به گزارش آتیه‌آنلاین، پکن و واشنگتن بنا ندارند اختلاف‌های موجود میان خود را به این سادگی‌ها رها کنند. به نظر می‌رسد که سیاست دولت پیشین آمریکا در قبال چین، با رنگ و بویی متفاوت، همچنان ادامه دارد و جهان شاهد وقوع شکلی نوین از جنگ سرد است.
سایه تردید بر سر صلح
گمانه‌زنی‌هایی که درباره کاهش تنش‌ها میان دو طرف طی دیدار رؤسای دیپلماتیک دو کشور در نشست گروه ۲۰ مطرح شده بود، بسیار سریع رنگ باخت؛ آمریکا و چین طی دیدار مستقیم وزرای خارجه دو کشور نشان دادند که علاقه چندانی به حل و فصل سریع بحران‌های موجود ندارند.
چین، روز گذشته (دوشنبه) از آمریکا خواست تا «شرایط لازم» برای مرحله بعدی تعاملات رهبران دو کشور را فراهم کند. به گزارش خبرگزاری آناتولی، «وانگ ونبین»، سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: «پکن امیدوار است که آمریکا آنچه را روسای جمهور دو کشور در تماس‌های تلفنی خود بر سر آن اجماع کرده‌اند، اجرایی کند.»
این در حالی است که در اوایل سپتامبر، «شی جینپینگ»، ریاست جمهوری چین و «جو بایدن»، همتای آمریکایی‌اش در تماس تلفنی، به یکدیگر اطمینان دادند که در راستای جلوگیری از ایجاد سوءتفاهمات، قضاوت‌های نابجا و درگیری‌های غیرمنتظره، گفت‌وگوهای سازنده‌تر و تبادلات شفاف‌تری باهم داشته باشند.
به گزارش روزنامه چینی گلوبال‌تایمز، وانگ با درخواست فراهم کردن آمادگی‌های سیاسی برای تعاملات از واشنگتن، گفت که پکن همچنین از طرف آمریکایی می‌خواهد که «شرایط لازم را برای مرحله بعدی تعاملات» بین رهبران دو کشور فراهم کند. رئیس‌جمهوری چین پیش از این گفته بود که سیاست‌هایی که مدتی است آمریکا در قبال پکن اتخاذ کرده، منجر به مشکلاتی جدی در روابط دو کشور شده است. درخواست اخیر وانگ یی پس از آن مطرح می‌شود که وی به «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا گفت که روابط دوجانبه دو کشور در چند سال گذشته تحت تاثیر همه‌جانبه سیاست غلط آمریکا در قبال چین بوده است. وانگ گفت که آمریکا آشکارا و بی‌فکرانه در امور داخلی چین دخالت کرده است. گفتنی است که وانگ و بلینکن، روز یکشنبه در حاشیه نشست گروه ۲۰ در رم با یکدیگر دیدار کردند.
وزیر خارجه چین در ادامه گفت که کنگره فعلی آمریکا، بیش از ۳۰۰ لایحه ضدچینی تصویب کرده و آمریکا بیش از ۹۰۰ شخص و نهاد چینی را در لیست‌های متعدد تحریم‌های خود آورده، اقدامی که روابط عادی دوجانبه را به شدت مختل کرده است. وانگ گفت: «آمریکا همچنین تلاش‌های بسیاری در جهت سرکوب چین در مقیاس جهانی کرده و حتی بر بسیاری از کشورهای کوچک و متوسط اعمال فشار می‌کند.» وی در انتها افزود: «این اقدامات نه در راستای منافع مردم دو کشور، نه در راستای انتظارات جامعه جهانی و نه همگام با روند توسعه زمانه است. از این رو، چین مخالفت صریح خود را اعلام می‌کند.»
از سوی دیگر، مسکو نیز از بالا گرفتن تنش‌ها میان واشنگتن و پکن انتقاد کرده است. معاون رئیس شورای امنیت روسیه گفت که پاندمی کرونا به واسطه نبرد تجاری بین چین و آمریکا و تحریکات ناتو تشدید شده است. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، «دیمیتری مدودف»، معاون رئیس شورای امنیت روسیه در گفت‌وگویی با روزنامه روسیسکایا گازتا گفت: «سیاست تحریم‌های غرب در بحبوحه کرونا هیچ تغییری نکرد. نبرد تجاری بین آمریکا و چین به واسطه تقابل ایدئولوژیک تشدید شده و در نهایت به نوعی جنگ سرد تبدیل شده است.»
