به گزارش آتیه‌آنلاین، با نزدیک شدن به پایان مهلت خروج نیروهای نظامی خارجی از افغانستان امانوئل مکرون از ارائه قطعنامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل برای ایجاد منطقه امن در کابل با همکاری انگلیس خبر داد.

پوشش جدید برای خروج

در همین راستا روز گذشته خبرگزاری رویترز در گزارشی خبری عنوان کرد که امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه روز گذشته (یکشنبه) در گفتگو با یک روزنامه فرانسوی از اینکه که کشورش همراه با انگلیس قطعنامه‌ای را به نشست اضطراری سازمان ملل متحد که قرار است دوشنبه در مورد افغانستان برگزار شود، ارائه می ‌هند خبر داد و تاکید کرد با اجرای این طرح، منطقه‌ امن در کابل با هدف محافظت از افرادی که قصد خروج از کشور را دارند، ایجاد می شود.

این در حالی است که مکرون در مصاحبه‌ای که روز گذشته منتشر شد، به روزنامه فرانسوی لو ژورنال دو دیمانش گفت که هدف قطعنامه ما تعیین منطقه‌ امن در کابل، تحت کنترل سازمان ملل متحد است که به عملیات بشردوستانه ادامه دهد. در واقع برخی تحلیلگران مسائل افغانستان طرح پیشنهادی الیزه که با همراهی لندن به شورای امنیت ارائه شده است را سناریوی اروپا به عنوان آلترناتیو برنامه واشنگتن برای تخلیه ارزیابی میکنند.

با این وجود آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد قرار است امروز (دوشنبه) نشستی با موضوع افغانستان با نمایندگان انگلیس، فرانسه، آمریکا، چین و روسیه به عنوان اعضای دائم شورای امنیت که دارای حق وتو هستند، تشکیل دهد.

به نوشته لو ژورنال دو دیمانش، مکرون در مصاحبه خود تصریح کرد که فرانسه در حال مذاکرات اولیه با طالبان در مورد وضعیت انسانی در افغانستان و احتمال خروج بیشتر افراد از این کشور است.

این در حالست که نیروهای نظامی آمریکا که از فرودگاه کابل محافظت می‌کنند، قرار است پس از دو دهه حضور نظامی تا مهلت تعیین شده سه‌شنبه (۳۱ اوت) توسط جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده از این کشور خارج شوند. بنابر اعلام پنتاگون، آمریکا از تاریخ ۱۴ اوت (۲۳ مرداد) تاکنون ۱۱۳ هزار و ۵۰۰ نفر را از فرودگاه افغانستان خارج کرده است و فرانسه از جمله کشورهایی است که از فرودگاه کابل کاملاًخارج شده است.

فرانسه حدود چهار هزار سرباز در افغانستان داشته است که بخش اعظم آن در ولایات کاپیسا و ولسوالی سروبی کابل حضور داشتند. ماموریت نظامی فرانسه در افغانستان همزمان با نیروهای آمریکایی در پایان سال ۲۰۰۱ میلادی شروع شد و از آن زمان تا حالا، بیش از شصت نظامی فرانسوی جان خود را در درگیری با جریان‌های مسلح مخالف دولت افغانستان و بعضاً گروه‌های تروریستی از دست داده‌اند.

برنامه خروج نظامیان کشورهای عضو ناتو از افغانستان با این برداشت در دستور کار قرار گرفت که امور امنیتی افغانستان به نیروهای داخلی این کشور واگذار شود. منظور از این عبارت، ساختار نظامی بومی افغانستان که ظرف سالهای اخیر، توسط مربیان ناتو آموزش دیده‌اند، است.

با وجود اینکه، برخی ناظران مسائل نظامی در افغانستان این نگرانی را از مدت‌ها قبل مطرح کرده بودند که برنامه آموزش نیروهای امنیتی افغانستان با موفقیت زیاد به پیش نرفته و تجهیزات نظامی که در اختیار این نیروها قرار داده شده هم جوابگوی نیازمندی افغانستان از نظر امنیتی نباشد، اما در آخر رئیس جمهور دمکرات واشنگتن با اتکاء بر توافق دوحه عملیات خروج را از همسایه شرقی ایران کلید زد و در مقابل نگرانی‌های موجود ظرف کمتر از یک ماه به کابوسی جدی با استقرار طالبان در کابل و سقوط پایتخت تبدیل شد.

