به گزارش آتیه آنلاین، یکی از مهمترین ابعاد مأموریت‌های سازمان تأمین‌اجتماعی به استناد بخش آغازین ماده (۱) قانون تأمین‌اجتماعی، «اجرا و تعمیم و گسترش انواع بیمه‌های اجتماعی» است. توسعه و گسترش پوشش بیمه‌ای ابزاری چندگانه برای دستیابی به اهداف تأمین‌اجتماعی است؛ زیرا این امر علاوه بر ایجاد پایداری مالی سازمان تأمین‌اجتماعی و ایجاد تحکیم در فرایند بین‌النسلی آن، موجب توسعه رفاه اجتماعی پایدار در تمام سطوح جامعه خواهد شد. به گفته مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی، این سازمان انواع مختلفی از طرح‌های توسعه بیمه‌ای را در دستور کار خود قرار داده که به وسیله سازوکارهای پیش‌بینی شده، اقشار مختلف جامعه - فراتر از افرادی که در قانون تأمین‌اجتماعی تصریح شده است - می‌توانند در زمره بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی قرار گیرند. البته اهتمام اصلی اداره‌کل امور بیمه‌شدگان در این طرح‌ها، در مرحله نخست استفاده از ظرفیت‌های قانونی برای ایجاد بستر لازم برای تعمیم بیمه به گروه‌های وسیعی از قشرهای اجتماعی و اقتصادی جامعه است و در مرحله بعد، تسهیل و روان‌سازی فرایند بیمه‌پردازی و استفاده از فناوری‌های نوین و خدمات غیرحضوری است. به منظور اطلاع بیشتر از چند و چون بیمه‌های توافقی با مهدی شکوری، مدیرکل امور بیمه‌شدگان گفت‌وگو کردیم.
اساساً بیمه‌های توافقی چیست و بر اساس چه ضرورتی چنین بیمه‌ای در سازمان تأمین‌اجتماعی دیده شده است؟
بیمه‌های توافقی یکی از طرح‌های گسترش پوشش بیمه‌ای است که طیف وسیعی از افراد فاقد نظام حمایتی جامعه را (به صورت بالقوه) می‌تواند تحت پوشش خود قرار دهد. در اجرای مواد (۱) و (۷) قانون تأمین‌اجتماعی و به منظور تعمیم و گسترش انواع بیمه‌های اجتماعی و استقرار نظام هماهنگ و متناسب با برنامه‌های تأمین‌اجتماعی و با تأسی از مقررات بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد؛ سازمان‌ها، انجمن‌های صنفی، کانون‌ها و نهادها (کارگزاران) می‌توانند اعضای غیرمشمول نظام حمایتی خاص فاقد رابطه مزدبگیری خود را از طریق بیمه‌های توافقی تحت پوشش بیمه تأمین‌اجتماعی قرار دهند. بیمه‌های توافقی ماهیت اختیاری داشته و مشمولان می‌توانند با انجام تشریفات مقرر و پرداخت حق بیمه از حمایت‌های قانونی مربوطه برخوردار شوند.
بیمه‌شدگان توافقی از کدام حمایت‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت موضوع قانون تأمین‌اجتماعی بهره‌مند می‌شوند؟
بیمه‌شدگان توافقی از تمامی حمایت‌های مقرر در ماده (۳) قانون تأمین‌اجتماعی - مصوب تیرماه سال ۱۳۵۴- به استثنای بند «ج» (غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری) و همچنین سایر حمایت‌ها با رعایت مقررات مربوطه و تغییرات بعدی بهره‌مند می‌شوند. این حمایت‌ها عبارتند از بازنشستگی، ازکارافتادگی، بازماندگان، درمان، کمک‌هزینه ازدواج، پروتز و اروتز، کمک‌هزینه مراسم ترحیم، کمک‌هزینه سفر بیمار و همراه.
بیمه بیکاری چطور؟
با توجه به اینکه این گروه از بیمه‌شدگان، فاقد رابطه مزدبگیری با کارگزار ذی‌ربط (مرجع معرفی‌کننده) هستند، لذا از شمول قانون بیمه بیکاری مصوب شهریورماه سال ۶۹ در مجلس شورای اسلامی‌خارج بوده و بر این اساس حق بیمه مربوطه (سه درصد مبنای پرداخت حق بیمه) نیز وصول نخواهد شد. این نکته را هم اضافه کنم که خدمات درمانی بیمه‌شدگان مذکور تابع ضوابط مورد عمل سازمان تأمین‌اجتماعی (همانند بیمه‌شدگان اجباری) و تغییرات و اصلاحات بعدی آن خواهد بود و این گروه از بیمه‌شدگان از پرداخت فرانشیز در مراکز درمانی سازمان (اعم از ملکی و استیجاری) همانند بیمه‌شدگان اجباری معاف هستند.