ادامه سردی روابط
به رغم آنکه پکن و واشنگتن در ظاهر تلاش دارند تا اختلاف‌های موجود را حل کنند، چنین به نظر می‌رسد که حتی در صورت وجود علاقه واقعی میان دو طرف به تنش‌زایی، مسائل بسیاری درکار است که سبب می‌شود این اوضاع به زودی‌ها رفع و رجوع نشود. طی روزهای اخیر، رئیس‌جمهوری آمریکا گفت از فقدان تعهدات اقلیمی از جانب روسیه و چین ناخرسند است. به گزارش پایگاه خبری هیل، جو بایدن به دنبال نشست گروه بیست در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «روسیه و چین اساسا هیچ تعهدی برای مساله اقلیمی ندادند و بنابراین دلیلی وجود دارد که مردم باید از آن ناامید باشند. من هم آن را ناامیدکننده دیدم.»
در این راستا دادگاه هشت فعال حامی دموکراسی از جمله موسس یک روزنامه هنگ کنگی به اتهام دست داشتن در مراسم بزرگداشت سال گذشته میلادی درباره کشتار ۱۹۸۹ میدان تیان‌آن‌من روز گذشته (دوشنبه) آغاز شد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، «جیمی لای»، موسس روزنامه اپل دیلی به همراه هفت تن دیگر شامل «لی چوک-یان»، رئیس سابق ائتلاف هنگ‌کنگ در حمایت از جنبش‌های دموکراتیک میهن‌پرست چین با اتهاماتی شامل سازماندهی، شرکت و تحریک دیگران برای حضور در مراسم بزرگداشت سرکوب خونبار اعتراضات ۱۹۸۹ میدان تیان‌آن‌من در پکن روبرو هستند.
بر اساس گزارش روزنامه ساوث چاینا مورنینگ پست، همچنین گروهی پنج نفره شامل لی چوک-یان جرم خود را پذیرفتند اما جیمی لای، «گوئینت هو» و «چو هانگ-تون»، معاون سابق رئیس ائتلاف از این کار امتناع کردند. این رویدادها از آنجایی اهمیت پیدا می‌کند که هنگ‌کنگ یکی از نقاط اختلاف شدید میان آمریکا و چین بوده و واشنگتن از احتمال اعمال تحریم علیه پکن در زمینه سرکوب فعالان مدنی در این منطقه خبر داده بود.
از سوی دیگر، تنش نظامی میان دو طرف نیز رو به افزایش بی‌سابقه دارد. بنا به گزارش رسانه‌ها، نیروی نظامی رو به رشد چین و تلاش آن برای پایان دادن به تسلط آمریکا در آسیا-اقیانوسیه، تشکیلات دفاعی آمریکا را تکان داده است. مقامات آمریکایی شاهد افزایش نگرانی در چندین جبهه از جمله زرادخانه هسته‌ای در حال گسترش پکن، پیشرفت‌های آن در حوزه فضا، فناوری‌های سایبری و موشکی و تهدیدات مطرح شده علیه تایوان هستند. خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت: «ژنرال جان هایتن، مقام ارشد شماره دوی ارتش آمریکا که قبلاً فرماندهی نیروهای هسته‌ای کشورش را بر عهده داشته و ناظر بر عملیات فضایی نیروی هوایی آمریکا بوده می‌گوید که سرعت پیشرفت چین خیره‌کننده است.»
جدیدترین مثال مربوط به این سرعت شگفت‌انگیز پیشرفت چین، آزمایش یک سلاح مافوق صوت توسط چین بود که قادر به گردش مقطعی به دور زمین قبل از ورود مجدد به جو و بازگشت در مسیری قابل مانور به سمت هدفش است. این سیستم تسلیحاتی به نوعی طراحی شده که بتواند از سامانه‌های دفاع موشکی آمریکا فرار کند. با وجود تاکید پکن بر این‌که یک وسیله فضایی قابل استفاده مجدد و نه یک موشک را آزمایش کرده، به نظر می‌رسد این آزمایش مقامات آمریکایی را مبهوت کرده است.
بر اساس داده‌های موجود به نظر می‌رسد که منازعات میان دو کشور ابعاد جدیدتری نیز در آینده پیدا می‌کند و باید انتظار تحولات گسترده‌تری را در زمینه نزاع خاموش میان پکن و واشنگتن داشت.
گزارش: فرزاد سیف‌نیا
نظر شما