به گزارش آتیه‌آنلاین، «کوناکری» برای بسیاری ممکن است معنای خاصی نداشته باشد و چه‌بسا آن را به اشتباه نام یک برند شکلات بدانند. با این همه، طی ۴۸ ساعت گذشته، این نام بسیار در میان رسانه‌های خبری چرخیده و بدل به عنوان دست اول بسیاری از خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها شده است.
کودتا در غرب آفریقا
کوناکری نام پایتخت گینه است، شهری بندری در اقیانوس اطلس که حدود دو میلیون جمعیت دارد. کوناکری همچنین بزرگ‌ترین شهر این کشور غربی قاره آفریقا محسوب می‌شود و به نوعی پایگاه مالی، اقتصادی و فرهنگی آن نیز به حساب می‌آید. اقتصاد این شهر کم‌جمعیت عموما حول تجارت‌های بندری می‌چرخد و برخلاف دیگر بخش‌ها و مناطق گینه که بهره چندانی از ساخت و ساز نبرده‌اند، میزبان تاسیسات مدرن بسیاری برای تخلیه محموله‌های کشتی‌هاست. بیشتر بارهایی که در این بندرگاه بارگیری می‌شود، موز و آلومینیوم اکساید است و مواد غذایی و سازه‌های فلزی نیز گاه در این بندر مورد تجارت قرار می‌گیرد.
کوناکری اساسا با بحران چندان بیگانه نیست؛ سال ۲۰۰۲، این شهر با دوره‌ای از کمبود انرژی و آب مواجه بود، مسئله‌ای که می‌تواند نظرات بسیاری درباره وضعیت سیاسی در این کشور به ناظران ارائه دهد. اپوزیسیون معتقدند که بحران انرژی سال ۲۰۰۲ برآمده از فساد و حیف و میل منابع غنی این کشور از سوی دولت بوده است.
با این همه، تمامی این‌ها در برابر آنچه طی ۴۸ ساعت گذشته در این کشور روی داد قابل مقایسه نیست. روز یکشنبه، یک واحد نظامی در کشور آفریقایی گینه با اعلام برکناری «آلفا کنده»، رئیس‌جمهوری این کشور، از به دست گرفتن قدرت خبر داد. ۹ نظامی ناشناس با حضور در برابر دوربین تلویزیون، هدف از به دست گرفتن قدرت را مقابله با «فساد، فقر و سؤمدیریت» عنوان کردند. آن‌ها با اعلام تاسیس «کمیته ملی مصالحه و بازسازی»، از الغای قانون اساسی خبر دادند. این نظامیان همچنین تصاویری را در تلویزیون دولتی منتشر کردند که براساس آن کنده را در محاصره چند سرباز قرار دارد.
«مامادی دومبویا»، فرمانده نیروهای ویژه گفت که «فقر و فساد فراگیر» موجب شد که نیروهای تحت امر او، آلفا کنده را از قدرت برکنار کنند. دومبویا در حالی که پرچم گینه را روی دوش انداخته و هشت سرباز اطراف او را گرفته بودند، در یک سخنرانی تلویزیونی گفت: «ما دولت را منحل و قانون اساسی را تعلیق کرده‌ایم. قرار است به اتفاق هم در قانون اساسی بازنگری کنیم.»
پیش از انتشار این خبر، رسانه‌ها گزارش داده بودند که درگیری‌هایی در خیابان‌های منتهی به کاخ ریاست‌جمهوری گینه روی داده. بنا به گزارش الجزیره، طی تیراندازی میان نیروهای وفادار به رئیس‌جمهور و گارد ویژه ارتش، چندین تن زخمی و ۲۵ عضو یگان ویژه نیز بازداشت شدند. گفتنی است که واحد ویژه ارتش گینه سال ۲۰۱۸ تاسیس شد.
آلفا کنده، ۸۳ ساله، که در حال حاضر مشخص نیست چه سرنوشتی در انتظارش است، اکتبر گذشته پس از تغییر قانون اساسی توانست برای بار سوم به مقام ریاست‌جمهوری برسد. انتخابات مذکور موجب بروز اعتراض‌های خشونت‌آمیز از سوی مخالفان شد و در هفته‌های اخیر دولت به شدت مالیات‌ها را افزایش داد تا کسری بودجه را کاهش دهد. همچنین قیمت سوخت به میزان ۲۰ درصد بالا رفت که نارضایتی‌های زیادی را بوجود آورده است.