نظر به اینکه بیمه‌های توافقی طیف وسیعی از گروه‌های مختلف را دربر می‌گیرد، آیا ضوابط و مقررات درج شده در توافقنامه‌های این نوع بیمه متفاوت است؟
مفاد توافقنامه‌های بیمه‌های توافقی به لحاظ ضوابط و مقررات تعیین شده یکسان است. این موارد عبارتند از افراد مشمول می‌بایست فاقد پوشش بیمه‌ای، مقررات حمایتی خاص و رابطه مزدبگیری با کارگاه‌های مشمول قانون تأمین‌اجتماعی باشند؛ متقاضیان باید از سوی مرجع معرفی‌کننده معرفی شوند و سن این افراد نیز می‌بایست در تاریخ ثبت معرفی‌نامه در واحدهای اجرایی سازمان حداکثر ۵۰ سال تمام باشد. در صورتی که متقاضیان، دارای سابقه پرداخت حق بیمه قابل قبول نزد سازمان تأمین‌اجتماعی باشند، معادل مدت سابقه پرداخت حق بیمه قبلی جهت ورود به دایره شمول به سقف سنی مجاز (۵۰ سال) اضافه می‌شود و در صورت احراز شرایط، به عنوان مشمول پذیرفته می‌شوند.
در بیمه‌های توافقی حق بیمه افراد چگونه محاسبه می‌شود؟
نرخ حق بیمه مربوطه معادل ۲۷ درصد مبنای پرداخت حق بیمه است. مبنای پرداخت حق بیمه با توجه به سن و سابقه متقاضی، به انتخاب وی بین ۲/۱ حداقل دستمزد مصوب شورایعالی کار و حداکثر دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه در زمان ثبت معرفی‌نامه در واحد اجرایی خواهد بود. در مواردی که دستمزد انتخابی متقاضی بالاتر از حداقل دستمزد مصوب شواریعالی کار باشد می‌بایست، ضریب دستمزد انتخابی نسبت به حداقل دستمزد مصوب شواریعالی کار همواره در سنوات آتی رعایت شود.
این حق بیمه چگونه باید پرداخت شود؟
پرداخت حق بیمه با انتخاب یکی از روش‌های انفرادی یا گروهی امکان‌پذیر است. در روش پرداخت حق بیمه به صورت انفرادی توسط بیمه‌شده، فرد باید حق بیمه خود را بر اساس حساب کاربری که واحد اجرایی به متقاضی تخصیص می‌دهد از طریق درگاه الکترونیکی به حساب متمرکز سازمان تأمین‌اجتماعی واریز کند. در این روش امکان پیش‌پرداخت حق بیمه بیش از یک ماه تا پایان سال مربوطه برای بیمه‌شدگان انفرادی فراهم شده است، اما در روش پرداخت حق بیمه به صورت گروهی توسط مرجع معرفی‌کننده، فرد بیمه‌شده حق بیمه هر ماه را به حساب مرجع معرفی‌کننده (کارگزار) واریز و مرجع ذی‌ربط با تنظیم لیست، حق بیمه مربوطه را تاپایان آخرین روز ماه بعد به حساب سازمان واریز می‌کند. احتساب سابقه و برقراری حمایت‌های مندرج در قانون تأمین‌اجتماعی منوط به پرداخت کامل حق بیمه توسط بیمه‌شده یا مرجع معرفی‌کننده است. شروع بیمه‌پردازی هر یک از مشمولان با رعایت تاریخ شمول از تاریخ ثبت معرفی‌نامه در واحد اجرایی ذی‌ربط است و پذیرش حق بیمه ماقبل آن میسر نخواهد بود. اعتبار معرفی‌نامه افراد به منظور ثبت در واحدهای اجرایی سازمان تأمین‌اجتماعی حداکثر سه ماه از تاریخ صدور آن توسط کارگزار است که لازم است حق بیمه ماه اول تا آخرین روز ماه بعد در مدت اعتبار معرفی‌نامه مربوطه پرداخت شود. بدیهی است در صورت عدم پرداخت حق بیمه فرد در بازه زمانی مذکور (دوره سه ماهه)، ارائه معرفی‌نامه جدید الزامی است.
