به گزارش آتیه آنلاین، تاریخ برده‌داری به تاریخ تجارت برده از دوران باستان تا به امروز می‌پردازد. بردگی در بندگی بودن اختیاری یا غیر اختیاری فرد است. مهاجران اروپایی از ابتدای ورود به قاره آمریکا بنای بدرفتاری و کشتار ساکنان بومی سرخ‌پوست را گذاشته بودند در دهه‌های بعد از ۱۲ اکتبر ۱۴۹۲ یعنی روزی که کریستف کلمب نخستین بار قدم به ساحل سان سالوادور گذاشت قبایلی تماماً قتل‌عام شدند و صدها هزار سرخ‌پوست به قتل رسیدند طبق آمار موجود در ایالت متحده آمریکا ۲۴۰۰۰۰۰ بومی داشت که از هنگام ورود اروپاییان به آمریکای شمالی در آغاز قرن ۱۷ تا اوایل قرن ۲۰ در طول ۳۰۰ سال بومیان آنجا را نابود کرد و حتی دورانی(ریاست جمهوری آندروجکسو) در آمریکا وجود دارد که به دلیل نابودی شدید سرخپوستان به عصر ازاله معروف است و تا سال ۱۸۰۰ میلادی حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون رنگین‌پوست به قاره آمریکا وارد شدند و آفریقا بیش از ۵۰ میلیون از افرادش را به خاطر برده‌داری از دست داد. و در سال ۱۸۰۸ تجارت بین‌المللی برده ممنوع شد اما آمریکا همچنان برده‌داری را ادامه می‌داد. در دوران باستان هم نخستین بار برده‌داری از مصر، آشور، بابل، هندوستان و چین شروع شد و در یونان و روم به شکل کلاسیک تکامل پیدا کرد.
در ایران باستان نیز با برده‌داری که بیشتر خصلت پدرشاهی و خانوادگی داشت روبرو بودیم در گذشته برده‌داری در ایران اساساً به شکل خانگی مرسوم بوده است اما در سال ۱۳۰۷ طبق قانون "منع خریدوفروش در خاک ایران و آزادی برده در موقع ورود به مملکت" ممنوع است. در اینجا می‌توان اشاره کرد که سیستم ارباب‌رعیتی که در بعضی از روستاها وجود داشت یک نوع برده‌داری محسوب می‌شود رعیت‌ها چیزی از خود نداشتند و مجبور بودند به‌صورت اجباری بر روی زمین ارباب‌ها کار کنند و یا همسرانشان در خانه ارباب نیازهای بانوی خانه می‌پرداخت هیچ‌کس از رعیت‌ها حق درس خواندن نداشت پس می‌توان گفت این اجباری که در کار مردم وجود داشته یک نوع برده‌داری است. درست است که برده‌داری دیگر به‌صورتی که در گذشته مرسوم بوده است وجود ندارد اما بازهم می‌شود آن را لابه‌لای مشکلاتی که در جامعه وجود دارد دید و در زمان حال نیز به آن برده‌داری مدرن هم می‌گویند.
بردگی کودکان و ازدواج اجباری و زودهنگام به‌نوعی برده‌داری مدرن است
در جامعه امروز ما برده‌داری کودکان را می‌توانیم در قالب کودکان کار مشاهده کنیم که درازای درآمد بسیار پایین و به دلیل شرایط بسیار بدی که دارند و گریزی از آن شرایط نیست مجبور می‌شوند از کودکی مشغول به کار شوند که یا از طریق باندهایی اداره می‌شوند و یا خود خانواده‌ها به دلیل فقر مادی و فقر فرهنگی به این موضوع دامن می‌زنند قرار داشتن آن‌ها در این شرایط لزوماً به خاطر خطای خود آن‌ها نیست می‌تواند به دلایل مختلفی همچون شرایط اجتماعی اقتصادی و کمبود آموزش باشد. اما این مسئله چه تأثیری بر جامعه دارد و چطور می‌توان از اشاعه آن جلوگیری کرد.
محمد روزبهانی جامعه‌شناس دراین‌باره به آتیه آنلاین گفت:
برده‌داری مدرن یک اصطلاح متناقض است زیرا دنیای مدرن با برده‌داری به‌طورکلی مخالف است طبق اعلامیه حقوق بشر و قوانینی که در کشورهای توسعه‌یافته و حتی کشور خودمان تصویب‌شده در اکثر کشورهای دنیا چیزی به نام برده‌داری به رسمیت شناخته نمی‌شود اما برده‌داری مدرن اصطلاحی است که نوعی سو استفاده از دیگران درزمینهٔ کار که حقوق حق آن‌ها را پرداخت نشود نوعی برده‌داری است یا کسانی که ازلحاظ جسمی توانایی ندارند چه کودکان و چه کسانی که معلولیت جسمی دارند و کارفرماها دولتی چه غیردولتی از آن‌ها به‌عنوان نیروی کار استفاده کنند.
