به گزارش آتیه‌آنلاین، روابط روسیه و هند طی سال‌های گذشته همواره مثبت و دوستانه بوده است. دو کشور طی سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند روابط دوجانبه را افزایش داده و آن را به اتحادی جدی در شرق آسیا بدل کنند.
پوتین در هند
«ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهوری روسیه روز گذشته -دوشنبه- به دهلی نو سفر کرد. این دومین سفر رئیس کاخ کرملین از زمان شیوع پاندمی کرونا در جهان است. رئیس‌جمهوری روسیه بنا به گزارش‌ها در این سفر به دنبال تقویت روابط نظامی و انرژی با این متحد دیرینه خود بوده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، این سفر از سوی ولادیمیر پوتین در حالی صورت می‌گیرد که واشنگتن با هدف مقابله با اقدامات چین گفت‌وگوی چهارجانبه امنیتی با هند، ژاپن و استرالیا را انجام داده و این مسئله باعث نگرانی پکن و مسکو شده است. هند در دوران جنگ سرد به شوروی نزدیک بود، رابطه‌ای که به آن اهمیت زیادی می‌داد و دهلی‌نو آن را «مشارکت استراتژیک ویژه و ممتاز» می‌نامد.
گفتنی است که «نارندرا مودی»، نخست‌وزیر هند در نشست مجازی سپتامبر ۲۰۲۱ با پوتین گفته بود: «دوستی بین روسیه و هند امتحان خود را پس داده است. شما همیشه یک دوست ارزشمند برای ما هستید.»
پیش از سفر پوتین به دهلی نو، کارشناسان گفتند که به احتمال بالا هند و روسیه در خصوص وضعیت افغانستان با یکدیگر تبادل نظر کنند. کارشناسان سیاست بین‌الملل عنوان کردند که دو کشور همچنین قراردادهای دفاعی در این سفر امضا کرده که شامل تحویل موشک‌های زمین به هوای اس-۴۰۰ روسی و همچنین برنامه‌هایی برای تولید صدها هزار اسلحه ای.کِی ۳۰۲ می‌باشد. اما در این میان خرید سامانه موشکی اس -۴۰۰ از روسیه موجب اعتراض آمریکا شده که هند را تهدید به اعمال تحریم کرده است.
این در حالی است که با وجود اهمیت استراتژیک هند برای آمریکا در جهت مقابله با چین، این احتمال که دهلی تحت تحریم‌های بیشتر واشنگتن قرار بگیرد را کاهش می‌دهد. گسترش روابط میان هند و ایالات متحده در یک دهه گذشته یکی از عواملی است که مسکو را برای بالا بردن همکاری با دهلی تحریک می‌کند. مسکو در سال‌های اخیر تا حد زیادی گسترش روابط میان هند و آمریکا را نادیده گرفته بود تا اینکه هند به همراه آمریکا و ژاپن و استرالیا پیمان «کواد» را امضا کردند و در آن زمان «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه علناً به این مسئله واکنش نشان داد. لاوروف در واکنش به این توافق در آن زمان گفته بود که غرب سعی می‌کند با ترویج استراتژی‌های هجومی، هند را در بازی‌های ضد چین همراه کند.
از سوی دیگر، بدیهی است که افغانستان قطعا بخشی از گفت‌وگوهای میان پوتین و مودی بوده باشد، زیرا دهلی تلاش می‌کند در افغانستان تاثیرگذار باشد و پاکستان که همسایه و رقیب اصلی هند است، اکنون از عمق استراتژیک بهتری در افغانستان برخوردار است. به نظر می‌رسد که پاکستان یک اتحاد غیررسمی با روسیه و چین در زمینه افغانستان ایجاد کرده است.
«درک گروسمن»، تحلیلگر ارشد دفاعی اندیشکده رانددر این رابطه گفت: «روسیه و هند نسبت به طالبان و شبکه حقانی و احتمال خروج تروریسم از افغانستان و تاثیراتش بر کشورهای خودشان نگران هستند، بنابراین، افغانستان می‌تواند یکی از موارد توافق منطقه‌ای مستحکم بین دهلی نو و مسکو باشد.»
