دکتر محمدعلی همتی در وبینار تاثیرات روانی- اجتماعی کرونا که از سوی موسسه عالی پژوهش برگزار شد، علاوه بر ابعاد اجتماعی روانی کرونا، این اپیدمی را از منظر اقتصادی نیز مورد توجه قرار داد و افزود: زیرا مسائل اقتصادی به طور مستقیم بر مسائل روانی افراد اثر می‌گذارد. 

وی با اشاره به آخرین آمار ابعاد اقتصادی این بیماری در دنیا گفت: ۸.۶ درصد ظرفیت تولید نیروی کار در دنیا کاهش یافته است که رقم بسیار قابل توجهی است؛ همچنین تولید ناخالص داخلی کشورها ۵.۲ درصد کاهش یافته است و بیش از ۵ میلیون نفر در دنیا در اثر این بیماری فوت کرده‌اند.

عضو هیات‌مدیره سازمان تامین‌اجتماعی، تصریح کرد: در بحث منابعی که کشورها برای مدیریت کرونا هزینه‌ کرده‌اند، برآورد شده است که سال گذشته حدود ۱۲ تریلیون دلار برای کنترل کرونا و پیشگیری از این بیماری صرف شده است که این عدد حدود ۱۳.۷ درصد از منابع تولید ناخالص داخلی کشورها را شامل می‌شود و با لحاظ کردن کاهش ۵.۲ درصد تولید GDP در دنیا، می‌توان گفت حدود ۲۰ درصد بر درآمد ناخالص کشورها تاثیر داشته است.

همتی افزود: این خسارت در کشورهای درحال توسعه که GDP کمتری دارند، به مراتب بسیار بیشتر شده است؛ به ویژه اینکه بخشی از اقتصاد این کشورها مربوط به فعالیت بنگاه‌های کوچک و آسیب‌پذیر است و علاوه بر آن پوشش کامل تامین اجتماعی در این کشورها وجود ندارد و نیز از زیرساخت‌های کافی درمان برخوردار نیستند و بنابراین از همه ابعاد کشورهای درحال توسعه این خسارت بیشتر بوده و تاثیرات کرونا در این کشورها عمیق‌تر است.

وی اظهار کرد: نکته بعدی اینکه این دولت‌ها منابع کافی برای انجام مداخلات را نیز ندارند و نمی‌توانند خسارت‌ها را جبران کنند؛ از جمله اینکه نمی‌توانند بیکاری‌ها را پوشش دهند و از بنگاه‌های آسیب‌پذیر و نیز افراد ناتوان و سالمندان حمایت کنند. از این‌رو بحران کرونا از ابعاد اقتصادی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

پیامدهای کرونا در کشور

عضو هیات‌مدیره سازمان تامین‌اجتماعی، با اشاره به تاثیر کرونا بر مسائل کشور ما گفت: همه‌گیری کرونا همزمان با تشدید تحریم‌های ظالمانه شد که از سال‌ها قبل به کشور ما تحمیل شده بود و ما در شرایطی قرار داشتیم که درآمد ناشی از نفت کاهش یافته بود. همچنین حدود ۳۰ درصد بنگاه‌های کوچک کشور تحت تاثیر کرونا قرار گرفت که رقم بسیار بزرگی است.  

همتی با بیان اینکه دولت برای مقابله با کرونا دو اقدام اصلی را مورد توجه قرار داد، تصریح کرد: یکی کاهش گسترش ویروس و اپیدمی کرونا، درمان بیماری و در نهایت پیشگیری به صورت واکسیناسیون بود و دیگری حمایت اجتماعی و اقتصادی از مشاغل و کسب‌وکارها و نیز پشتیبانی از اقشار آسیب‌پذیر بود.

سازمان تامین‌اجتماعی، ضربه‌گیر بحران‌ها

وی افزود: همچنین در این زمینه سازمان‌های بیمه‌گر نیز نقش اساسی در کاهش آثار کرونا و مدیریت این بیماری برعهده دارند؛ باید توجه داشت، سازمان‌هایی مانند تامین‌اجتماعی در شرایط معمول نقش ضربه‌گیر آثار نامطلوب بحران‌های اجتماعی مانند سیل، زلزله، مرگ‌ومیر یا سایر بحران‌ها را برعهده دارند و این سازمان‌ها در ایجاد امنیت روانی و نیز امنیت شغلی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند.

عضو هیات‌مدیره سازمان تامین‌اجتماعی، افزود:‌ سازمان تامین‌اجتماعی با توجه به ایفای وظایف ذاتی در مقابله با بحران‌ها، دارای منشا اثر در ابعاد مختلف بود که یکی از این ابعاد، ارائه خدمات درمانی است؛ سازمان از ابتدای همه‌گیری با تشکیل ستاد بحران، برنامه‌ریزی جامعی را برای ارائه خدمات انجام داد و در بخش درمان مستقیم، هر ۷۷ بیمارستان و نیز همه مراکز درمان سرپایی در خدمت بیماران کرونا قرار گرفتند و در درمان غیرمستقیم نیز با پوشش خدمات درمانی و هزینه‌های درمان کرونا، بیمه‌شدگان را یاری کرد.

همتی اظهار کرد: براساس گزارش‌های وزارت بهداشت، سازمان در بحث کرونا بسیار خوب عمل کرد و خوشبختانه براساس آمار اتخاذ شده، میزان رضایت بیمه‌شدگان در مراکز بستری عدد بسیار قابل قبولی است که مستندات آن وجود دارد.

