به گزارش آتیه‌آنلاین، تلاش‌های بین‌المللی در زمینه کنترل تحولات افغانستان همچنان ادامه دارد و قدرت‌های بین‌المللی در نظر دارند با توجه به وضعیت در این کشور، سازوکاری برای بررسی اثرات خروج ناگهانی کشورهای خارجی و قدرت گرفتن طالبان تهیه کنند.
برگزاری نشست در دستور کار گروه ۷
وزرای خارجه کشورهای عضو گروه هفت قرار است در روزهای آتی درباره اوضاع افغانستان گفت‌وگو کنند و از چین و روسیه نیز برای شرکت در این جلسه دعوت کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری ان‌اچ‌کی، «توشیمیتسو موتگی»، وزیر خارجه ژاپن روز گذشته (یکشنبه) گفت: «برای بررسی اوضاع پیش آمده در افغانستان کشورهای گروه هفت قرار است در روزهای آتی نشست را در سطح وزرای خارجه اعضا برگزار کنند. نمایندگان از روسیه، چین و سایر کشورها نیز برای شرکت در این نشست دعوت شده‌اند. چنین گفتگوها و رایزنی‌هایی ممکن است هشتم سپتامبر برگزار شود.» وی ادامه داد: «برای بررسی اوضاع افغانستان وزرای خارجی کشورهای عضو گروه هفت نشستی دارند و از وزرای خارجی چین و روسیه نیز دعوت به عمل آمده است.»
وزیر خارجه ژاپن همچنین بر اهمیت شرکت هیأت‌های روسی و چین در چنین نشست‌هایی به دلیل این مسئله تاکید کرد که دو کشور، نفوذی قطعی در افغانستان دارند. به گفته وی، رایزنی‌ها با حضور دیپلمات‌های بیش از ۲۰ کشور و با سازماندهی آنلاین «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا انجام می‌شود. وزیر خارجه ژاپن همچنین گفت، این رایزنی‌ها هشتم سپتامبر انجام می‌شود.
این در حالی است که «ماریا زخارووا»، سخنگوی وزارت خارجه روسیه روز گذشته گفت که آلمان و فرانسه نشانه‌هایی از احتمال دیدار با روسیه را مطرح کرده‌اند. زاخارووا در این رابطه گفت: «هنوز در زمینه حضور روسیه در نشست گروه هفت به ما اطلاع داده نشده است.» وی گفت: «دو روز پیش، از سوی آلمان و فرانسه نشانه‌هایی درباره یک نشست دریافت کردیم، اما اشاره‌ای به نشست گروه هفت نشد.»
«اندرو پژهانس»، تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه در این زمینه به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: «به نظر می‌رسد که وضعیت در افغانستان به شکلی از آشوب رسیده است که قدرت‌های جهان به این نتیجه رسیده‌اند که تنها با اتحادی سراسری می‌توان آن را رفع و رجوع کرد.» وی افزود: «وضعیت افغانستان و خروج نیروهای آمریکایی و ناتو از این کشور نشان داد که حضور نیروهای خارجی و اعمال دموکراسی با اعمال زور نمی‌تواند راهی از پیش ببرد و از میان بردن خلأهای امنیتی با ائتلافی سراسری و متحد قابل بررسی است. از یاد نباید برد که طالبان نگاهی مثبت به چین دارد و این کشور را شریکی مهم برای خود می‌داند. از سوی دیگر تجربه شوروی در افغانستان می‌تواند برای کشورهای عضو گروه هفت بسیار مهم باشد و چنین به نظر می‌رسد که بسیاری از این کشورها متوجه این نکته شده‌اند.»
این در حالی است که «ینس استولتنبرگ»، دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تاکید کرد که روسیه و چین باید برای مبارزه با تروریسم در افغانستان تلاش کنند. وی گفت: «به نظرم در زمینه افغانستان تمامی جامعه جهانی، از جمله چین و روسیه باید همکاری کنند تا افغانستان بار دیگر بدل به مکانی برای رشد تروریسم نشود.» استولتنبرگ افزود که ناتو باید از رویدادهای افغانستان و حضور نیروهای خارجی در این کشور درس بگیرد. استولتنبرگ گفت که باید اقدام‌های لازم صورت بگیرد تا افغانستان به پایگاهی برای تروریسم بدل نشود.