نتایج و دستاوردها
حتی پیش از ورود پوتین به دهلی نو نیز شماری از مقام‌های روس و هند با یکدیگر دیدار کردند که این دیدار به نتایجی مثبت میان دو طرف انجامید. وزیر دفاع هند روز گذشته در توئیتی گفت که هند و روسیه گفت‌وگوهایی جامع درباره همکاری های دفاعی داشتند. به گزارش خبرگزاری تاس، «راجناس سینگ»، وزیر دفاع هند در این توئیت نوشت: «گفت‌وگوهای دوجانبه مفید، سازنده و جامعی در حوزه همکاری دفاع با سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه داشتیم. هند به همکاری استراتژیک و خاص با روسیه می‌بالد.» وزیر دفاع هند همچنین گفت که دو کشور یک سری توافق‌ها و قراردادهایی را درباره همکاری‌های دفاعی و ساخت تسلیحات سبک امضا کردند. وی ادامه داد: «دولت دهلی‌نو از حمایت قاطعانه مسکو از هند به شدت راضی است. ما امیدواریم که این همکاری به صلح، ثبات و شکوه بزرگی برای تمامی منطقه منجر شود.»
همچنین وزارت دفاع روسیه از امضای توافق همکاری نظامی و فنی میان مسکو و دهلی‌نو برای ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰ خبر داد. این توافق، همکاری میان واحدهای نیروهای مسلح دو کشور و همچنین تامین و توسعه تسلیحات و تجهیزات نظامی را در نظر گرفته است.
از سوی دیگر، «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه در جمع خبرنگاران گفت که روسیه شاهد تلاش‌های آمریکا برای تضعیف همکاری بین مسکو و دهلی نو در مورد سامانه‌های دفاع هوایی اس-۴۰۰ است. لاوروف پس از گفت‌وگو با «سوبرامانیام جایشانکار» همتای هندی خود و رایزنی‌های روسیه و هند بین وزرای دفاع و خارجه دو کشور در قالب ۲+۲ گفت: « قرارداد تجهیز هند به سامانه‌های اس-۴۰۰ طبق برنامه اجرا می‌شود». وی افزود: «این توافق نه تنها نمادین نیست بلکه از اهمیت عملی بسیار بالایی برای تضمین توان دفاعی هند برخوردار است. تاکنون همه چیز طبق برنامه پیش رفته و توافق‌ها در حال اجرا است. ما شاهد تلاش‌های آمریکا برای تضعیف این همکاری و اجبار هند به خرید تسلیحات آمریکایی هستیم».
لاوروف تاکید کرد: «دوستان هندی در جریان این گفت‌وگوها قاطعانه و صریح اعلام کردند که هند یک کشور مستقل است و خودش تصمیم می‌گیرد سلاح‌های خود را از کجا خریداری کند و چه کسی شریک آن در این زمینه و سایر زمینه‌ها باشد».
هواپیمای پوتین بالاخره روز گذشته حوالی بعدازظهر در فرودگاه بین‌المللی دهلی نو بر زمین نشست و وی با نخست‌وزیر هند دیدار و گفت‌وگو کرد. طی نشست خبری دو طرف پیش از آغاز دیدار، نخست‌وزیر هند روابط کشورش را روسیه را ستود. نارندرا مودی طی دیدار با ولادیمیر پوتین گفت که روابط دو کشور بسیار ویژه است.
وی حضور پوتین در هند را بسیار مهم دانست و گفت که این دومین سفر رئیس کاخ کرملین به دهلی نو از زمان شیوع پاندمی کرونا است. مودی گفت: «علاقه شما به هند آشکار است. به‌رغم پاندمی کرونا و دیگر چالش‌ها، روابط روسیه و هند همواره قوی بوده است.» وی افزود: «طی چند دهه اخیر، جهان شامل تغییراتی بنیادین بوده است و توازن‌های ژئوپولتیکی متفاوتی شکل گرفته است. اما دوستی هند و روسیه همچنان پایدار بوده است.» پوتین نیز پس از دیدار با مودی گفت: «ما هند را قدرتی بزرگ می‌دانیم.»
با تمام این اوصاف به نظر می‌رسد که دوستی هند و روسیه پس از این سفر تحکیم بیشتری داشته باشد و باید دید که این سفر چه پیامدهایی در بلندمدت خصوصاً علیه منافع واشنگتن خواهد داشت.
گزارش: فرزاد سیف‌نیا
نظر شما