به گزارش آتیه‌آنلاین، رهبران آمریکا و چین در حالی برای اولین‌بار به صورت مجازی با یکدیگر دیدار می‌کنند که دو طرف درگیر تنش‌ها بسیاری در عرصه‌های ژئوپولتیک هستند. این بدان معناست که دیدار دو طرف می‌تواند گرانیگاهی دولبه باشد که یا رو به سوی کاهش تنش‌ها داشته باشد یا آن‌که اختلاف میان دو طرف را افزایش دهد.
دیدار سرنوشت‌ساز
«شی جینپینگ»، رئیس‌جمهوری چین و «جو بایدن»، رئیس‌جمهوری آمریکا امروز -دوشنبه- بناست به صورت مجازی با یکدیگر دیدار کنند. کارشناسان امیدهای بسیاری به این دیدار دارند تا بلکه اختلاف‌ها میان دو طرف رو به سوی کاهش داشته باشد. واشنگتن و پکن در مورد موضوعات مختلف از منشأ همه‌گیری کووید-۱۹ گرفته تا زرادخانه هسته‌ای در حال گسترش چین، با هم مناقشه داشته‌اند. مقامات آمریکایی معتقدند تعامل مستقیم با شی جینپینگ بهترین راه جلوگیری از رفتن روابط بین این دو اقتصاد بزرگ جهان به سمت درگیری است.
یک مقام چینی می‌گوید که پکن همچنین مایل است از رویارویی اجتناب کرده و روی «رقابت مثبت» تمرکز کند و همزمان بر همکاری در قبال مسائلی مانند بحران آب و هوا و پایان دادن به همه‌گیری ویروس کرونا تاکید کند. به گفته این مقام، توافق چارچوب تقویت همکاری‌ها با هدف مقابله با تغییرات آب و هوایی که توسط این دو اقتصاد بزرگ جهان در کنفرانس آب و هوایی اخیر سازمان ملل در اسکاتلند رونمایی شد، «یک سیگنال نسبتا مثبت» را برای نشست آتی ارسال کرد.
این مقام افزود: «ما رقابت آمریکا و چین را مانند یک بازی گلف می‌بینیم، رقابتی که در آن هر طرف روی عملکرد بهتر خود تمرکز می‌کند، نه مانند یک بازی بوکس که در آن هر دو طرف سعی می‌کنند یکدیگر را ناک اوت کنند.»
سی‌ان‌بی‌سی روز پنج‌شنبه به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد که شی جینپینگ احتمالا از رئیس‌جمهوری آمریکا برای حضور در بازی‌های المپیک زمستانی ۲۰۲۲ پکن دعوت خواهد کرد. چنین درخواستی می‌تواند بایدن را در موقعیت ناراحت‌کننده‌ای قرار دهد، زیرا او چین را در مورد مسئله حقوق‌بشر تحت فشار قرار می‌دهد. همچنین بعید است که بایدن برای هر نوع نشستی به پکن برود. رئیس‌جمهوری آمریکا در بازی‌های المپیک تابستانی در توکیو که متحد اصلی آمریکا است شرکت نکرد.
این نخستین‌باری نیست که دو طرف با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند. بایدن و شی جینپینگ آخرین بار در ۹ سپتامبر به مذاکره نشستند؛ گفت‌وگویی ۹۰ دقیقه‌ای که به گفته یک مقام ارشد آمریکایی بر مسائل اقتصادی، تغییرات آب و هوایی و کرونا متمرکز بود. وزیر خارجه چین روز گذشته (یکشنبه) در تماس تلفنی با همتای آمریکایی‌اش تاکید کرد تا واشنگتن در گفت‌وگوهای مجازی بین روسای جمهوری دو کشور برگزار می‌شود، از ارسال سیگنال‌های نادرست درباره تایوان امتناع کند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، «وانگ یی» وزیر خارجه چین از آمریکا و چین خواست تا از این نشست مجازی بین وسای جمهوری آمریکا و چین برای بازگشت روابط دو کشور در مسیر قبلی استفاده کنند. وزارت خارجه چین از قول وانگ یی گزارش کرد: «این نشست نه فقط رویدادی مهم برای روابط واشنگتن و پکن است، بلکه یک رویداد بسیار بزرگ در روابط بین‌الملل نیز قلمداد می‌شود. مردم دو کشور و جامعه بین‌الملل امیدوارند که این نشست نتایجی داشته باشد که به نفع مردم دو کشور و جهان باشد.» وانگ یی افزود: «دو طرف باید مصالحه کنند تا مسیر برای این دیدار هموار شود و اطمینان حاصل کنند که این دیدار، آرام و موفقیت‌آمیز خواهد بود و روابط چین و آمریکا را به مسیر توسعه سالم و باثبات برگردانند.»