پایان نبرد و آغاز اختلاف
این تحولات در حالی روی می‌دهد که رسانه‌ها گزارش دادند که جنگ لفظی شدید بین آمریکا و انگلیس در پی خروج نیروهای نظامی از افغانستان باعث شد تا یکی از وزرای کابینه لندن، «جو بایدن»، رئیس‌جمهوری ایالات متحده را «دیوانه» خطاب کند و از آن طرف هم، بایدن به درخواست‌های «بوریس جانسون»، نخست‌وزیر بریتانیا پاسخی نداده و آنها را رد کرد. بیزنس اینسایدر در گزارشی نوشت: «این نبرد لفظی بین دو کشور آمریکا و انگلیس و بروز درگیری جدی در روابط ویژه دو طرف در زمانی اتفاق افتاده که تهدیدهای چین و رادیکالیسم بیش از هر زمان دیگری نیازمند همکاری بین‌المللی است.»
این روزنامه گزارش داد که جنگ لفظی بین واشنگتن و لندن که در آن، مقام‌ها از طریق اظهارنظرهایی در رسانه‌ها و اغلب به صورت ناشناس، حمله می‌کنند، به گونه‌ای اجتناب ناپذیر بود، چراکه درخواست بایدن برای خروج از افغانستان با مخالفت بریتانیا همراه بود و حتی کار به جایی کشید که رئیس ستاد مشترک ارتش بریتانیا از واشنگتن به خاطر خروج ناگهانی از افغانستان انتقاد کرد.
از سوی دیگر، نمایندگان پارلمان بریتانیا به خروج ناگهانی ایالات متحده از افغانستان اعتراض کرده و این اقدام را نقض و پشت پا زدن به تلاش‌هایی عنوان کردند که کشورهای خارجی طی ۲۰ سال گذشته در افغانستان صورت دادند. درحالی که دولت بوریس جانسون در ابتدای امر از این تصمیم حمایت کرد، اما این رویکرد باعث خشم و عصبانیت پارلمان از بایدن در پی ناآرامی‌ها در کابل شد که هر دو کشور تلاش کردند تا هر چه سریع‌تر شهروندان و متحدانشان را در پی سقوط این شهر در ۱۵ آگوست به دست طالبان خارج کنند.
بیزینس ایسنایدر گزارش داد که پس از آنکه بایدن طی هفته‌های اخیر به درخواست‌های بسیار انگلیس برای تمدید مهلت قانونی ۳۱ آگوست در خروج مردم از فرودگاه کابل بی اعتنایی نشان داد، لندن بار دیگر از آمریکا خشمگین شد چون عدم تمدید این مهلت باعث شد تا بسیاری از افرادی که انگلیس قصد داشت آنها را از کابل خارج کند، در افغانستان باقی ماندند. این البته سبب شد که «دامنیک راب»، وزیر خارجه بریتانیا به قطر رفته تا تلاش‌ها برای خروج باقی‌مانده شهروندان بریتانیایی از افغانستان را سرعت بخشد.
یکی از وزرای انگلیسی که خواست نامش فاش نشود در گفتگویی با دیلی میل بایدن را «دیوانه» و «مجنون» توصیف کرد که همین اظهارات در واشنگتن پست هم منتشر شدند. به نوشته روزنامه مذکور، بوریس جانسون، رئیس‌جمهوری آمریکا را «جو خوابالو» توصیف کرد که این امر یادآور نام مستعاری است که «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا برای نامیدن بایدن به کار می‌برد. بنا به گزارش این روزنامه، جانسون در محافل خصوصی همچنین بایدن را «منزوی» و «کم اهمیت» خطاب کرد.
شکی نیست که این اظهارات باعث خشم واشنگتن شد. منابع پنتاگون به پولتیکو گفتند که مقام‌های انگلیسی، دولت آمریکا را برای باز گذاشتن یکی از دروازه‌های فرودگاه کابل که بعدا هدف حمله انتحاری داعش قرار گرفت، تحت فشار قرار دادند؛ اتهامی که باعث انکار صریح‌اللحن دومینیک راب شد. روزنامه تلگراف نیز گزارش کرد، بایدن برای سه روز به تماس‌های جانسون برای بررسی اوضاع کابل پاسخی نداد.
به نظر می‌رسد که شکاف امنیتی و استراتژیک در افغانستان گسل‌های زیادی را در روابط قدرت‌های جهانی آشکار کرده است و باید منتظر ماند و دید که این تنش‌ها چه سرنوشتی پیدا می‌کنند.
گزارش: فرزاد سیف‌نیا
نظر شما