به گزارش آتیه‌آنلاین، پس از بروز حوادث سپتامبر ۲۰۰۱ در خاک آمریکا، شاخص‌های سیاسی، اجتماعی، نظامی و امنیتی با یک دگردیسی عجیبی همراه شد. اولین اقدام در اثبات این مدعا، لشگرکشی واشنگتن به همراه شریک سنتی خود یعنی بریتانیا و ساختار رزمی پیمان آتلانتیک شمالی به خاک افغانستان بود. اقدامی که مهمترین بهانه اجرای آن از سوی جرج بوش پسر، مبارزه با تروریسم و تقابل سخت با القاعده در جغرافیای مادر و محل اصلی استقرار آنها یعنی همسایه شرقی ایران عنوان شد.

 تشکیلاتی که از سوی جامعه اطلاعاتی آمریکا به عنوان طراح و عامل اصلی عملیات‌های تروریستی ۱۱ سپتامبر شناخته شد و بر همین اساس بهترین بهانه برای حضور و اشغال افغانستان از سوی ارتش ایالات متحده و متحدان آن فراهم گردید. اما آنچه در موضوع اشغال افغانستان باید مورد توجه قرار گیرد شناخت صحیح از طرف‌های درگیر در این پرونده است. به عبارت ساده‌تر آنچه از سوی دستگاه رسانه‌ای غرب در رابطه با اشغال افغانستان همواره مطرح می‌شود نبرد ارتش آمریکا و شرکاء غربی آن با القاعده و تروریسم بوده و این در حالی است که در طرف مقابل غرب در جغرافیای افغانستان، نه القاعده بلکه امارت اسلامی افغانستان (بخوانید طالبان) قرار دارد.

طالبانِ مکانیزه

حالا با گذشت قریب به ۲۰ سال از اشغال افغانستان، واشنگتن در توافق دوحه متعهد به خروج  و تحویل کشور افغانستان به مردم آن شد و دیری نگذشت که باز هم کابل شاهد حضور طالبان در خود بود. پس از تعهد واشنگتن مبنی بر تخلیه جغرافیای همسایه شرقی ایران، بخشی از ادوات و لجستیک اشغالگران غربی در پایگاه‌های مختلف به جا ماند که با تصرف کامل افغانستان از سوی عناصر نظامی طالبان کنترل آنها به دست امارت اسلامی افتاد. این در حالی است که روز گذشته قندهار که به عنوان دومین شهر طالبان در افغانستان شناخته میشود، میزبان شروع به کار ارتش امارت اسلامی بود. انتشار خبر این رویداد نظامی واکنش‌های مختلفی را در داخل و خارج از این کشور به همراه داشت که در این بین توجه خبرنگاران و وسایل ارتباط جمعی، بیشتر بر روی استفاده عناصر نظامی طالبان از لجستیک برجای مانده از ارتش آمریکا معطوف بود.

در همین راستا ساندی تایمز در گزارشی با اشاره به این رخداد نظامی اعلام کرد که دولت طالبان یک رژه نظامی را در قندهار با استفاده از خودروهای نظامی آمریکایی و تجهیزات نیروهای سابق ارتش افغانستان برای افتتاح ارتش جدید امارات اسلامی برگزار کرد. به گزارش ساندی تایمز در حالی که موسیقی مذهبی از بلندگوها پخش می‌شد، کاروانی از خودروهای نظامی در جاده اصلی قندهار جایی که فرودگاه را به مرکز اصلی شهر وصل می‌کند، از کنار تماشاچیان عبور کرد. این در حالی است که ملا محمد یعقوب، وزیر دفاع طالبان اخیرا اعلام کرد که واحدهای نظامی مجدد سازماندهی خواهند شد و مطمئناً اسامی یگان‌های رزمی در ارتش امارت اسلامی با تغییراتی گسترده همراه خواهد بود. لازم به ذکر است که قندهار، دومین شهر بزرگ افغانستان و مرکز معنوی نیروهای طالبان است.

