به گزارش آتیه‌آنلاین، هفتم آذرماه، روز نیروی دریایی است؛ به همین دلیل به بررسی آسیب‌های شغلی دریانوردان پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

در تقسیم‌بندی شغل دریانوردی- ملوانی، فعالان این حوزه در سه گروه جای گرفته و هرکدام با آسیب‌های شغلی مشترک و خاصی روبه‌رو هستند:

۱- ماهیگیران دریا: ماهیگیران ممکن است هفته‌ها در دریا بمانند. همین مسأله آسیب‌های متعددی را برای سلامت آنها به دنبال دارد. در مناطقی از کشور، ماهیگیران با قایق‌های کوچک یا ناسالم از نظر ایمنی به دریا می‌روند؛ بنابراین خطر غرق شدن به‌ویژه در شرایط ناآرامی دریا، دور از انتظار نیست. از سوی دیگر، شنا کردن یا راه رفتن در آب، آنها را در معرض خطر نیش جانوران دریایی، مانند ماهی‌ها و مرجان‌ها قرار می‌دهد. حمله کوسه‌ها، بیماری‌های ناشی از کاهش فشار در اعماق آب در صورت شنا کردن در عمق آب و تغییرات آب و هوایی از جمله دیگر آسیب‌هاست.

۲- ملوانان ناوگان تجاری: ملوانان کشتی‌های نفتی در رأس این گروه قرار دارند. طی کردن مسافت‌های طولانی و عدم دسترسی به خشکی و زندگی عادی مانند تفریح، دیدن خانواده و... می‌تواند آنها را به سمت افسردگی و دیگر مشکلات روانی سوق دهد. استرس بالا در میان ملوانان کشتی‌های تجاری یکی از عوامل ایجاد زخم معده است. در صورت چندملیتی بودن کارکنان، خطر انتقال بیماری افزایش می‌یابد. ناتمام ماندن دوره درمان بسیاری از بیماری‌ها در این افراد از دیگر مشکلات است. آتش‌سوزی، غرق شدن کشتی، حمله دزدان دریایی به کشتی، تصادف با صخره یا دیگر کشتی‌ها و... از دیگر نگرانی‌ها و آسیب‌های روانی- جسمی ملوانان ناوگان کشتی‌های تجاری است.

۳- ملوانان ناوگان جنگی: نوع ناوگان جنگی در بروز مشکلات مختلف در افراد مؤثر است. برای مثال، کارکنان زیردریایی‌ها با خطر بیماری‌های ناشی از کاهش فشار در عمق آب روبه‌رو هستند. علاوه بر این، فضای کوچک ناو، عدم دسترسی به نور آفتاب و هوا، زمینه‌ساز ابتلا به مشکلات اسکلتی- عضلانی و پوکی استخوان است. از سوی دیگر، ناوگان‌های جنگی روی دریا با مشکلاتی شبیه ملوانان ناوگان تجاری روبه‌رو هستند. استرس ناشی از حمله‌ ناگهانی از مهمترین نگرانی‌های این ملوانان است.

از  ۵ نقطه تهاجم آغاز می‌شود

بیماری‌ها و آسیب‌های دریانوردان در این پنج گروه جای می‌گیرد:

۱- سوانح و حوادث: شامل هر نوع حادثه روی دریا یا زیر دریا اعم از آتش‌سوزی، غرق‌شدن، تصادف با صخره و...

۲- عوامل روانی: شامل استرس و اضطراب (به دلایل مختلف)، شیفت‌های طولانی کار، آسیب‌های ناشی از ناسازگاری با نیروی انسانی همکار

۳- عوامل فیزیکی: تغییرات آب و هوایی، تغییرات رطوبت و فشار، سروصدا یا سکوت بیش از اندازه، فشار کاری، قرار گرفتن درمعرض نور، تشعشع و...

۴- عوامل بیولوژیکی: مانند ابتلا به بیماری ناشی از وجود انگل‌ها، میکروب و ویروس‌ها و بیماری‌های قارچی، ابتلا به بیماری‌هایی مانند هپاتیت (A) یا (B)، ایدز، سل و مالاریا؛ دریازدگی ناشی از تلاطم بیش از اندازه آب در زمان توفان، تغذیه نامناسب و ابتلا به بیماری‌های مختلف ناشی از این مسأله.

۵- عوامل شیمیایی: مانند نوع بار حمل شده توسط کشتی (نفت، دارو، مواد آرایش- بهداشتی، تنباکو و...) گردوغبار انبار کشتی یا انبارهای مقصد و مبدأ و آلاینده‌های احتمالی ناشی از نشت مواد در کشتی.

