به گزارش آتیه‌انلاین، موسم انتخابات در آلمان فرا رسید و با انتخابات پارلمانی آلمان امروز (‌یکشنبه)‌ دوره صدراعظمی ۱۶ ساله «آنگلا مرکل» نیز پایان خواهد یافت. بدین ترتیب، با پایان نزدیک به دو دهه صدارت بانوی آهنین این کشور، ۶۰ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از شهروندان آلمان می‌توانند امروز (۲۶ سپتامبر)‌، در مهم‌ترین انتخابات پس از وحدت دو آلمان شرکت کنند.

مسیر پیش رو

امروز آلمانی‌ها نمایندگان بوندستاگ، مجلس سفلای پارلمان فدرال را انتخاب میکنند. اگر چه در این تاریخ مردم شخصا رأی خود را به صندوق خواهند انداخت، رای‌گیری پستی از یک ماه پیش شروع شده است. نزدیک به ۶۰ میلیون و ۴۰۰ هزار آلمانی که بیش از ۱۸ سال دارند، واجد شرایط برای شرکت در انتخابات هستند. بوندستاگ دارای حداقل ۵۹۸ نماینده است ولی غالبا شمار نمایندگان بیش از این رقم است. اگر چه حزب برنده در همان پایان شب رای‌گیری معلوم می‌شود، اما ترکیب دولت بعدی تنها هنگامی مشخص می‌شود که حزب پیروز بتواند با ائتلاف با یک یا دو حزب دیگر اکثریت مطلق را در پارلمان به دست آورد. بنابراین به‌رغم اعلام آمار اولیه در شامگاه یکشنبه، معلوم نخواهد شد صدراعظم بعدی چه کسی خواهد بود.

بازی اصلی سیاسی، پس از اعلام نتایج انتخابات آغاز می‌شود: معمولا آن حزب ائتلافی که بیشترین کرسی‌ها را در پارلمان دارد، صدراعظم را انتخاب می‌کند. ولی از آنجا که احزاب باید برای تعیین موضع مشترک وقت صرف کرده و بر سر انتصاب وزیران چانه‌زنی کنند، تشکیل یک دولت ائتلافی مدتی طول می‌کشد. وقتی توافق حاصل شد، نمایندگان پارلمان برای تایید صدراعظم جدید رای‌گیری خواهد کرد.

اما بازی انتخاباتی میان چه احزابی در جریان است یا به بیان ساده‌تر، چه احزابی در این انتخابات با هم رقابت می‌کنند؟ طبق تازه‌ترین نظرسنجی در مسابقه برای کسب کرسی‌های لازم جهت رهبری در تشکیل دولت ائتلافی و انتخاب صدراعظم بعدی، سه حزب اصلی رقابت می‌کنند: نخست، حزب اتحاد دموکرات‌مسیحی که مدت‌هاست قدرت را به رهبری آنگلا مرکل در دست دارد. «آرمین لاشت»، رهبر حزب اتحاد دموکرات مسیحی، به‌ طبع جانشین خانم مرکل خواهد بود ولی برای جلب حمایت رای دهندگان تلاش می‌کند، به خصوص پس از این که عکس او در حال خنده در حین بازدید از یک شهر سیل‌زده در ماه ژوئیه، چاپ شد. شمار هواخواهان «مارکوس سودر»، رهبر باواریا بیشتر از آرمین لاشت است ولی بعید به نظر می‌رسد رقیب محافظه‌کارش، نامزدی حزب را به او واگذار کند.

دومین رقیب اصلی این انتخابات، حزب سوسیال‌دموکرات است: حزب چپ میانه سوسیال‌دموکرات با محافظه‌کاران در ائتلاف شرکت دارد و در نظرسنجی‌ها از حمایت مساوی با آنان برخوردار است. ولی یک نظرسنجی در ماه گذشته میلادی، این حزب را برای اولین بار در ظرف ۱۵ سال، جلوتر از حزب اتحاد دموکرات‌مسیحی نشان داد. «اولاف شولتز»، وزیر دارایی آلمان، نامزد حزب سوسیال‌دموکرات برای پست صدراعظمی است و در حال حاضر شانس جدی برای پیروزی را دارد.

سومین رقیب اصلی این انتخابات،‌ حزب سبزها است: تکیه این حزب چپ‌گرا بر تغییرات آب و هوایی و عدالت اجتماعی است و اوایل سال جاری میلادی در نظرسنجی‌ها از سایر احزاب جلوتر بود. «آنالنا بائرباک»، رهبر این حزب هنوز در دولت نقشی ندارد ولی ممکن است بتواند حزبش را وارد ائتلاف کند. از جمله احزاب دیگری که ممکن است در دولت ائتلافی آینده شرکت داشته باشند می‌توان از دموکرات‌های آزاد لیبرال و سوسیالیست‌های حزب جدید چپ نام برد که در ۲۰۰۷ تاسیس شد. حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان، در بخش‌های شرق آلمان از حمایت زیادی برخوردار است ولی احزاب اصلی به دلیل سیاست‌هایش از این حزب فاصله می‌گیرند.