اما حضور ۲۰ ساله و خروج بی‌وقفه واشنگتن از افغانستان نه تنها باعث هرج و مرج در ساختار سیاسی و اجتماعی این کشور شد، بلکه از لحاظ نظامی و امنیتی نیز همسایه شرقی ایران دستخوش تغییر و تحولاتی جدی شد. آنچه در این بین باید مورد توجه قرار گیرد، بهانه ورود و اشغال ۲۰ ساله این کشور از سوی ارتش‌های غربی به خصوص ایالات متحده است. بنیادگرایی رادیکال و وجود تهدیدی با نام تروریسم تکفیری که القاعده را در ساحت آن به جهانیان معرفی کردند نه تنها نابود نگردید، بلکه اشکال دیگر این پدیده از جمله شبکه حقانی و داعش نیز رشد و نمو داشته است.

دفع داعش توسط طالبان

این موضوع تا جایی اثرگذار و تعیین کننده است که روز گذشته توماس وست نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان با اعلام اینکه واشنگتن تاکنون هیچ تصمیمی مبنی بر بازگشایی سفارت خود در کابل نداشته است، نسبت به افزایش حملات داعش در افغانستان نگرانی خود را اعلام و تاکید کرد که آمریکا روی طالبان برای به عقب راندن داعش حساب باز کرده‌ است. به گزارش اردوپوینت، نماینده آمریکا در امور افغانستان تصریح کرد که با توجه به تهدید تروریستی در افغانستان می‌خواهیم طالبان در مقابله با داعش موفق شود. به نظرم آنها تلاش زیادی علیه این تشکیلات تروریستی به کار می‌گیرند.

بر همین اساس جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا شهریورماه در گفت‌وگویی با شبکه خبری سی.بی.اس اعلام کرد: «دولت آمریکا از اول سپتامبر سفارت دائم در افغانستان نخواهد داشت». سالیوان در آن زمان گفته بود که ما وسایل و مکانیزم‌هایی برای داشتن دیپلمات در آنجا داریم و قادر به ادامه رسیدگی به این متقاضیان و تسهیل عبور سایر افرادی که می‌خواهند افغانستان را ترک کنند، خواهیم بود.

از سوی دیگر خبرگزاری رویترز در گزارشی با اشاره به حضور تام وست در بروکسل و گفتگوی تلفنی وی با خبرنگاران نوشت که نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان به کشورهای متحد در ناتو در مورد مذاکرات آمریکا با طالبان گزارش داد و رایزنی‌هایی را در مورد نقشه راه به رسمیت شناختن دولت تشکیل شده از سوی این افراط‌گرایان پس از تصرف افغانستان و خروج نیروهای آمریکایی در ماه اوت از این کشور انجام داد.

به گزارش رویترز وست در نشست بروکسل اذعان داشت که طالبان به وضوح و آشکارا تمایلش را برای عادی‌سازی روابط با جامعه بین‌المللی، از سرگیری دریافت کمک‌ها، بازگشت جامعه دیپلماتیک بین‌المللی به کابل و کاهش تحریم‌ها ابراز کرده‌اند، اما آمریکا نمی‌تواند هیچ یک از این موارد را به تنهایی محقق سازد.

این مسائل در حالی مطرح شده که اشغالگری آمریکا در افغانستان نه تنها باعث نابودی تروریسم و انهدام شبکه القاعده در این کشور نشد، بلکه حالا مردم و جهان بیرونِ افغانستان علاوه بر القاعده با گونه‌های متعددی از بنیادگراهای رادیکال همچون داعش رو به رو هستند. در واقع علاوه بر تهدیدهای تروریستی که همچون اپیدمی دامن همه ولایات این کشور را گرفته است، باید متذکر شد که کشور درگیر با فقر افغانستان با نزدیک شدن به فصل زمستان به یک بحران انسانی وارد می‌شود.

میلیون‌ها نفر از افغانها در بحبوحه افزایش قیمت مواد غذایی، خشکسالی و سقوط آزاد اقتصادی ناشی از کمبود شدید پول نقد، تحریم‌ها علیه رهبران طالبان و قطع کمک‌های مالی، با دورنمای گرسنگی فزاینده روبرو هستند و این کارنامه ارمغان حضور غرب و اشغالگری واشنگتن در پشت مرزهای شرقی ایران است.

گزارش: اردشیر حبیبی