شده با چشمان خودت شاهد لحظه‌به‌لحظه زیر آب رفتن خانه و زندگی‌ات باشی؟ لحظه‌ای که به آرامی در کنار خانواده‌ات نشسته‌ای و در حال لذت بردن از آن جمع دوستانه هستی در عرض چند دقیقه تمام خانه پر از آب شود و همه خوشی‌های کوچکی هم که داری به همین راحتی از بین برود؟ در رندترین تاریخ مهروموم‌های اخیر تاریخی که عده‌ای مشغول ثبت خاطرات خوششان بودند، اما مردم صبور جنوب کشورمان شاهد شناور شدن خانه و اسباب زندگی خود روی آب‌ها بودند.
و این موضوع اذهان عمومی را به این سمت سوق داد که راه‌های مقابله با این موضوع چه چیزی می‌تواند باشد.
ازجمله مواردی است که سیل باعث آسیب رساندن به مردم شده است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1_ سیل میدان تجریش تهران در سال ۱۳۶۶ اولین سیل مخرب کشور ازنظر تلفات انسانی است.
2_ سیل در سیستان و بلوچستان در ۳۰ دی‌ماه ۱۳۹۵ رودخانه‌های فصلی تغییر کردند بسته شدن ۱۵ راه اصلی و فرعی در این استان شدند.
3_ سیل در شمال غرب ایران در روز جمعه ۲۵ فروردین ۱۳۹۶ در منطقه شمال غرب ایران سیل بزرگی رخ داد که طبق گزارش هواشناسی واژه بارش حدود ۴۰ میلی‌متر بوده است.
4_ ۱۳ مهر ۱۳۹۷ سیل بزرگی در خراسان، مازندران، گلستان و گیلان به راه افتاد.
5_ در اسفند ۱۳۹۷ و بهار سال ۱۳۹۸ بار دیگر شهرهای گنبدکاووس، گمیشان، بندر ترکمن، آق قلا، خسارت زیادی دیدند.
مواردی که ذکر شد نشان از اهمیت و فراوانی این قضیه در کشور دارد. کارشناسان محیط زیست و اقلیم موارد زیر را از علت‌های مهم سیلاب‌های کشور می‌دانند:
1_ از بین رفتن مراتع، در مهروموم‌های اخیر شاهد تخریب مراتع به‌صورت وسیعی بوده‌ایم، و به همین دلیل آب جذب زمین نمی‌شود و دیگر زمین توان ذخیره‌سازی آب را ندارد.
2_ استاندارد نبودن سدها، سدها باید دارای تمام استانداردهایی که لازم است باشند. در این صورت ممکن است شاهد وقوع سیل مخرب نباشیم، چون آب ناشی از بارندگی در پشت سدها جمع‌آوری می‌شود و به فضای شهری ورود پیدا نمی‌کند.
3_ عوامل انسانی، به چند صورت احتمال وقوع سیل را افزایش می‌دهند؛
الف) ساختمان‌سازی در دشت‌ها و در مسیر سیلاب‌ها
ب) شهرسازی و حذف گیاهان، این موضوع باعث کاهش آب نفوذی و افزایش آب سطحی می‌شود.
4_ استاندارد نبودن راه‌ها و خیابان‌ها، اگر خیابان‌ها به‌صورت درست شیب بندی شده بودند سیل را به سمت خانه‌ها روانه نمی‌کرد، اما این در حالی است که ما، در مهروموم‌های اخیر در خصوص این موضوع، هیچ‌گونه تغییری را مشاهده نکردیم که خود این موضوع یکی از دلایلی است که باعث خسارت به مردم و جامعه می‌شود.
هرساله برای مردم جنوب کشورمان در فصول بارندگی این اتفاق می‌افتد که باید متحمل خسارت‌های زیادی باشند مردم جنوب، هرسال سیل و آب‌گرفتگی خیابان‌ها و معابر را شاهد هستند؛ خسارات بسیار و خرابی‌هایی که جبران آن سخت و طاقت فرسات.
اما چرا در همه این سال‌ها مسئولان مربوطه هیچ اقدام و برنامه‌ریزی ریزی برای پیشگیری از این معضل نکرده‌اند؟ برای پاسخ به این سوال ما مستقیماً با شهردار اهواز تماس گرفتیم و با اداره آب و فاضلاب این شهر اما متأسفانه هیچکدام از آن‌ها هم پاسخگوی تماس‌های ما نبودند.
