به گزارش آتیه‌آنلاین، تحریک طالبان پاکستان (تی.تی.پی) یک تشکیلات مجزا از طالبان افغانستان است. سازمانی که سالهای متمادی در نبرد و تقابل علیه حکومت پاکستان به سر میبرد و برای ایجاد حکومتی بر مبنای تفسیر خود از قوانین شرعی در این کشور می‌جنگند. جریانی مسلح که امروزه در ادبیات امنیتی پاکستان به عنوان تهدید شماره یک در مناطق قبیله‌ای مطرح می‌شود.

تکاپوی پاکستان

برخی از کارشناسان مسائل بنیادگرایی و تروریسم بر این باورند که با توجه به اسناد امنیتی منتشر شده از سوی جوامع اطلاعاتی فعال در منطقه جنوب آسیا، میتوان مدعی شد که تشکیلات طالبان در پاکستان به عنوان بخشی از ساختار طالبان افغانستان به شمار میرود؛ ادعایی که در ادامه بیانگر وجود ارتباط تشکیلاتی میان شاخه پاکستان و افغانستان است. این در حالی است که اغلب مقامات امنیتی در اسلام‌آباد و کابل، طالبان پاکستان و افغانستان را دو تشکیلات مجزا عنوان میکنند و معتقدند که وجوه مشترک ایدئولوژیک میان این دو ساختار نمیتواند به معنی یکی بودن آنها باشد.

با این وجود از زمان روی کار آمدن مجدد طالبان افغانستان، شاخه این گروه در پاکستان حملات خود در مرزهای دو کشور را تشدید کرده و باعث شده اسلام‌آباد برای دستیابی به صلح با این گروه شبه‌نظامی در خاک پاکستان به تکاپو بیفتد. در همین راستا خبرگزاری فرانسه در گزارشی با اشاره به اقدامات طالبان پاکستان نوشت: «به اعتقاد برخی از کارشناسان مسائل امنیتی این تشکیلات که در مناطق قبیله‌ای دور افتاده در شمالغرب این کشور فعال است، با روی کار آمدن طالبان افغانستان که از ۱۵ اوت سال جاری میلادی قدرت را بار دیگر در این کشور به دست گرفته، جسور شده است».

به گزارش خبرگزاری فرانسه، تحریک طالبان پاکستان پس از تشکیل در سال ۲۰۰۷ در این کشور یکسری خشونت‌هایی را رقم زد. این گروه که بیشتر از قوم پشتون هستند صدها حمله انتحاری و آدم‌ربایی در سراسر این کشور انجام داده و کنترل نواحی مرزی را به دست گرفته و قوانین سرسختی را در قلمروی خود وضع کرده است.

بر اساس گزارش منتشر شده در خبرگزاری فرانسه، یکی از اعضای همین گروه بود که به سمت ملاله یوسف زی، دانش‌آموز پاکستانی در دره سوات تیراندازی کرد و او بعداً برای درمان به انگلیس برده شد و در نهایت به خاطر تلاش‌هایش برای تحصیل دختران، برنده جایزه صلح نوبل شد. همچنین این گروه در ترور بی‌نظیر بوتو، نخست وزیر سابق پاکستان دست داشته است.

اما در پی قتل عام ۱۵۰ کودک در مدرسه‌ای در پیشاور در سال ۲۰۱۴، ارتش در نهایت این گروه تندرو را سرکوب کرد و آنها مجبور شدند به سمت افغانستان عقب‌نشینی کنند. حالا پس از گذشت ۱۰ سال و روی کار آمدن مجدد طالبان افغانستان در کابل، اسلام‌آباد تلاش می‌کند تا مانع از قدرت‌گیری تحریک طالبان پاکستان شود.

پیش به سوی آتش‌بس!

