به گزارش آتیه‌آنلاین، آرزو ذکایی فر در نشست علمی «پیشگیری از خودکشی با تاکید بر مسائل فرهنگی و اجتماعی» که هفتم آذر سال جاری به میزبانی بهزیستی کرمانشاه برگزار شد، با اشاره به افزایش معضلات اجتماعی جهان در دو سال اخیر گفت که در دو سال گذشته در پی شیوع بیماری کرونا و افزایش مشکلات اقتصادی، متاسفانه معضلات اجتماعی هم سیر صعودی داشته است.

وی با مروری بر آمارهای جهانی در حوزه آسیب های اجتماعی تاکید کرده بود که  در تمام جهان معضلات اجتماعی در پی شیوع کرونا و مشکلات مربوط به آن حدود 25 درصد افزایش پیدا کرده و قطعا کشور ما هم در این زمینه مستثنی نیست و در این میان آسیب‌های اجتماعی همچون طلاق، خودکشی و ... طی دو سال گذشته روند صعودی داشته است.

ذکایی فر با تاکید بر اینکه افزایش این معضلات تبعات خود را درتمام عرصه ها و حوزه های اجتماع نشان خواهد داد عزم جدی بین دستگاه ها برای کنترل آسیب ها و معضلات اجتماعی را ضرورتی غیرقابل انکار خوانده بود.

ذکایی فر با اشاره به برنامه های متعدد این دفتر جهت کنترل و پیشگیری از آسیب های اجتماعی، گفت: برای اینکه برنامه های دفتر مبتنی بر واقعیت باشد تلاش شده تا از همکاری استان ها در این زمینه استفاده شود و چندسالی است که مطالعات و پیمایشات بسیاری در حوزه آسیب های اجتماعی با همکاری استان ها در حال انجام است تا بتوانیم به شناخت درستی از وضعیت آسیب های اجتماعی در کشور برسیم.

اگرچه رشد روز افزون آسیب های اجتماعی همواره سوژه ای مهم برای برگزاری جلسات و نشسته های متعدد تبدیل شده است اما از اینکه خروجی این جلسات تا چه اندازه توانسته است مانع و یا درمانی در جهت کاهش آسیب های اجتماعی فزاینده ایجاد کند نمی توان به صورت متقن در این زمینه کلامی  بر زبان راند.

وعده وعید آسیب های اجتماعی را درمان نمی کند

سیدحسن موسوی چلک رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران یکی از صاحب‌نظران حوزه مسایل و آسیب های اجتماعی است که از عملکرد دستگاه‌ها در این زمینه انتقاد دارد.

موسوی چلک اخیرا در یادداشتی گفته بود که  «تقریبا بیش از دو دهه است که به‌طور مستقیم در حوزه آسیب‌های اجتماعی و امور اجتماعی در سطوح مختلف کارشناسی تا مدیریتی در سطوح ملی در سازمان‌های مختف کار می‌کنم. در تمام طول این سال‌ها، وقتی به سیاستگذاری‌ها، برنامه‌ریزی‌ها، اقدامات انجام شده، تغییراتی که در دولت‌های مختلف با گرایش‌های سیاسی مختلف صورت می‌گیرد، نگاه می‌کنیم، درمی‌یابیم که اتفاق مهم و اساسی برای این حوزه، گرفته نشد. به‌رغم همه کارهای انجام شده که سپاسگزاری می‌کنم اما این کارها متناسب با وضعیتی که در کشور در این حوزه داریم، نیست و نبوده و آنچه هم که الان داریم، باز هم متناسب با شرایط کشور ما نیست.»

وی در بخش دیگری از این یادداشت بر غیرقابل کتمان بودن آسیب های اجتماعی تاکید کرده و گفته بود: «آسیب های اجتماعی موضوعی نیست که بشود آن را کتمان کرد. هر ازچندگاهی مسئولان وعده و وعیدهایی می‌دهند که به صفر می‌رسانیم، ساماندهی می‌کنیم، سند می‌نویسیم و خیلی از کارهای دیگری که به کرّات شنیدیم و گوش ما با این عبارات و مضامین و اخباری که ارائه می‌شود، آشناست. اما به یک چیز کمتر توجه کردیم و آن اینکه آسیب‌های اجتماعی یک شبه بوجود نیامد که یک شبه از بین برود. این را مدنظر قرار ندادیم که آسیب‌های اجتماعی محصول فقط بخش اجتماعی جامعه نیست. آسیب‌های اجتماعی در نتیجه تصمیم‌گیری‌ها و سیاستگذاری‌ها در سایر حوزه‌ها از جمله اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، بهداشتی و غیره هم هست که امروز ما شاهد چنین وضعیتی هستیم.»