برای درک درست‌تر از سازوکار نظام انتخابات آلمان، باید نکته‌ای ضروری را توضیح داد: گفتنی است که وقتی آلمانی‌ها پای صندوق‌های رای می‌روند دو برگه در صندوق می‌اندازند؛ یک رای برای انتخاب نماینده پارلمان محلی‌شان است. ۲۹۹ حوزه‌های انتخاباتی وجود دارد یعنی تقریبا یک نماینده برای هر ۲۵۰ هزار نفر. هر کاندیدایی که بیشترین آرا را کسب کرده است، به طور قطع صاحب یک کرسی در پارلمان محلی خواهد بود. یعنی چیزی مشابه انتخابات پارلمانی بریتانیا.

رای دوم بر اساس سیستمی متفاوت، یعنی نمایندگی نسبی است. بقیه ۲۹۹ کرسی باقیمانده بر اساس سهم هر یک از احزاب از آرا، تقسیم می‌شود و بر حسب اولویت به کاندیداهایی داده می‌شود که فهرست آنها را هر حزب تعیین کرده است.

بیم و امید مردم آلمان

نظرسنجی‌های روز پنجشنبه نشان داد که حزب سوسیال‌دموکرات با جلب ۲۵ درصد آرای احتمالی، چهار پله از حزب محافظه‌کار دموکرات مسیحی که در حال حاضر با صدراعظمی آنگلا مرکل، قدرت را در اختیار دارد، پیشی گرفته است.

این البته خبر خوبی برای تمامی مردم این کشور نیست: بانکداران و وکلای مالیاتی معتقدند که پیروزی احزاب چپ‌گرا در انتخابات سراسری امروز آلمان با دامن زدن به نگرانی ثروتمندان موجب انتقال بخشی از دارایی آنها به سوئیس می‌شود. حزب سوسیال‌دموکرات با گرایش چپ میانه و نیز احزاب چپ‌ و سبز وعده داده‌اند که در صورت پیروزی در انتخابات ۲۶ سپتامبر، وضع مجدد مالیات بر ثروت و افزایش مالیات بر ارث را در دستور کار خود قرار خواهند داد.

داده‌های بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که سپرده‌های خانوارها و شرکت‌های آلمانی نزد بانک‌های سوئیس در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۱ حدود پنج میلیارد دلار افزایش یافته و به بیش از ۳۷ میلیارد دلار رسیده است.

هر چند ارقام جدیدتری هنوز منتشر نشده ولی گزارش‌ها حاکی از آن است که جریان انتقال ثروت از آلمان به بانک‌های سوئیسی همچنان ادامه دارد. در همین حال، «فلورین دورسلن»، رئیس بخش مدیریت ثروت در بخش اروپایی بانک سوئیسی ال‌.جی.‌تی سوئیس به رویترز گفته که بسیاری از ثروتمندان به ویژه کارآفرینان آلمانی از انتقال قدرت به چپ‌ها نگرانند.

همچنین یک وکیل مالیاتی هم در گفت‌وگو با رویترز مدعی شده که تقاضا برای ارائه مشاوره از سوی مشتریان آلمانی او افزایش یافته؛ چراکه برخی از کارآفرینان آلمانی در تلاش‌اند تا با سرمایه‌گذاری جدید از طریق ثبت شرکت در سوئیس از دارایی‌های خود محافظت کنند.

از سوی دیگر، تردید در زمینه ایجاد ائتلاف پایدار مشکلات بسیاری را برای تحلیل‌گران در زمینه تعیین احتمالی جایگزین آینده مرکل ایجاد کرده است. با این همه، تمامی تحلیل‌گران و حتی رای‌دهندگان معتقدند که دورانی که مرکل ۱۶ سال پیش آغاز کرد، برای همیشه به پایان رسیده است. روزنامه انگلیسی تایمز در شماره روز گذشته در مورد پایان دوران دوران ‌ صدراعظم آلمان اظهار نظر کرد.

این روزنامه نوشت: «بهترین چیزی که می‌توان در مورد شیوه حکمرانی مرکل گفت این است که او به اروپا برای عبور از یک سری بحران‌ها به ویژه با ایفای نقش اصلی در تهیه مجموعه‌ای از بسته‌های نجات در نشست‌های شبانه اتحادیه اروپا کمک کرد.» در ادامه این گزارش آمده است: «‌مرکل با وجود همه ضعف هایش، پس از ۱۶ سال پست خود را ترک می‌کند و از میانگین قبولی برخوردار است که هر رئیس‌جمهوری در جهان به آن حسادت می‌کند و عده بسیاری برای پراگماتیسم منطقی و سرسختی وی به ویژه در زمان نزدیک‌ترین بحران اخیر یعنی شیوع کرونا دلتنگ خواهند شد».

این روزنامه نوشت: «بزرگ‌ترین میراثی که مرکل از خود به جای خواهد گذاشت این است که او صعود آلمان را پس از اتحاد مجدد دو بخش آن رهبری کرد تا به حاکمیت بلامنازع در اروپا تبدیل شود. شرکای آلمان در سراسر جهان آرزوی رهبری قوی‌تری از آلمان برای جهان را داشتند». در پایان این گزارش آمده است: «متأسفانه هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که جانشین وی این کار را انجام دهد».

به نظر می‌رسد که وضعیت پرتنش و تردیدآلود سیاست امروز آلمان بهترین نمود خود را در انتخابات امروز پیدا می‌کند و باید منتظر ماند و دید که این وضعیت چه نتیجه‌ای در پی داشته و چه نام‌هایی از صندوق‌های رای بیرون می‌آید.

گزارش: فرزاد سیف‌نیا