اما در کنار نیروهای فرانسه، ارتش بریتانیا به عنوان یکی از مهمترین رکن‌های نظامی حاضر در افغانستان مطرح است. شریک سنتی واشنگتن و در واقع اولین کشوری که پس از حادثه ۱۱ سپتامبر برای اشغال افغانستان اعلام آمادگی کرد. با خروج آخرین نیروهای بریتانیایی از کابل حضور نظامی این کشور در افغانستان پس از دو دهه به پایان رسید. آخرین پرسنل دیپلماتیک و نیروی نظامی بریتانیا شنبه شب افغانستان را ترک کردند.

شدت گرفتن عملیات تخلیه

عملیات تخلیه افغانستان در شرایطی از سوی نظامیان لندن دنبال میشود که آمریکا نیز به سرعت در حال خروج نیروهای خود از افغانستان پیش از ضرب‌الاجل ۳۱ اوت (۹ شهریور) است. عملیاتی که بزرگترین عملیات خروج پس از جنگ جهانی دوم نام گرفته و به شدت به دلیل پیامدهای فاجعه‌بار آن برای مردم افغانستان، شهروندان دوتابعیتی باقی‌مانده در این کشور و همکاران افغانِ نیروهای خارجی مورد انتقاد قرار دارد؛ چراکه طالبان زندگی و حقوق بنیادین بخش عمده‌ای از مردم افغانستان به ویژه زنان را تهدید می‌کند.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های بریتانیایی، در دو هفته گذشته همزمان با تصرف کابل به دست طالبان، هزار تن از اعضای ویژه ارتش بریتانیا به افغانستان اعزام شدند تا به روند خروج بریتانیایی‌ها و همکاران افغان آنها از این کشور کمک کنند. در عملیات تخلیه بریتانیا، ۱۵ هزار نفر از افغانستان خارج شدند.

لازم به ذکر است که نیروهای بریتانیایی در تاریخ نوامبر ۲۰۰۱ در جریان عملیات نیروهای ائتلاف برای یافتن رهبران القاعده وارد افغانستان شدند. اکنون با گذشت دو دهه و در بیستمین سالگرد حمله‌های تروریستی ۱۱ سپتامبر، این نیروها از افغانستان خارج می‌شوند.

به گزارش ساندی تایمز، بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا از نیروهایی که در طول دو دهه بریتانیا را از حمله‌های تروریستی در افغانستان ایمن نگه داشتند، قدردانی کرده است. او خطاب به نیروهای بریتانیایی که در افغانستان ماموریت داشتند گفت: «شما برای دو دهه القاعده را از کشور ما دور نگهداشتید و همه ما در طول این دوران احساس امنیت کردیم. علاوه بر این نخست‌وزیر بریتانیا از طالبان خواسته به حقوق بشر احترام بگذارند و شرایط را طوری مدیریت کنند که ابتدایی‌ترین حقوق انسان‌ها به مساله پیچیده‌ای تبدیل نشود.

بریتانیا، آمریکا و دیگر کشورهای عضو ائتلاف در حالی به حضور نظامی خود در افغانستان پایان می‌دهند که نگرانی‌ها در مورد سرنوشت افغانستان و مردم این کشور با به قدرت رسیدن طالبان به شدت افزایش یافته است. پنجشنبه هفته گذشته، در نخستین حمله‌های انتحاری و تیراندازی‌ها در کابل که در دور جدید قدرت گرفتن طالبان روی داد، دست‌کم ۱۷۰ غیرنظامی و ۱۳ نیروی آمریکایی جان خود را از دست دادند و ده‌ها نفر دیگر نیز زخمی شدند.

در آخر باید خاطر نشان کرد که مسئولیت عملیات‌های روز پنجشنبه گذشته را داعش بر عهده گرفت و این در حالی است که اغلب کارشناسان مسائل امنیتی بر این باورند که همه تلاش‌های ۲۰ سال گذشته با بروز چنین رخدادهایی با شکست حتمی روبرو است. شکستی که میتواند پیامدهای جبران ناپذیری را برای منطقه به دنبال داشته باشد.

گزارش: اردشیر حبیبی