به گزارش آتیه‌آنلاین، امروزه انتخابات در ادبیات سیاسی نظام بین‌الملل همواره به عنوان یکی از مهمترین شاخص‌های دموکراسی در ساختارهای سیاسی جهان شناخته میشود. با توجه به این تعریف، کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در یک دهه اخیر نگاه ویژه‌ای بر روی این شاخص‌ سیاسی داشته و برای معرفی ساختار دموکرات، توجه منحصر به فردی به برگزاری انتخابات میکنند.

 اولین انتخابات شورای مشورتی

از این رو قطر هم به عنوان یکی از کشورهای عرب حاشیه خلیج که در طول سالهای گذشته از نظام عشیره‌ای و قبیله‌ای بهره میبرده، حالا برای معرفی ماهیت دموکرات خود پا به عرصه انتخابات و برگزاری آن نهاده است.

این در حالی است که قطر روز شنبه در اولین روز رأ‌ی‌گیری در انتخابات پارلمانی این کشور شاهد حضور گسترده مردم بود. در همین راستا خبرنگار خبرگزاری آناتولی با تهیه گزارش میدانی از این رخداد سیاسی در دوحه مدعی شد: «مراکز رأی گیری از ساعت هشت صبح روز شنبه برای انتخاب اعضای اولین پارلمان منتخب در قطر باز شدند».

به گزارش آناتولی مراکز رأی گیری شاهد حضور گسترده رأی دهندگان بودند. لازم به ذکر است که تدابیر امنیتی شدیدی نیز برای تسهیل روند انتخابات و رعایت تدابیر پیشگیرانه برای مقابله با کرونا اتخاذ شده بود.

انتخابات قطر در حالی برگزار شد که در این رخداد سیاسی ۲۵۲ نامزد برای دستیابی به ۳۰ کرسی از مجموع ۴۵ کرسی پارلمان، با یکدیگر رقابت کردند و ۱۵ کرسی دیگر را امیر قطر تعیین خواهد کرد.

انتخابات قطر با اینکه برای اولین بار با این گستردگی در حال اجراست اما واکنش‌های مختلفی را در خارج و داخل این کشور به دنبال داشته است. از اینرو کاربران قطری به عنوان یکی از کنش‌گران داخلی در این رخداد سیاسی در توییتر واکنش نشان دادند و نظم روند انتخابات برای اولین بار در کشورشان را ستودند.

به گفته منابع قطری، حسن عبدالله الغانم، اولین نامزدی است که پیروزی خود را در انتخابات پارلمانی و به دست آوردن کرسی در اولین پارلمان منتخب اعلام کرده است. لیست نهایی نامزدها حاکی از پیروزی الغانم در حوزه پنجم انتخاباتی است. همچنین امیر قطر قانونی را در ۲۹ ژوئیه برای انتخاب اعضای پارلمان صادر کرد تا عضویت در آن از طریق رأی‌گیری مستقیم به جای تعیین اعضا از قبل باشد.

از طرفی نخست‌وزیر که همزمان مسئولیت وزارت کشور قطر را هم برعهده دارد نسبت به برگزاری انتخابات واکنش نشان داد. بر همین اساس خلیفه آل ثانی پس از انداختن رای خود به صندوق در جمع خبرنگاران اعلام کرد، انتخابات مجلس شورا (پارلمان) که کشور به عنوان یک رویداد استثنایی شاهد آن است، دستاوردی تاریخی است.

از این رو خبرگزاری رسمی قطر (قنا) با انتشار گزارشی در خصوص موضع گیری نخست وزیر و وزیر کشور در شعبه اخذ رای نوشت که خالد بن خلیفه آل ثانی، نخست‌وزیر و وزیر کشور قطر پس از انداختن رای خود به صندوق اعلام کرده که با اراده امیر قطر ملت امروز اعضای اولین مجلس شورای منتخب را در رای‌گیری عمومی انتخاب می‌کنند.

به نوشته قنا آل ثانی در ادامه اظهارات خود اذعان داشت: «قطری‌ها تاریخ جدیدی را ثبت کردند که به ذخیره کشور ما در توسعه مشارکت مردمی در تصمیم‌گیری‌های حساس اضافه خواهد شد».