آیا متقاضیان استفاده از بیمه‌های توافقی باید معاینات پزشکی قبل از بیمه‌پردازی را انجام دهند؟
مشمولان مربوطه می‌بایست با معرفی سازمان تأمین‌اجتماعی و بر اساس مفاد بخشنامه‌های ذی‌ربط (چنانچه واجد شرایط انجام معاینات بدو بیمه‌پردازی باشند)، قبل از پرداخت حق بیمه، به هزینه شخصی، مورد معاینه قرار گرفته و میزان توانایی جسمی و روحی آنان برابر ضوابط مقرر مورد سنجش قرار گیرد. البته متقاضیان مذکور در صورت احراز توأمان شرایط ذیل از انجام معاینات پزشکی اولیه معاف خواهند بود: ظرف ۱۰ سال قبل از تاریخ درخواست یک سال سابقه پرداخت حق بیمه (با نرخ کامل) داشته باشند و ظرف یک سال قبل از تاریخ درخواست دارای ۹۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه (با نرخ کامل) باشند. چنانچه هر یک از مشمولان مزبور در معاینات قبل از شروع پرداخت حق بیمه، به واسطه نقص عضو یا یک یا چند بیماری ازکارافتاده کلی شناخته شوند، امکان معرفی به کمیسیون پزشکی (موضوع ماده (۹۱) قانون تأمین‌اجتماعی) در خصوص ازکارافتادگی اولیه وجود نخواهد داشت اما معرفی وی به کمیسیون پزشکی در خصوص سایر بیماری‌ها و... بلامانع است.
تاکنون چه گروهی از این نوع بیمه استفاده کرده‌اند؟
از زمان شروع طرح بیمه‌های توافقی تاکنون گروه‌های زیادی با انعقاد توافقنامه با سازمان، مشمول قانون تأمین‌اجتماعی قرار گرفته و از خدمات و حمایت‌های آن بهره‌مند شده‌اند؛ مانند طلاب و روحانیون، رزمندگان و بسیجیان فعال، مداحان و شاعران اهل‌بیت، پزشکان و پیراپزشکان، هنرمندان و صنعتگران صنایع‌دستی، اعضای سازمان نظام دامپزشکی، اعضای انجمن صنفی نمایندگان بیمه ایران، اعضای جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی، اعضای انجمن حمایت از مدیران مزرعه، اعضای انجمن صنفی نمایندگان شرکت بیمه معلم، وکلاء و کارشناسان قوه قضاییه، اعضای سازمان نظام مهندسی ساختمان، اعضای انجمن صنفی نمایندگان بیمه آسیا، اعضاء و کارکنان افتخاری شوراهای حل اختلاف، اعضای انجمن صنفی نمایندگان بیمه البرز، اعضای سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی تهران، اعضای سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی کل کشور، اعضای انجمن صنفی امداد خودرویی برون‌شهری، اعضایسازمان نظام کاردانی ساختمان، راکبان و نمایندگی‌های پیک موتوری، فعالان حوزه رسانه و مطبوعات، شاغلان در کسب‌وکارهای مجازی، شرکت تعاونی خدمات خودرو رفاه ایرانیان، اعضای کانون جامعه راهنمایان گردشگری، آشپزان و سرآشپزان و...
در مجموع تاکنون چند نفر تحت پوشش این نوع بیمه قرار گرفته‌اند؟
تعداد بیمه‌شدگان مورد اشاره در حال حاضر بالغ بر ۱۵۰ هزار نفر است.
به تحت پوشش قرار گرفتن شاغلان در کسب‌وکارهای مجازی اشاره کردید. این گروه چگونه می‌توانند از بیمه توافقی استفاده کنند؟
با توجه به توسعه روزافزون کسب‌وکارهای فعال در فضای مجازی و لزوم حمایت از شاغلان این بخش، به موجب توافق به عمل آمده با اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، این متقاضیان می‌توانند با دریافت معرفی‌نامه از اتحادیه مذکور به یکی از شعب تأمین‌اجتماعی مراجعه و نسبت به اخذ شماره بیمه، انجام معاینات اولیه و پرداخت حق بیمه ماهانه خود اقدام کنند.
گروه‌های جدید چگونه می‌توانند درخواست بیمه توافقی بدهند؟
انجمن‌ها، اتحادیه‌ها، اصناف و... که دارای اعضای فاقد پوشش بیمه‌ای بوده و متقاضی بیمه توافقی باشند می‌توانند ضمن مکاتبه با اداره‌کل امور بیمه‌شدگان نسبت به ارائه درخواست، انعقاد توافقنامه و پوشش بیمه‌ای اعضای خود اقدام کنند.
گفتگو: رضا خراسانی، روزنامه نگار
نظر شما