واکنش‌ها به کودتا
در حالی که روز گذشته (دوشنبه) خبرگزاری فرانسه اعلام کرد که سران کودتا در جمهوری گینه مقررات منع آمد و شد در سراسر این کشور اعمال کردند، بسیاری از کشورهای جهان به این حادثه واکنش نشان دادند.
وزارت خارجه نیجریه اعلام کرد «کودتای آشکار» در گینه قواعد جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا را نقض کرده است و خواستار اعاده قانون اساسی این کشور شد. «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل به رخدادهای گینه واکنش نشان داد و ضمن محکومیت کودتای نظامی، خواستار «آزادی فوری» رئیس‌جمهوری این کشور شد. گوترش در پیامی توئیتری عنوان کرد: «من از نزدیک تحولات گینه را دنبال می‌کنم. هرگونه تصرف قدرت به زور را به شدت محکوم می‌کنم و خواهان آزادی فوری آلفا کنده، رئیس‌جمهور گینه هستم.»
وزارت خارجه آمریکا هم دوشنبه رخدادها در پایتخت گینه را محکوم کرد. این وزارتخانه اعلام کرد: «اقدامات صورت گرفته می‌تواند توانایی ایالات متحده و سایر شرکای بین‌المللی گینه در حمایت از این کشور را محدود کند.» وزارت خارجه آمریکا همچنین از همه خواست تا خشونت و هرگونه تلاش غیرقانونی را کنار بگذارند و از قانون پیروی کنند. از سوی دیگر، فرانسه در بیانیه‌ای کودتای نظامی در گینه را محکوم کرد و خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط رئیس‌جمهوری شد. در این بیانیه آمده است که پاریس خواستار بازگشت به قانون اساسی است. اتحادیه اروپا نیز ضمن محکوم کردن کودتای نظامی در گینه خواستار آزادی رئیس‌جمهور این کشور شد.
«جوزپ بوررل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی پیامی توئیتری اظهار داشت: «من تصرف قدرت با توسل به زور در گینه را محکوم می‌کنم و خواهان آزادی رئیس‌جمهور آلفا کنده هستم.» این مقام اروپایی از همه خواست به قانون احترام بگذارند و به نفع صلح و رفاه مردم گینه کار کنند.
همزمان اتحادیه آفریقا نیز کودتای نظامی در گینه را محکوم کرد و خواستار آزادی فوری رئیس‌جمهور کنده شد. این درخواست در بیانیه مشترکی از سوی رئیس اتحادیه آفریقا و رئیس کمیسیون اتحادیه آفریقا مطرح شد. در این بیانیه آمده است: «ما تصرف قدرت با زور را محکوم می‌کنیم و خواهان آزادی فوری آلفا کنده هستیم.» در این بیانیه همچنین از شورای صلح و امنیت اتحادیه آفریقا خواسته شده است تا یک جلسه فوری برای بحث در مورد وضعیت جدید در گینه برگزار کند و در این شرایط اقدامات مناسب را انجام دهد.
وزارت خارجه ترکیه نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما کودتا در گینه و بازداشت آلفا کنده، رئیس دولت، را محکوم می‌کنیم و نگران او هستیم.» این وزارتخانه افزود که آنکارا با جایگزینی «دولت‌های منتخب از راه غیرقانونی» مخالف است. وزارت خارجه ترکیه اعلام کرد که آنکارا «در این دوره سخت و بحرانی در کنار دوست و برادرش گینه خواهد بود.»
در همین راستا، دولت قطر نیز کودتای نظامی در گینه و دستگیری رئیس‌جمهوری آن را محکوم کرد و از همه طرف‌ها خواست «از تشدید تنش جلوگیری کرده و اولویت را به خردمندی دهند و گفت‌وگوها را برای غلبه بر بحران در این کشور دنبال کنند.»
با این تفاسیر به نظر می‌رسد که گینه نیز طی ۴۸ ساعت توانسته خود را بدل به یکی از تیترهای اول رسانه‌های جهان کند و باید دید که این وضعیت در آینده به چه سمت و سویی کشیده می‌شود.
گزارش: فرزاد سیف‌نیا
نظر شما