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در پایان با نقد رویکردهای حاکم در این حوزه در کشور در بیان انتظارش در جایگاه یک مددکار اجتماعی تصریح کرد:  «اگر کاری نمی‌توانیم انجام دهیم، وعده وعیدهای مایکروفری که سریع بتوانیم آسیب‌های اجتماعی را جمع کنیم و ساماندهی کنیم را هم ندهیم واز این دست عبارات به کار نبریم. جامعه علمی کشور از این عبارات در مدیریت امور اجتماعی خسته شدند. همه کسانی که حداقل دانشی در حوزه اجتماعی و آسیب‌های اجتماعی دارند، می‌دانند که پیچیدگی، درهم تنیدگی، دشواری موضوعات اجتماعی و سیال بودن موضوعات اجتماعی به‌گونه‌ای است که چنین وعده و وعیدهایی قابلیت تحقق ندارد.این نوع پیشنهادات هم وهن به جامعه علوم اجتماعی است و هم به نظر می‌رسد بی‌توجهی به آن چیزی است که در جامعه دارد می‌گذرد. آسیب‌های اجتماعی را ما نمی‌توانیم به شکل ضربتی و آنی و فوری مدیریت کنیم. امروز لایه‌های زیرزمینی که در حوزه آسیب‌های اجتماعی ایجاد شد، براحتی قابل مدیریت نیست. عفونت‌هایی که در حوزه آسیب‌های اجتماعی ایجاد شد، براحتی قابل مدیریت نیست که فکر کنیم سریع در مایکروفر بگذاریم، سریع دربیاوریم و داغ شود و بدین ترتیب نیازمان برآورده شود. واقعا این نوع نگاه به آسیب‌های اجتماعی در حوزه علوم اجتماعی اصلا مورد پذیرش نیست.اگر قصد مدیریت صحیح در این حوزه را داریم، راه دیگری را باید انتخاب کنیم و طرح دیگری را باید دراندازیم تا همه کشور، همه بخش‌ها و اجزاء، همه قوا و همه ظرفیت‌ها در این حوزه به کار گرفته شود با این هدف که گام اول، روند رشدش را کنترل کنیم نه‌اینکه از بین ببریم که امکان‌پذیر نیست. چنین وعده‌هایی را ندهید، ضمن اینکه چنین وعده‌هایی دیگر خریدارهم ندارد. مردم هر روز بیشتر از روزهای قبل دارند در حوزه‌های آسیب‌های اجتماعی مشاهده می‌کنند و بسیاری از مصادیق مربوط به آسیب‌های اجتماعی مشهودتر شده است.لذا تا زمانی که همه اجزا برای مدیریت این حوزه همراه و همراستا و همگام نشوند، همه ظرفیت‌ها به کار گرفته نشوند، استراتژی‌های درست در این حوزه به کار گرفته نشود، به نظر می‌رسد که با رویکرد مایکروفری آسیب‌های اجتماعی حل نخواهد شد.»

زلزله اجتماعی ناشی از کرونا مهیب خواهد بود

ماندانا حسینی کارشناس مسایل اجتماعی و مدیر کلینیک مشاوره ای و مددکاری « آل یاسین »نیز پیشتر در گفت و گو با آتیه‌آنلاین تصریح کرد: وقتی ثبات مالی وجود نداشته باشد، تولید متوقف و کارخانجات ورشکست می شوند و به تبع شکل گیری تورم، نرخ آمار بیکاری نیز افزایش می یابد و پس از آن خانواده دچار بحران اقتصادی می شود چرا که در پرداخت هزینه های معیشتی، درمانی، آموزشی و...زندگی با مشکل مواجه می شود و در دو سال اخیر نیز به موازی تبعات اجتماعی کرونا،  تشدید فقر در لایه های مختلف جامعه به مرور در حال شکل گیری است و به مرور با کاهش قدرت تحمل افراد و بروز افسردگی های شدید، سطح  و میزان بروز مسایل و آسیب های اجتماعی مانند خشونت علیه زنان و کودکان، فحشاء، تن فروشی، اعتیاد، کودک کار و... بیشتر می شود.

مدیر موسسه «آل یاسین »ادامه داد: به نظر می رسد آمارهای سیاه واقعی نه فقط در ایران بلکه در هیچ کشوری شفاف اعلام نمی شوند اما وقوع زلزله اجتماعی مهیب و خسارت بار به دنبال گسست های ارتباطات فرهنگی و اجتماعی ناشی از تورم های سرسام آور و کرونا دور از ذهن نیست، انتشار اخبار رسانه ملی در خصوص خودکشی، جرم و جنایت، سرقت، باج گیری و... در ماه  های اخیر مصادیق عینی و غیرقابل انکار رشد روز افزون آسیب های اجتماعی در جامعه است.

این کارشناس مسایل اجتماعی تصریح کرد: باید به موازی شناسایی دقیق آسیب ها و البته پذیرش واقع بینانه تبعات آنها، در جهت کنترل و رفع آنها با رویکری متعهدانه وارد عمل شد، شکل گیری چنین رویکرد نظری و عملی در مواجهه با آسیب های اجتماعی ضروری است و در غیر این صورت مشکلات دوچندان خواهند شد.