صندلی داغ تایوان
این اظهارامیدواری‌ها در حالی صورت می‌گیرد که اظهارات مقام‌های رسمی پکن و واشنگتن نشان از آن دارد که چه‌بسا نباید انتظار تغییرات چندانی را پس از نشست بایدن و شی داشت، چراکه موارد مورد اختلاف میان دو طرف بالاتر از آن است که بتوان طی یک نشست ساده آن را حل‌وفصل کرد. وزیر خارجه چین هشدار داد که «استقلال تایوان» بزرگ‌ترین تهدید برای صلح و ثبات در تنگه تایوان است و افزود که هرگونه حمایت از نیروهای استقلال‌طلب تایوانی «نقض صلح در تنگه تایوان به شمار می‌رود.» وانگ یی در ادامه گفت: «اگر آمریکا واقعا به دنبال صلح در تنگه تایوان است، باید قاطعانه مخالف هرگونه تلاش برای استقلال تایوان باشد.»
اخیرا نیز وزارت دفاع چین به ایالات متحده هشدار داد که حمایتش را از کمپین حامی استقلال در تایوان متوقف کرده و کشتی‌های نظامی را در حالی به تنگه تایوان اعزام کرد که هیاتی از قانونگذاران آمریکایی با یک هواپیمای نظامی وارد این جزیره خودگردان شدند. قانونگذاران آمریکایی پس از دیدار با «تسای اینگ ون»، رئیس‌جمهوری و تنی چند از مقام‌های دفاعی تایوان، این جزیره را ترک گفتند.
از سوی دیگر، مشاور امنیت ملی آمریکا روز پنج‌شنبه گفت که رقابت سخت میان ایالات متحده و چین در هند - اقیانوسیه نباید به یک جنگ سرد جدید تبدیل شود. وی همچنین گفت ایالات متحده حضورش در این منطقه را «دوبرابر» کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، روز پنج‌شنبه شی جینپینگ گفته بود منطقه آسیا اقیانوسیه نباید به تنش‌های دوره جنگ سرد بازگردد و نسبت به تشکیل محافل کوچک در زمینه‌های جغرافیای سیاسی هشدار داد. در واکنش به این اظهارات، «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی آمریکا در ارتباطی ویدیویی با موسسه لووی استرالیا گفت که ایالات متحده افغانستان را ترک کرد تا تاکید بیشتری روی هند اقیانوسیه کند، جایی که می‌خواهد پتانسیل درگیری را به حداقل برساند.
سالیوان در پاسخ به سوالاتی، تلاش کرد تا نگرانی‌ها درباره خطر وقوع یک جنگ سرد جدید با چین را کم‌اهمیت جلوه دهد. مشاور امنیت ملی آمریکا گفت: «همه این صحبت‌ها در مورد ورود ایالات متحده و چین به یک جنگ سرد جدید و اینکه ما در راه درگیری هستیم را می‌پذیرم و باید بگویم، ما این انتخاب را داریم که این کار را نکنیم.»
همچنین روز پنج‌شنبه «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا هشدار داد که چنانچه چین با استفاده از زور برای تغییر وضعیت کنونی بر سر تایوان تلاش کند، ایالات متحده و متحدانش دست به اقدام خواهند زد. وی افزود: «منصفانه است که بگویم ما در این تصمیم‌گیری تنها نیستیم که اطمینان حاصل کنیم صلح و ثبات را در آن بخش از جهان حفظ می‌کنیم. کشورهای زیادی، چه در منطقه و چه فراتر از آن، وجود دارند که هرگونه اقدام یک‌جانبه برای استفاده از زور برای برهم زدن وضعیت موجود را تهدیدی مهم برای صلح و امنیت می‌دانند و در صورت وقوع آن نیز اقدام خواهند کرد.»
بر اساس این مولفه‌ها چنین به نظر می‌رسد که نشست پیش‌رو میان رهبران آمریکا و چین تنها کورسوی امیدی باشد برای جلوگیری از وقوع یک جنگ سرد تمام‌عیار در قرن بیست و یکم. باید منتظر ماند و دید که این نشست چه نتایج و پیامدهایی به دنبال خواهد داشت.
گزارش: فرزاد سیف‌نیا
نظر شما