به گزارش آتیه آنلاین، زمانی بازنشسته شدن به معنای آسودگی، استراحت و رهایی از کار و استرسهای آن بود. اما اکنون دیرزمانی است که افراد بازنشسته می شوند ولی از دغدغه معیشت و تبعات آن رها نمی شوند. باوری شایع درباره بازنشستگی وجود دارد که می گوید فرد بازنشسته میتواند در آن دوران دغدغه های دیگر زندگی اش را دنبال کند؛ دغدغه هایی که فعالیت برای اشتغال روزمره، پیش از این مجال توجه به آن را نمی داده است؛ از این رو تصور می شود این دوره برای برخی بازنشستگان فرصتی برای انجام کارهای مورد علاقه آنان است، فرصتی که تا کنون نداشته اند؛ کارهایی که انجام دادن آنها نه برای معاش بلکه به منظور کسب رضایت درونی و شادکامی است. اگرچه این باور در خصوص برخی از بازنشستگان صادق است، اما واقعیت بازنشستگی در بیشتر موارد چیز دیگری است و جنبه های نامناسبی همراه با پیامدهای بحران زا دارد.

این بحران ها وضعیت نامناسبی برای برخی از بازنشستگان است و آخرین گذار زندگی برخی از آن ها را به تجربه ای بدون لذت، آزار دهنده و مایوس کننده بدل می کند. باید توجه داشت که این بحران ها با بازنشستگی در زندگی فرد رخ می دهد و همراه با از دست دادن شغل، توان بدنی و ذهنی و نیز شبکه ارتباطی اوست. دو بحران معیشت و اشتغال دوباره، زندگی افراد را در دوره بازنشستگی تهدید می کند که علت بروز آنها ناکافی بودن مستمری بازنشستگی است. در واقع، بحران اشتغال دوباره که گاه با مرارت ها و مشکلات جسمانی همراه است ناشی از بحران معیشت است.

زمانی که مستمری بازنشستگی کفاف زندگی معمولی فرد بازنشسته را نمی دهد و وضعیت او را در برخی موارد دچار بحران می کند، آن فرد اصطلاحا دچار بحران معیشت شده است. موضوع تاسف انگیز این که دریافتی افراد بعد از بازنشستگی کاهش می یابد؛ در حالی که در این مرحله از زندگی هزینه های زندگی بازنشستگان به عللی چون ازدواج فرزندان، افزایش سن و عوارض آن از جمله بیماری های دوره سالمندی و ... بیشتر می شود. از این رو بحران معیشتی حیات این قشر را به مخاطره می اندازد.

از آنجا که مستمری دریافتی کفاف زندگی بازنشستگان را نمی دهد، جز اشتغال دوباره راهکاری نیست اما معمولا بازنشستگان به خاطر دون پایه تر بودن شغل جدید در مقایسه با شغلی قبلی، دستمزد کمتری دارند، ضمن این که اشتغال مجدد بازنشستگان به معنای از بین رفتن فرصتهای شغلی برای نیروهای جوان و مستعد هم هست. همه ما تجربه هم کلام شدن با افرادی را داریم که به روش های مختلف از شغل اصلی خود می گویند و بیان می کنند که «شغل اصلی من این نیست». استفاده از این عبارت نشان می دهد که فرد با فعالیتی که انجام می دهد فاصله دارد و آن را نمی پسندد، اما مجبور است آن را انجام داد.

به منظور رفع یا کم اثر کردن بحران معیشت - که بحران اشتغال دوباره را به وجود آورده – در ۱۴ ماه گذشته دو نوبت متناسب سازی مستمری بازنشستگان توسط سازمان تامین اجتماعی اجرا شد و مقرر شده تا این سیاست در سالهای آتی هم دنبال شود. البته با واقعی کردن حداقل دستمزد در تناسب با سبد معیشت خانوار، می توان تا اندازه زیادی از دامنه این بحران کم کرد.

مشکل فقط پول نیست

سیستم بازنشستگی بر اساس پرداخت میزان معینی پول، مدتها است که ارزش خود را از دست داده است، زیرا علاوه بر کاهش ارزش پول و ناچیز بودن حقوق بازنشستگی، مشکل سالمندان تنها جنبه مادی ندارد؛ چه اینها اگر پول و درآمد کافی هم داشته باشند به جهت اقتضای سن نمی توانند به تنهایی وسایل آرامش خود را فراهم سازند. به طور کلی سن سالمندی به عواملی چون سن ورود به بازار کار، شرایط و کیفیت زندگی، سن بازنشستگی و امید به زندگی بستگی دارد. نیازهای سالمندان شامل احتیاجات عاطفی، معیشتی، تفریح، شرکت در زندگی اجتماعی و امنیت است.

مهمترین بیماریهای شایع در سالمندان، پوکی استخوان، تصلب شرایین، افسردگی، کمبود کلسیم و ویتامین د، آلزایمر، پارکینسون، کاهش قدرت بدنی و عمل عضلات، سوء تغذیه و ... است. افزایش فعالیتهای جسمی بخصوص  پیاده روی، علاوه بر کند کردن روند بیماریها، در روحیه سالمندان نیز بسیار موثر بوده و مصرف مواد غذایی شامل کلسیم و ویتامینها نیز باعث افزایش سلامتی سالمندان می گردد. دوران سالمندی (سنین بالای ۶۰ سالگی)، دارای برخی ویژگیهای جسمی، اجتماعی و روانی شامل کاهش نسبی قوای جسمی، دور شدن از موقعیتهای شغلی گذشته و کاهش مسئولیت های مرتبط با شغل و کاهش ارتباطات اجتماعی فرد و تنهایی یا احساس تنهایی است.

برخی احساسات مشترک سالمندان، نگرانی و اضطراب، حس غم و اندوه به علت عدم توجه فرزندان و اطرافیان، تنهایی به دلیل طرد شدن، یاس و نا امیدی، لیهدگی و هرز رفتن و حس سر بار بودن است. پذیرش شرایط دوره سالمندی در بین افراد مختلف و با فرهنگهای گوناگون متفاوت است. برنامه ریزی صحیح و استفاده از وجود سالمندان و تجربیات آنها، هم تنهایی آنان را برطرف نموده و احساس هرز و پوچ بودن را در آنها از بین برده و هم منبعی مفید و ارزشمند از معلومات و تجربیات را در اختیار جوانان نسل بعد قرار می دهد.