به گزارش آتیه آنلاین، هر سال با نزدیک شدن به نوروز فروش کتاب رونق می گرفت اما به دنبال شیوع کرونا کتابفروشی‌ها نیز همچون دیگر مشاغل مجبور به تعطیلی و فروش آنلاین کتاب شدند. پس از آن چشم امید ناشران به برگزاری نمایشگاه کتاب بود که آن هم  لغو شد و به دنبال آن روزهای خاکستری و کساد همه زیر مجموعه های کتاب آغاز شد. در این مدت طرح‌های تخفیف فصلی برگزار شدند تا چرخه نشر و کتابفروشی قدری رونق پیدا کند؛ ناشران نیز شیوه‌های گوناگون فروش و ارسال غیرحضوری کتاب را آزمودند و چراغ کتابفروشی‌ها را در روزهای طولانی شیوع کرونا و قرنطینه روشن نگاه داشتند.

در این میان زمزمه هایی از برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به صورت مجازی شنیده می شد اما زمان برپایی آن تا مدت ها معلق ماند، ابتدا عنوان شد که آذرماه این کار صورت می‌گیرد و با نزدیک شدن به پایان این ماه، خبری مبنی بر برپایی این نمایشگاه در دی‌ماه منتشر شد و سرانجام طلسم برگزاری نمایشگاه سی‌وسوم کتاب تهران شکست و مقرر شد این رویداد از اول بهمن ماه به‌صورت مجازی برگزار شود همچنان‌که بسیاری از نمایشگاه‌های بزرگ دنیا نیز امسال ابن روند را طی کردند.

در همین راستا ایوب دهقانکار، مدیر مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران می گوید: بین برگزاری نمایشگاه کتاب به‌صورت مجازی و برگزار نکردن نمایشگاه، اولی را انتخاب کردیم. چاره‌ای جز برگزاری نمایشگاه کتاب به‌صورت مجازی نداشتیم. مشکلات بسیاری برای طراحی سامانه نمایشگاه به‌صورت آنلاین وجود داشت. اما تلاش کردیم سامانه‌ای طراحی کنیم که ناشران و خریداران کتاب به‌راحت‌ترین شکل در نمایشگاه شرکت کنند. از تجربه برگزاری مجازی نمایشگاه‌ها در دیگر کشورها نیز استفاده کردیم. هرچند آنها هم برای نخستین بار نمایشگاه را به‌صورت مجازی برگزار می‌کردند و ابهامات و نقص‌ها و پرسش‌های بسیاری داشتند. نمایشگاه مجازی کتاب از اول بهمن به‌صورت سراسری برگزار می‌شود. همه بخش‌های نمایشگاه فیزیکی مثل بخش کتاب‌های خارجی در نمایشگاه مجازی نیز برقرار است. علاوه بر این، کتابخانه‌ها و دانشگاه‌ها و نهادها نیز می‌توانند مثل گذشته در نمایشگاه شرکت کنند و از تخفیف‌های نمایشگاه برخوردار شوند. همه کتاب‌هایی که تا پایان آذر در سامانه خانه کتاب ثبت و اعلام وصول شده‌اند مشمول تخفیف نمایشگاه کتاب مجازی خواهند شد. تخفیف کتاب‌ها در نمایشگاه فعلا ۲۰درصد است. ناشران نیز می‌توانند ۱۰درصد از طرف خودشان تخفیف دهند.» سفارش و خرید کتاب در نمایشگاه آنلاین در سامانه نمایشگاه انجام می‌گیرد و برای خرید کتاب ثبت شماره ملی و تلفن و ایمیل کفایت می‌کند.

هزینه سفارشی، ارسال پیشتاز

در این نمایشگاه خریدها به‌صورت مجازی انجام و در سامانه ناشران ثبت می‌شود. ناشران موظف‌اند کتاب‌ها را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به خریداران برسانند. به‌گفته ایوب دهقانکار «بنابر هماهنگی‌هایی که با شرکت پست انجام گرفته است، هزینه خدمات به‌صورت پست سفارشی است اما ارسال به‌صورت پیشتاز انجام می‌شود و در کمتر از ۴۸ساعت به‌دست خریداران خواهد رسید. شرکت پست تخفیف زیادی برای ارسال کتاب‌ها درنظر گرفته و بخش دیگری از هزینه ارسال را نیز وزارت ارشاد تأمین می‌کند. ارسال بسته‌های پستی با تخفیف ۷۰درصد انجام می‌شود و عملا هزینه ارسال برای بسته‌های پستی کمتر از ۵۰هزار تومان رایگان خواهد بود.»

نمایشگاه مجازی کتاب به تامین نقدینگی فوری ناشران کمک می‌کند

مهدی فیروزان نیز در بیان دلایل اهمیت برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب می گوید: این نمایشگاه حُسن هایی  دارد؛ نخست اینکه حرکت به سمت فناوری‌های جدید در هر اندازه و سطح از سوی هر درصدی از دست‌اندرکاران نشر شکل بگیرد خجسته و خوب باید دانست و برای توسعه آینده بازار نشر ضروری است. تکنولوژی دیجیتال می‌تواند بخشی از ضعف توزیع کتاب در کشور را پُر و نمایشگاه مجازی کتاب در این میان می‌تواند به این حوزه کمک کند.

 فیروزان با اشاره به دومین حُسن برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب، افزود: وقتی امکان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به شکل فیزیکی وجود ندارد هر اقدامی که درصدی از درآمدهای نمایشگاه فیزیکی را جبران کند، مفید است. وی همچنین درباره کارکردها و مزایای نمایشگاه مجازی کتاب توضیح داد: امیدوارم نمایشگاه مجازی، علاوه‌بر  گامی برای استفاده از فناوری‌های نوین، در شرایط کنونی بازار به تامین نقدینگی فوری ناشران کمک کند.

 فیروزان در ادامه به ورود اهالی نشر به حوزه فروش اینترنتی کتاب گفت: همین که ناشران، ورود به این حوزه را شروع کردند و برخی فعالیت‌های دیجیتال خود را روزبه‌روز توسعه می‌دهند نشان‌دهنده ضرورت حضور در این فضا است، به یاد دارم زمانی که سامانه کتاب الکترونیک فیدیبو  ایجاد می‌شد، برخی ناشران همراه شدند اما برخی نیازی به حضور در آن نمی‌دیدند اما امروز حجم آثاری که بر روی فیدیبو عرضه می‌شود، همه ناشران را پوشش می‌دهد. وی افزود: توجه ناشران به حضور در فضای دیجیتال، نشان می‌دهد که ناشران و اهالی این حوزه به شیوه‌های نوین و تکنولوژی روی آورده‌اند و منافع کسب‌وکار خود را در آن دیده‌اند که به سراغش رفته‌اند؛ در زمینه نمایشگاه مجازی کتاب نیز چنین رویکردی وجود دارد.