوان سیاستگذار کلان اشتغال و بازار کار کشور می‌پردازیم.
نگاهی به جایگاه ارائه آموزش‌های مهارتی در سیاست‌های کلان کشور در طول دهه‌های اخیر و میزان تخصیص بودجه جهت پیاده‌سازی ایده‌های و برنامه‌های کلان این بخش و همچنین جایگاه امروز آموزش مهارت در سیاست‌های کلان نشان از کم‌توجهی سیاستگذاران مرتبط با حوزه‌های آموزش، اشتغال، صنعت و بازار کار کشور دارد و ضرورت بایسته‌های ارائه آموزش‌های فنی و تخصصی و عدم تناسب بودجه و سیاست‌های توسعه‌ای در ارائه آموزش‌های مهارتی است که چرایی اهمیت ویژه مهارت‌آموزی را در جهان امروز و مسیر توسعه روشن می‌کند.
انقلاب مهارتی؛ ضرورت توسعه
شکل‌گیری انقلاب مهارتی در جهان، بخصوص در کشورهای توسعه‌یافته به عنوان یکی از اساسی‌ترین نیازهای پایه‌ای توسعه بر مبنای تربیت نیروی کار ماهر بر اساس شایستگی و توانمندی و استعداد، اهمیت و ضرورت کسب مهارت در دنیای امروز و نقش مهارت‌آموزی در مسیر اشتغال و تولید و همچنین سیاستگذاری کلان مرتبط با مهارت را به عنوان یکی از مهمترین عوامل اثرگذار در تولید و اشتغال و توسعه اقتصادی، مشخص و اثبات می‌کند.
در حقیقت، امروزه امر مهارت‌آموزی به عنوان شاخص اثرگذار و تسریع کننده در راستای گسترش اشتغال، توسعه صنعت، رونق بازار کار و نیز اقتصاد منجر به رفاه بیشتر، مطرح و به اثبات رسیده است. در دنیای امروز که تمرکز بخش‌های مختلف اقتصادی و تولیدی بر موضوع مهارت در آنها بسیار پررنگ است و به نوعی اثرگذاری آموزش مهارت و وجود نیروی کار ماهر در توسعه متوازن و همه‌جانبه بخصوص در خروجی عملکرد کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه دیده می‌شود، بی‌تفاوتی و عدم توجه به موضوع سیاستگذاری مهارت، امری آینده‌نگر نیست.
نگاهی به سیاست‌های حوزه مهارت‌آموزی در کشورهای توسعه‌یافته در دهه‌های اخیر و شکل‌گیری انقلاب مهارتی در این کشورها همگام با رشد و توسعه متوازن، این نکته را می‌رساند که یکی از راهکارهای اساسی در بخش‌های اشتغال، افزایش بهره‌وری تولید، توسعه کشور، رشد تولید ناخالص ملی و همچنین گسترش آموزش و خوداتکایی جوانان در حوزه اشتغال، توجه و تمرکز بر مهارت‌آموزی در قالب سیاست‌های آموزشی است.
سربازان؛ مستعدان فراگیری مهارت
سیاستگذاری آموزشی بر مبنای گروه سنی جوان و تربیت نیروی کار ماهر برای ورود به بازار کار با تکیه بر این بخش از جمعیت کشور در قالب دانش‌آموختگان دانشگاهی و سربازان می‌تواند نقش مهارت‌آموزی را در آینده اشتغال و تولید کشور نمایان کند. برنامه‌ریزی در حوزه آموزش نیروی جوانی که دوره خدمات ضرورت را می‌گذرانند علاوه بر تربیت نیروی کار ماهر برای ورود به بازار کار، اثرگذار در رونق تولید نیز خواهد بود و همچنین شرایطی را فراهم می‌کند تا این بخش از نیروی جوان جامعه با کسب مهارت‌های کاربردی، پس از دوران خدمت سربازی بتوانند در قالب بازار کار رقابتی در پیدا کردن اشتغال مدنظر خود موفق‌تر از دیگران عمل کنند. بر اساس آمار سازمان نظام وظیفه ناجا، از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون بیش از ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار جوان ایرانی دوران خدمت سربازی را پشت سرگذاشته‌اند که اگر در راستای آموزش مهارت‌های گوناگون به این جمعیت، سیاست‌ها و برنامه‌ریزی مستمر صورت گرفته بود، در حال حاضر با جمعیت بزرگ دارای مهارت در کشور روبه‌رو بودیم که در حوزه‌های مختلف اشتغال و تولید از آنها بهره‌مند می‌شدیم.