همچنین نخست‌وزیر قطر به ملت کشورش این موفقیت را تبریک گفت و از کسانی که در این رویداد ملی مشارکت کردند چه نامزدها، چه رای دهندگان و حتی برگزار کنندگان، تبریک گفت.

توجه رسانه‌های مختلف به انتخابات قطر در حالی است که اولین روند رای گیری برای انتخاب اعضای مجلس شورا در این کشور در ۳۰ حوزه انتخاباتی برگزار شده است. علاوه بر این در خصوص کم و کیف اخذ آرا، کمیته نظارت ساعت شش عصر به وقت محلی را زمان بستن مراکز اخذی رای و پایان رای‌گیری اعلام کرده بود که کمی زودتر از این ساعت روند رای‌گیری به پایان رسید.

اما براساس نتایج رسمی انتخابات پارلمانی قطر که بامداد روز گذشته (یکشنبه) اعلام شد، میزان مشارکت در این انتخابات ۶۳.۵ درصد بود و تمام نامزدهای زنی که در این انتخابات شرکت کردند به هیچ کرسی دست نیافتند.

در همین راستا شبکه خبری الجزیره با انتشار گزارشی تفصیلی در خصوص اولین انتخابات قطر نوشت: «براساس نتایج رسمی انتخابات پارلمانی قطر، ۲۸ نامزد زنی که در این انتخابات شرکت کرده بودند به هیچ کرسی دست نیافتند».

به گزارش الجزیره هنوز مشخص نیست که یک سوم باقیمانده از شورای ۴۵ عضوی چه زمانی تعیین می‌شوند یا چه زمانی شورای جدید تشکیل جلسه می‌دهد. همزمان ماجد الخلیفی، رئیس کمیته ناظر بر انتخابات پارلمانی قطر اعلام کرد که میزان مشارکت به حدود ۶۵ درصد رسیده است.

پیروزی مهره‌های قدیمی

براساس نتایج اعلام شده علی بن فطیس المری، دادستان کل سابق و علی سعید الخیارین، وزیر شهرداری اسبق به کرسی‌هایی در پارلمان دست یافتند.

این در حالی است که بیشتر افرادی که در این انتخابات پیروز شدند افراد شناخته شده‌ای هستند که قبلا پست‌هایی در دولت داشته‌اند. یکی از سفرای سابق و تعدادی از شخصیت‌های آکادمیک و تجار نیز در این انتخابات پیروز شدند. پیروزی این نفرات به خوبی نشان می‌دهد که ساختار سیاسی قطر هنوز جسارت اعتماد به زنان و همچنین چهره‌های جدید در سیاست را ندارد و اساساً همان مهره‌های قدیمی وارد پارلمان شدند یا به عبارت دیگر از جایی به جای دیگر منتقل می‌شوند.

از سوی دیگر وزارت خارجه ترکیه از برگزاری انتخابات پارلمانی قطر استقبال و برای مردم این کشور آرزوی خیر کرد. این وزارتخانه در بیانیه‌ای که از سوی سخنگوی آن منتشر شد اعلام کرد: «این انتخابات گام مهمی برای تقویت مشارکت مردم قطر در اداره کشور است. ما از تلاش‌های رهبری قطر برای برگزاری انتخابات در فضایی شفاف و آزاد قدردانی می‌کنیم».

در آخر باید خاطرنشان کرد آنچه میتواند بیانگر ماهیت واقعی اعراب حاشیه خلیج در تعریفی دموکرات از ساختار سیاسی حاکم بر کشورهای این منطقه باشد، نه برگزاری انتخابات بلکه تغییر اساسی در ساختار حکمرانی آنها است. در واقع نمیتوان با در نظر گرفتن انتخابات به عنوان اینکه یک ساختار سیاسی حاکمیتی دموکراتیک دارد ماهیت واقعی حکمرانی دولت‌های عربی حاشیه خلیج را شناخت.

آنچه در عمل میتواند ساختار سیاسی قطر و همسایگان عرب آن را به عنوان مجریان واقعی دموکراسی به جهانیان عرضه کند، وجود حکومتی مستقل و مردم سالار است. حکومتی که ملت ستون فقرات آن شناخته شوند، نه اینکه از مردم به عنوان بازیگر در سناریویی مضحک به نام نمایش دموکراسی با تکیه بر برگزاری انتخابات استفاده شود.

گزارش: اردشیر حبیبی