قبل از این، تلاش‌های ناموفق متعددی برای رسیدن به صلح میان حکومت و تحریک طالبان پاکستان صورت گرفته بود، اما با روی کار آمدن مجدد طالبان در افغانستان، مقامات اسلام‌آباد و تحریک پاکستان به کمک رهبران طالبان افغانستان، در مناطق مرزی دیدار کردند. بر همین اساس فواد چودری، وزیر اطلاعات پاکستان با انتشار یک اعلامیه عنوان کرد که دولت اسلام‌آباد و تحریک ممنوعه طالبان بر سر یک آتش‌بس توافق کردند و در صورت پیشرفت در مذاکرات، آتش‌بس تمدید خواهد شد.

مواضع سرویس اطلاعاتی پاکستان در شرایطی توجه رسانه‌های داخلی و خارجی این کشور را به خود جلب کرد که برخی از تحلیلگران مسائل امنیتی بر این باورند که نام این گروه مسلح پس از تلاش به قتل ملاله یوسفزی سر زبان‌ها افتاد و در سال‌های اخیر هزاران پرسنل نظامی و افراد بومی را در بمب‌گذاری‌ها و حملات انتحاری کشته است.

ملاقات و تاکید اسلام‌آباد بر ادامه گفتگوها با این تشکیلات در حالی در دستور کار مقامات امنیتی پاکستان قرار دارد که تحریک طالبان پاکستان در سال ۲۰۱۴ با حمله تروریستی به یک اکادمی نظامی در پشاور ۱۴۹ تن را به قتل رساند که ۱۳۲ تن از آن‌ها نوجوان بودند.

از سوی دیگر این گروه مسئولیت آخرین حمله بر سربازان پاکستانی را نیز به عهده گرفته است. در این حمله تروریستی که در روز شنبه ششم نوامبر صورت گرفت، چهار سرباز پاکستانی کشته و چندین تن دیگر زخمی شدند. در اعلامیه این گروه که پس از این عملیات منتشر شد آمده است که این حمله در منطقه وزیرستان شمالی اجرا و هدف از آن انتقام خون چهارتن از عناصر این گروه که دو روز قبل از سوی نیروهای ارتش پاکستان مورد هدف قرار گرفته‌اند مطرح شده است.

با این وجود روزنامه داوون، چاپ اسلام‌آباد در گزارشی با اشاره به اظهارات مسئول سرویس امنیتی پاکستان نوشت: «فواد چودری پس از ملاقات با مقامات طالبان پاکستان اذعان کرد که توافق صلح بر مبنای قانون اساسی پاکستان صورت گرفته است و حاکمیت ملی و تمامیت ارضی این کشور را تامین خواهد کرد».

به نوشته داوون تحریک طالبان پاکستان هم در مقابل گفته است که به عنوان پیش شرط مذاکرات، خواستار آزادی تعدادی از زندانیان خود است و مطمئناً پس از آن آماده مذاکراتی است که به صلح پایدار منجر شود. بر اساس گزارش روزنامه داوون، هردو طرف مذاکرات، خود را به اجرای سند این توافق متعهد دانسته و مدعی شدند که برای پیشبرد این مذاکرات و ایجاد نقشه راه برای گفت‌وگوی صلح، کمیته‌های ویژه تشکیل شده است.

در آخر باید خاطرنشان کرد که با وجود طرح ادعاهایی مبنی بر ارتباط و یکی بودن طالبان افغانستان و پاکستان، روز گذشته (دوشنبه) وزیر خارجه موقت امارت اسلامی افغانستان که در اسلام‌آباد به سر می‌برد، با اشاره به گفتگوها میان مقامات اسلام‌آباد و تحریک پاکستان و همچنین رد هرگونه ادعا در خصوص ساختار واحد میان طالبان دو کشور تاکید کرد که طالبان افغانستان به هیچ گروه مسلحی اجازه نمی‌دهد تا از خاک افغانستان فعالیت‌های تروریستی انجام دهد. به عبارت ساده‌تر عدم ارتباط و پشتیبانی امارت اسلامی با تحریک طالبان پاکستان، به علاوه ادامه مذاکرات ارتش با مقامات این جریان مسلح میتواند به عنوان دوموئلفه اثرگذار در رسیدن به صلح پایدار، موثر باشد که در این صورت میتوان آینده را با روند کاهش تنش و اقدامات تروریستی ترسیم کرد.

گزارش: اردشیر حبیبی