جوانی، توانمندی، انگیزه و مهارت
ترکیب جمعیتی و طیف‌های مختلفی که در بازه زمانی خاصی در قالب جوانان دانش‌آموخته دانشگاهی در رشته‌های مختلف و همچنین افرادی که بدون تحصیلات دانشگاهی اقدام به گذراندن دوره ضرورت خدمت می‌کنند، حتماًً با استعدادها و توانمندی‌های مختلف و با تجربیات و داشته‌های گوناگون در زمینه‌های متفاوت، علاوه بر داشتن نیروی جوانی و انگیزه جهت ورود به دنیای کسب‌وکار پس از دوران دو ساله سربازی، با وجود ظرفیت‌های متعدد و متنوع می‌توانند با سیاستگذاری و برنامه‌ریزی‌های کلان مرتبط با ارائه آموزش‌های مهارتی به سطحی از دانش فنی دست یابند که منفعت دوجانبه اشتغال و نیاز بازار کار را موجب شوند.
جوانی و توانمندی و انگیزه می‌تواند هم برای تصمیم‌سازان کلان عرصه‌های اشتغال و تولید، آموزش، صنعت و اقتصاد، فرصتی در راستای بهره‌مندی از شرایط برای ارتقاء کمی و کیفی حوزه‌های مختلف توسعه‌ای باشد و هم برای کارفرمایان، سرمایه‌گذاران و کارآفرینان به عنوان صاحبان صنایع که نیازمند نیروی کار متخصص و ماهر هستند به عنوان بستری مناسب مورد توجه قرار گیرد. هرچند افراد جوان جویای کار نیز به شرط ایجاد زمینه جهت بهره‌مندی از آموزش‌های مهارتی می‌توانند این بستر را برای کشور و چرخ‌های توسعه فراهم کنند.
تربیت در مراکز جوار پادگان
زمینه‌های بسیاری جهت تقویت ارتباط نهادها و دستگاه‌ها در خصوص آموزش‌های مهارتی وجود دارد که ایجاد و توسعه حلقه ارتباطی بین سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای به عنوان نهاد سیاستگذار و تدوینگر در حوزه مهارت‌آموزی و مراکز آموزش نظامی و انتظامی یکی از آنها است.
بر اساس اعلام سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای کشور، مراکزی تحت عنوان «مراکز جوار پادگان» می‌توانند نقشی تعیین‌کننده در خصوص تربیت نیروی کار ماهر در قالب همکاری با نیروهای مسلح ایفا کنند و با ایجاد ارتباط و تعامل سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای با پادگان‌های مختلف در سراسر کشور، امکان مهارت‌آموزی در بخش‌های مختلف آموزشی به سربازان ایجاد خواهد شد و نهایتاً می‌توان خروجی قابل قبولی در تربیت نیروی کار ماهر و جوان را شاهد بود.
در همین ارتباط و بر اساس اطلاع‌رسانی سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای در کشور بیش از ۷ هزار کارگاه در سطح پادگان‌ها و مراکز آموزش نظامی وجود دارد که از طریق آنها می‌توان، آموزش‌های لازم را به سربازان ارائه داد و در واقع می‌توان از این امکانات و ظرفیت‌ها به عنوان بستر مهارت‌آموزی به جمعیت جوانی که در آینده به بازار کار وارد می‌شوند، بهره‌مند شد.
ارائه آموزش‌های مهارتی کارآمد به سربازان
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و رییس سازمان اموزش فنی‌وحرفه‌ای در خصوص ارائه آموزش‌های مهارتی به سربازان می‌گوید: آموزش‌های مهارتی کارآمد به سربازان وظیفه با هم‌افزایی ملی تداوم می‌یابد.
غلامحسین حسینی‌نیا بر توانمندسازی سربازان با آموزش‌های کارآمد مبتنی بر مشاغل نو تأکید داشته و استفاده از ظرفیت سایر فعالان مهارت‌آموزی در کنار سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای کشور و نیروهای مسلح را ضروری می‌داند. حسینی‌نیا همچنین به بررسی ظرفیت‌های لازم در مراکز جوار بنگاه‌های اقتصادی در خصوص تربیت نیروی انسانی ماهر برای استفاده و به‌کارگیری در صنایع کشور از جمله نفت و گاز و... از بین سربازان ماهر و بررسی امکان بهبود استفاده از ظرفیت آموزشگاه‌های آزاد فنی‌وحرفه‌ای برای مهارت‌آموزی به سربازان تأکید کرد.
به گفته وی، بر اساس تفاهمنامه قرارگاه مهارت‌آموزی سربازان وظیفه، با کمک ستاد کل نیروهای مسلح و سازمان فنی‌وحرفه‌ای سالانه به ۱۲۰هزار سرباز وظیفه آموزش مهارتی ارائه می‌شود. گفتنی است بر اساس آمار اعلامی سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای در سال ۱۳۹۹ با ارائه دوره‌های آموزشی توسط این سازمان، بیش از ۹۰ هزار نفر از سربازان، آموزش‌های مهارتی را کسب کرده‌اند.