برده‌داری به یک نوع فعالیت تبدیل شده است
روزبهانی در ادامه افزود: کودکان هم ازنظر قانونی تا سن ۱۸ سالگی موظف به کار کردن نیستند و متولی و سرپرستشان خانواده است و اگر زیر ۱۸ سال کار کنند. خلاف قوانین بین‌المللی است و می‌شود از آن به‌عنوان سوءاستفاده از کودکان یا به‌نوعی کودکان کار یادکرد.
نکته‌ای که در اینجا در خصوص برده‌داری در دنیای مدرن وجود دارد این است که برده ماحصل کارش چه زیر سن قانونی باشد چه در سن قانونی به خودش برنمی‌گردد و به کارفرما می‌رسد به همین دلیل است که می‌شود گفت برده‌داری به یک نوع فعالیت تبدیل شده است.
کودکان کار پیامد آسیبهای اجتماعی هستند
وی در پاسخ به این سوال که آیا کودکان کار نیز به‌نوعی برده‌داری مدرن هستند یا خیر، یادآور شد: اول باید گفت که کودکان کار معلول یکسری آسیبهای اجتماعی کلان‌تر هستند. وقتی آسیبهای اجتماعی مثل اعتیاد طلاق گسترش پیدا کنند ، پیامدش کودکان کار است. به‌نوعی می‌توان گفت کودکان کار پیامد آسیبهای اجتماعی هستند و وقتی ساختار اجتماعی درست کار نکند گروهی از افراد جامعه دچار آسیبهای اجتماعی می‌شود.
این جامعه‌شناس همچنین گفت: شرایط اقتصادی که در چند سال اخیر شاهدش بودیم اما در خصوص نوعی برده‌داری به‌حساب می‌آید می‌شود گفت بله وقتی در خیابان‌ها شاهد کودکان چهار و پنج سال هستیم که در سرما و گرما و به‌تنهایی یا در کنار یکی از اعضای خانواده‌شان کار می‌کنند درصورتی‌که باید این کودکان در خانه و در آغوش گرم خانواده و محیط مدرسه باشند اما بااین‌حال در اجتماع و به فعالیت اقتصادی و کسب درآمد مشغول هستند اما این درآمد درنهایت به خودشان نمی‌رسد یا خانواده‌ها برمی‌دارند و یا خانواده‌ها بچه‌ها را به یک سری باندهای مربوط به کودکان کار اجاره می‌دهند و در قبال آن اجاره می‌گیرند و وقتی هیچ تغییری درروند زندگی بچه‌ها رخ نمی‌دهد اینکه گفته‌شده است کار کردن کودکان ممنوع است اما تا به امروز از طرف کسانی که مسئول هستند خیلی برخوردی صورت نگرفته است پس می‌شود گفت کودکان کار نوعی برده‌داری مدرن است.
در وضعیتی بحرانی به سر می‌بریم/تعامل حاکمیت، رسانه و سمن‌ها چاره‌ساز است
محمد روزبهانی در پایان تأکید کرد: مسئله کودکان کار و آسیبهای اجتماعی دیگر روزبه‌روز افزایش پیداکرده است و بنا بر صحبت‌های متخصصان اقتصادی نیز، شاهد روند افزایشی خط فقر هستیم به‌صورتی که در تهران به بالای ۱۰ میلیون رسیده است و آن‌ها که کمتر از ۱۰ میلیون درآمد دارند، زیرخط فقر هستند. وضعیت موجود ما وضعیت بحرانی است خصوصاً در مورد کودکان کار و برای اینکه این وضعیت به سمت مطلوب برود بخشی از آن مربوط به وضعیت اقتصادی است که باید سامان داده شود. این وظیفه و عنصری که می‌تواند آن را به سمت مثبت ببرد حاکمیت است آن‌ها می‌توانند با استفاده از سازمان‌هایی همچون تأمین اجتماعی، بهزیستی، کمیته امداد و سایر نهارهایی که می‌توانند در این زمینه کمک کنند با یک برنامه منسجم درزمینهٔ کمک به از بین رفتن آسیبهای اجتماعی ازجمله کودکان کار مؤثر باشند. در مرحله بعد باید رسانه‌ها نسبت به این موضوع حساس‌تر شوند درصورتی‌که نسبت به کودکان کار هنوز حساسیت آن‌چنانی وجود ندارد در خصوص آن‌ها کم‌کار می‌شود عنصر سوم که خیلی مهم است سمن‌های غیردولتی زیرمجموعه وزارت و سازمان‌های بهزیستی و مذهبی هستند است آن‌ها هم‌ظرفیت‌های بسیار بالایی برای کمک به آسیبهای اجتماعی دارند و اگر دولت دست سمن‌ها را باز بگذار درزمینهٔ کودکان کار حتماً آن‌ها به بهترین نحوی که شایسته است می‌توانند در پیشگیری و درمان این وضعیت کمک‌کننده باشند.
نظر شما