استفاده از سازه‌های مقاوم در برابر سیل
هوشیار فرهادی-دکترای شهرسازی- در گفتگو با آتیه آنلاین و در پاسخ به پرسش مطرح‌شده گفت: معمولاً جایی که سیل جاری می‌شود یک آمار جغرافیایی دارد که طی ۳۵ سال تهیه شده است، که در این آمار میزان بارندگی،رودخانه‌هایی که در آن منطقه وجود دارد نشان داده می‌شود.
و ارگان‌های ذی ربط باید زمانی که می‌خواهند پروژه‌ای را شروع کنند قبل از آن باید آمارهای گذشته را بررسی کنند و با دقت و نظر بالا سازه‌ای که لازم است را استفاده کنند منظور سازه‌ای است که بتواند میزان آب ناشی از بارندگی و سیل را تحمل کند.
تمام زیرساخت‌ها، خیابان‌ها، ساختمان‌ها و جاده‌هایی که ساخته می‌شوند باید بر اساس آمار باشند. مثلاً در سال ۶۷ زلزله‌ای که آمد باعث شد بعدازآن برای هر نوع سازه‌ای زلزله را مدنظر قرار دهیم. برای سیل هم همین‌گونه است، باید یک سری ضوابط را در نظر بگیریم مثل خیابان‌ها و ساختمان‌هایی که در برابر سیل مقاوم باشند. اما این موضوع خیلی مهم است که کار را باید همیشه به کسی سپرد که صلاحیت و تخصص داشته باشد و نسبت به کاری که انجام می‌دهد آگاه باشد. باید جدیت در نظارت وجود داشته باشد و کیفیت بر سرعت کار مقدم باشد.
تغییر سیستم سازه‌ای جهت مهار سیل
فرهادی در ادامه افزود: نتیجه این است که همیشه باید آمارهای گذشته بررسی شوند و بر اساس ضوابط واقعی پیمانکار انتخاب شود. و چون وضعیت اقلیمی تغییر می‌کند باید خود را به علم روز مجهز کنیم. و باید برای مهار سیل تونل‌های زیرزمینی به وجود آورد و همچنین سیستم سازه‌ای را تغییر داد.
وی در آخر یادآور شد: مردم هم باید سطح آگاهی‌شان بالا برود و باید یاد بگیرند که چگونه از آب‌های زیرزمینی و طبیعت استفاده کنند.
هرچند که کارشناسان معتقدند پیش از وقوع رویدادهای طبیعی باید نسبت به مقاومت سازه‌ها و دیگر فاکتورهای ساخت‌وساز و خیابان‌سازی اقدام کرد، اما مسئولان ذی‌ربط از اقداماتی می‌گویند که پس از وقوع سیل و خسارت‌های ناشی از آن انجام داده‌اند:
دفع آب‌های سطحی در زیرگذر پل شهید دغاغله
پاک‌سازی گل‌ولای موجود در زیرگذر پل شهید دغاغله اهواز توسط شهرداری منطقه ۲
عملیات دفع و جمع‌آوری آب‌های سطحی
شهرداری منطقه دو اهواز نیز در یکی از صفحات مجازی خود نوشته است:
«با تمهیدات صورت گرفته و تلاش مضاعف نیروهای معاونت خدمات شهری، به‌ویژه عوامل فضای سبز، این منطقه در ساعات اولیه بارندگی، با مدیریت نیروها، و تجهیزات موردنیاز نسبت به جلوگیری از تجمع پساب‌های سطحی جاری‌شده از بارش سنگین باران در سطح معابر این حوزه پرداخته و عملیات گسترده دفع آب‌های سطحی، باهدف آسایش، آرامش، و خدمات‌رسانی به شهروندان به‌صورت مطلوب انجام‌شده است.»
اما همه این‌ها به‌مانند نوشدارویی است پس از مرگ سهراب که مردم سیل‌زده را مرهمی نیست. تدابیر چه فایده‌ای دارند، زمانی که تلاش‌های این مردم طی چند ساعت تخریب می‌شود چه کسی پاسخگوی خسارت‌هایی است که به مردم وارد می‌شود؟
و سوالی که همچنان بی‌پاسخ می‌ماند این است که آیا مسئولان ما نمی‌دانند که «علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد؟» و چرا باید هرساله شاهد غم و اندوه و خسارت‌های واردشده به هم‌وطنانمان باشیم؟ اما متأسفانه برخی مسئولان ما گویا نه عمق فاجعه را درک کرده‌اند و نه پاسخگو هستند.
نظر شما