خروجی آماری سربازان ماهر
با توجه به اینکه هدف از ارائه آموزش‌های مهارتی به سربازان، کمک به اشتغال‌پذیری و تسهیل برای ورود به بازار کار آنها پس از اتمام دوره خدمت سربازی است، بر اساس اعلام سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای کشور، سال ۱۳۹۸ نیز ۸۶ هزار سرباز دوره‌های آموزشی را سپری کردند که این افراد ۱۴ درصد کل آموزش‌دیدگان را شامل شده‌اند که البته این آمار در سال گذشته روند افزایشی داشته است.
به گفته مسئولان این سازمان، سیاستگذاری‌های بر این پایه است که تا سه سال آینده سرباز بدون آموزش در کشور وجود نداشته باشد که این آموزش‌ها بر اساس، امضاء قرارداد با قرارگاه مهارت‌آموزی ستاد کل نیروهای مسلح صورت گرفته است.
نگاهی به ارائه آموزش‌های مهارتی برای سربازان نشان می‌دهد برای سربازها در بخش‌های مختلف شامل صنعت، خدمات، کشاورزی، فرهنگ و هنر آموزش‌های فنی و مهارتی ارائه می‌شود.
گفتنی است در راستای ضرورت سیاستگذاری امر آموزش مهارت، از سال ۹۶ که قرارگاه مهارت‌آموزی به دستور رهبر معظم در ستاد کل نیروهای مسلح شکل گرفت و پیگیری توسعه‌ای کمی و کیفی مهارت‌آموزی سربازان با نهادهای مختلف مورد توجه قرار گرفت.
بازار کار نیازمند ورود جوانان دارای مهارت
حرکت رو به رشد و پرسرعت مبادلات جهانی در حوزه اشتغال و نیاز ارائه و دریافت آموزش‌های مهارتی متناسب با این شرایط و همچنین توجه کارآفرینان و کارفرمایان به موضوع جذب افراد دارای مهارت در راستای افزایش بهره‌وری بالای نیروی کار، شرایطی را فراهم آورده که نیروی کاری که توان رقابتی در حوزه ارائه توانمندی‌های به روز و مهارت‌های کارآمد را در حوزه تخصصی اشتغال خود نداشته باشد، عملاً در راستای جذب در بازار کار و یافتن شغل مناسب کار سختی را پیش رو دارد.
ارائه آموزش‌های مهارتی به سربازان وظیفه در طول دوره خدمت، فرصتی در مسیر افزایش مهارت و تلفیق آن با دانش روز و تحصیلات دانشگاهی برای جوانان به شمار می‌رود تا با کسب مهارت لازم، زمینه ورود به بازار کار را برای خود فراهم کنند. در واقع دوره ضروری خدمت، مجال مناسبی است تا علاوه بر کسب تجربیات و آموزش‌های نظامی، تمامی دستگاه‌ها و نهادهای تصمیم‌ساز کشور، با بسترسازی‌های مختلف زمینه بهره‌مندی چندجانبه از نیروی جوان ماهر را در بازار کار فراهم کنند.
راهکارهای مختلفی در تقویت اثرگذاری نیروی کار ماهر در قالب سربازان و تسهیل حضور آنها در بازار کار وجود دارد که زمینه‌سازی برای جذب این افراد در بازار کار متناسب با مهارت کسب‌شده، حمایت‌های قانونی و مالی و تسهیلاتی مانند الزام نهادهای نیازمند نیروی کار برای استخدام افراد ماهر و همچنین تصویب تسهیلات ارزان اشتغال برای این افراد جهت خوداشتغالی و بسیاری از راهکارهای اثربخش دیگر را می‌توان مطرح کرد.
در شرایطی که آمارهای نرخ بیکاری در دهه اخیر حکایت از جمعیت قابل توجه بیکاران در کشور دارد و کارشناسان علاوه بر مسائلی مانند شرایط سخت اقتصادی، تحریم، مشکلات مالی و تسهیلاتی بنگاه‌ها، قوانین محدودکننده و ناکارآمد به موضوع نبودن مهارت لازم در بین نیروی کار دانش‌آموخته و جوان به عنوان یکی از دلایل رشد بیکاری در کشور اشاره دارند، ضرورت سیاستگذاری کلان نهادهای مرتبط با آموزش مانند سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای و تمرکز بر جوانان در قالب دانشجویان و سربازان در این راستا بیش‌ازپیش نمایان است.
نظر شما