تاب‌آوری سازمان تامین‌اجتماعی در مقابل کرونا

وی با اعلام اینکه سازمان تامین‌اجتماعی در مقابل تاثیرات کرونا، تاب‌آوری خوبی داشت و به خوبی توانست از این بحران عبور کند، تصریح کرد: این سازمان درحالی در شرایط وخیم کرونا، خدمت رسانی کرد که خود متاثر از بحران‌های اقتصادی ناشی از این بیماری بود.

عضو هیات‌مدیره سازمان تامین‌اجتماعی، گفت: زیرا تامین‌اجتماعی یک نهاد درآمد هزینه‌ای است و منبع درآمد سازمان از حق‌بیمه ناشی می‌شود و وقتی حدود ۳۰ درصد بنگاه‌های کوچک یا سایر بنگاه‌های اقتصادی تحت تاثیر کرونا تعطیل شود، درآمد حق‌بیمه نیز کاهش می‌یابد و از طرف دیگر بر تعداد بیکاران و پرداخت بیمه بیکاری افزوده می‌شود.  

همتی اظهار کرد: از سوی دیگر درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری سازمان نیز در اوج همه‌گیری کاهش یافت و نیز مصارف سازمان به دلیل فوت بیمه‌شدگان و افزایش پرداخت مستمری، افزایش پیدا کرد و همچنین به دلیل لغو جراح‌های الکتیو، درآمد بیمارستان‌های تامین‌اجتماعی کاهش یافت؛ این‌ها بخشی از تاثیرات کرونا بر سازمان تامین‌اجتماعی است و حدود ۱۵ عامل اثرگذار بر منابع و مصارف سازمان وجود دارد.

کرونا، تجربه‌ای برای ساماندهی امور

وی با بیان اینکه آسیب‌های ناشی از بیماری کرونا منجر به کسب تجربه برای افزایش تاب‌آوری کشور در مقابله با بحران‌های بعدی شده است، افزود: دانش و اندوخته‌ای که برای مقابله با کرونا در سازمان‌ها و دولت‌مردان ایجاد شده است، منجر به این می‌شود که کشور بتواند در بحران‌های بعدی تاب‌آوری بیشتری داشته باشد؛ نقاط ضعف را بهتر شناسایی کند؛ قوانین ناکارآمد در قوه مقننه اصلاح شود و قوه اجرایی بتواند گلوگاه‌های بحران را مرمت کند.

تاثیرات روانی کرونا

عضو هیات‌مدیره سازمان تامین‌اجتماعی، با اشاره به تاثیرات کرونا بر روان افراد جامعه، اظهار کرد: همه از تاثیر کرونا بر مسائل خانوادگی، روابط بین همسرها، و تاثیر بر خانواده‌های هسته‌ای مطلع هستیم و این تاثیرگذاری حتی در جامعه نیز هویدا بود و براساس گزارش‌های سازمان بهزیستی، متاسفانه در اوج همه‌گیری، باندهای کودکان خیابانی و نیز مواد مخدر، فعال‌تر شده بود که خود نشان دهنده مشکلات روانی ناشی از این بیماری و نیز مشکلات اقتصادی است. از طرفی کرونا منجر به افزایش میزان وسواس، اضطراب‌ها و افسردگی‌ها در بین افراد جامعه شده و نیز اختلالات استرس پس از سانحه (PTSD) از موارد مهمی بود که در شیوع کرونا، اتفاق افتاد.

همتی یکی دیگر از ابعاد روانی کرونا را مربوط به بیماران مبتلا به این بیماری برشمرد و گفت: ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از این بیماران احساس تنهایی و وحشت را تجربه کرده‌اند؛ از سوی دیگر احساس گناه یا خشم در این افراد به دلیل اینکه دیگران را آلوده کرده یا دیگران آن‌ها را آلوده کرده‌اند، ایجاد می‌شود و از این دوران به عنوان یک تجربه وحشتناک و سخت یاد می‌کنند.

واکسیناسیون عمومی مردم

وی با بیان اینکه خوشبختانه در شرایطی هستیم که به ایمنی عمومی نزدیک می‌شویم، تصریح کرد: برای پیشگیری از تاثیرات نوع دلتا، لازم است که ۸۵ درصد از افراد جامعه دو دُز واکسن را تزریق کنند و با افزایش تزریق واکسن کرونا در ماه‌های اخیر در آستانه ورود به ایمنی جمعی قرار داریم.

عضو هیات‌مدیره سازمان تامین‌اجتماعی، افزود:‌ به دلیل واکسیناسیون فراگیر، پایان این بیماری تا حدودی آشکار شده است و نکته مهمتر اینکه در دو سه هفته اخیر، چند دارو برای کنترل این بیماری کشف و تولید شده است که یکی داروی «مولنوپیراویر» مربوط به شرکت «مرک» و دیگری داروی «پکس لووید» مربوط به شرکت فایزر است که هر دوی این داروها خوراکی است و در یک دوره پنج روزه حتی می‌تواند تا ۸۰ درصد در کاهش مرگ‌ومیر تاثیر داشته باشد. این عوامل فرصت جدی برای بشر ایجاد کرده است که از این بحران گذر کند تا بتواند از تجارب به دست آمده برای بحران‌های آینده، تاب‌آوری داشته باشد.