اسکلت‌هایی که همیشه خسته است

بر اساس آمارها، آسیب‌های اسکلتی- عضلانی از شایع‌ترین بیماری‌های مرتبط به کار است. به شکلی که ۷ درصد از کل بیماری‌ها در جامعه به بیماری اسکلتی- عضلانی مرتبط است. هرچه میزان حرکت، نحوه حرکت یا نشستن و کار کردن نامناسب‌تر باشد، خطر آسیب به این بخش‌ها بیشتر است. این آسیب‌ها باعث کاهش راندمان کاری، افزایش تعداد روزهای غیب از کار و تحمیل بار مالی، درمانی و روانی بر دوش شخص می‌شود. افرادی که به شغل دریانوردی اشتغال دارند، یکی از گروه‌های در معرض خطر هستند. دلیل اصلی آن، ایستادن، خم و راست شدن (به‌ویژه در افرادی که روی عرشه فعالیت دارند)، جابه‌جا کردن وسایل سنگین روی عرشه یا به سمت انبار کشتی از دلایل آسیب است. از دیگر دلایل می‌توان به جابه‌جا کردن یا کشیدن تورهای بزرگ ماهیگیری، جعبه‌های حاوی ماهی، یخ و... اشاره کرد.

راهکارهای کنترل را بشناسیم

۱- تغییر وضعیت: اگر به مدت طولانی نشسته‌اید، وضعیت خود را تغییر داده و بنشینید و به عکس. تغییر وضعیت ستون فقرات، کمر و پاها برای جلوگیری از آسیب به آنها به دلیل قرار گرفتن در یک وضعیت ثابت، ضروری است.

۲- استفاده از ابزار: این نکته بیشتر درباره قایق‌های کوچک ماهیگیری صادق است. جابه‌جا کردن تورهای سنگین ماهیگیری یا جعبه‌ها باید توسط چند نفر یا با ابزار مناسب انجام شود.

۳- شیوه مناسب: برای بلند کردن، جابه‌جایی و هل دادن وسایل، شیوه درست را بیاموزید. از هل دادن اشیاء با پا، بلند کردن یا کشیدن اشیاء در حالت ایستاده و یا خم شدن خودداری کنید.

رطوبتی که کشنده است

دریا است و آب و کشتی و انسان. در این شرایط میزان رطوبت هوا ممکن است به حدی برسد که حتی تنفس را هم سخت کند! در این میزان رطوبت بالا، قارچ‌ها به ‌راحتی رشد می‌کنند. تر شدن لباس‌های ملوانان، ناشی از رطوبت بالا و تعرق ناشی از کار، زمینه را برای ایجاد قارچ‌های پوستی فراهم می‌کند. این عوامل بیماری‌زا می‌توانند به نقاط مختلف بدن حمله‌ور شده و باعث بیماری شوند. از سوی دیگر، رطوبت بالا زمینه‌ساز التهاب مفاصل و ابتلا به رماتیسم است.

راهکارهای کنترل را بشناسیم

۱- لباس: حتما زیر لباس کار (به ویژه انواعی که پلاستیکی هستند) لباسی با الیاف نخی بپوشید. این کار به جذب رطوبت بدن کمک می‌کند. از سوی دیگر، این لباس را هم باید زود تعویض کنید تا بیش از اندازه تر نشود. درباره لباس زیر هم، همین نکته صادق است.

۲- چکمه: در حین کار با آب یا در نقطه نمناک از چکمه بلند استفاده کنید. اما جوراب نخی بلند بپوشید تا رطوبت پا جذب شده و خطر رماتیسم و رشد قارچ بین انگشتان پا از بین برود.

۳- خشک کنید: در زمانی که رطوبت هوا بالاست، علاوه بر گرفتن دوش آب سرد، از حوله استفاده کرده و تری بدن را خشک کنید. علاوه بر این لای انگشتان پا، اطراف کشاله‌های ران، زیر بغل یا هر نقطه‌ای از بدن که تعرق بیشتری دارد، می‌توانید از پودر بچه استفاده کنید تا رطوبت را بگیرد.

خرچنگی که در کمین است

موتور کشتی‌ها، مکان‌های خطرناکی از نظر انتشار انواع «هیدروکربن‌ها» هستند. از سوی دیگر، در کشتی‌های نفتکش یا حامل فراورده‌های شیمیایی شامل بَنزِن، اَستیرن و ونیل‌کلراید، خطر تماس با انواع مواد شیمیایی وجود دارد. استعمال دخانیات نیز در میان دریانوردان شایع است. استفاده از «آزبست» یا «پنبه نسوز» و ترکیبات آن در کشتی‌ها افزایش یافته است. رنگ‌ها، پیگمان‌ها، روغن‌های بُرش و حفاری از دیگر آلاینده‌ها هستند. همه عواملی که به آن اشاره کردیم، زمینه‌ساز ابتلا به سرطان دستگاه تنفسی و مثانه، بیماری‌های قلبی‌- عروقی و بیماری‌های کبدی است.

نویسنده: پژمان سلطانی روزنامه‌نگار و مترجم