به گزارش آتیه‌آنلاین، ادامه درگیری‌ها و قرار گرفتن افغانستان در شرایط وخیم کنونی نه تنها باعث رشد بی‌ثباتی در این کشور شده، بلکه همسایگان و همه طرف‌های درگیر با این جغرافیا را در موضع همسو و یا همراه با هر دو طرف جنگ در این کشور قرار داده است. این در حالی است که واشنگتن پست در ستون ثابت خود به نقل از یک ژنرال ارشد آمریکایی نوشت: «طالبان کنترل حدود نیمی از مراکز بخش‌های افغانستان را در دست دارد که این مساله باعث شده تا اوضاع امنیتی به شدت رو به وخامت در جریان باشد».

یک بام و دوهوای بایدن

با وجود انتشار گزارش‌های متعدد و سرزنش کاخ سفید از سوی برخی رسانه‌های داخلی ایالات متحده پیشتر نیز جو بایدن،‌ رئیس‌جمهوری آمریکا نسبت به توانایی نیروهای افغان ابراز امیدواری کرده و اظهار داشت که حدود ۳۰۰ هزار نیروی مسلح افغانستان توانایی دفاع در برابر حدود ۷۰ هزار جنگجوی طالبان را دارند. او در سخنرانی اخیرش درباره افغانستان گفت که پیروزی طالبان اجتناب‌ناپذیر نیست.

از طرفی ژنرال مارک میلی نیز در گفت‌وگو با شبکه ان.بی.سی با اشاره به تعداد نیروهای امنیتی مدعی شد که تنها تعداد سربازان برای پیروزی در جنگ کافی نیست. وی تاکید کرد: «دو عامل اصلی در جنگ در واقع اراده و رهبری است. اکنون به نظر می‌رسد زمان آزمایش اراده و رهبری برای مردم، نیروهای امنیتی و دولت افغانستان است».

با این حال تمام نیروهای آمریکایی و خارجی تا آخر ماه آینده میلادی از افغانستان خارج و تمام مسئولیت‌های امنیتی به عهده دولت افغانستان واگذار خواهد شد. اما ایالات متحده آمریکا اطمینان داده است که به حمایت مالی و تجهیزاتی از نیروهای افغان ادامه خواهد داد. وزارت دفاع آمریکا چندی پیش با اهدای سه هلیکوپتر بلک‌هاوک تایید کرد که کمک‌ها و تجهیزات بیشتر نظامی نیز در راه است. به گزارش لوموند، لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا در نشست خبری دو روز قبل خبر داد که واحدهای ارتش در قطر مستقر شده‌اند تا علیه آنها که بعد از خروج نیروهای آمریکایی در افغانستان می‌جنگند، مبارزه کنند.

از سوی دیگر خبرگزاری فرانسه هم از قول وزیر دفاع آمریکا در گزارشی تحلیلی نوشت: «ما در آینده به کمک خود به نیروهای امنیتی افغان و دولت افغانستان متعهد می‌مانیم. روند خروج نیروهای آمریکایی ۹۵ درصد تکمیل شده است و تجهیزات ارتش آمریکا در هواپیماهای سی‌۱۷ در حال انتقال است.»

به دنبال این روند، موج جدید حملات طالبان باعث سقوط بسیاری از مناطق به دست این گروه شده است، اما دولت افغانستان روحیه خود را از دست نداده و بر بسیج ملی برای دفاع از جریانی تاکید کرده که رهبری آن در پاکستان است. بنابر گزارش‌های موجود حساسیت‌های ضد طالبانی و پاکستانی در کشور خیلی بالا رفته و امیدواری به تامین منابع مالی برای دفاع نیز بیشتر شده است. از این رو سخت‌گیری دولت و احساسات ضد طالبانی در بسیاری مناطق کشور پیامی به آمریکا داده است که نشان بدهد هنوز زود است درباره پایان بازی در این کشور صحبت شود.

این اظهارنظرها در حالی هیچگونه تاثیری بر روند داخلی این کشور نمی‌گذارند که دولت افغانستان، طالبان را به ویرانی صدها ساختمان دولتی در ۲۹ مورد از ۳۴ ولایت این کشور متهم میکند اما با این حال طالبان اخباری از ایجاد ویرانی گسترده به دست نیروهایش را رد کرده است.

با ادامه درگیری‌ها و رشد مناطق اشغال شده از سوی طالبان، چندی پیش ۱۵ سفارتخانه خارجی و نماینده ناتو در افغانستان از طالبان خواستند تا به حملاتش پایان دهد. این بیانیه مشترک ساعاتی پس از آن منتشر شد که نمایندگان دولت کابل و طالبان نتوانستند در دوحه روی یک آتش‌بس همه‌گیر توافق کنند.

طالبان بیخ گوش تاشکند

در این میان دولت بایدن، رئیس جمهوری آمریکا تاریخ ۳۱ اوت را به عنوان زمان رسمی پایان ماموریت نظامی کشورش در افغانستان اعلام کرده است؛ چرا که تقریبا تمام نیروهای آمریکایی به جز نیروهای حافظ سفارتخانه آمریکا در کابل و فرودگاه، از این کشور رفته‌اند.

از سوی دیگر نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی خواستار تلاش مشترک برای دستیابی به صلح پایدار در افغانستان شد و بر نقش حیاتی آسیای میانه و جنوبی در مسائل امنیتی و ارتباطات منطقه‌ای اشاره کرد. این دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا در روزهای گذشته نشست‌هایی با رهبران جنوب و میانه آسیا در تاشکند، پایتخت ازبکستان برگزار کرد. این رهبران درباره انسجام اقتصادی، امنیت منطقه‌ای و به ویژه آینده افغانستان رایزنی و تاکید کردند که ثبات و صلح در افغانستان برای رشد اقتصادی و همکاری منطقه‌ای ضرورت دارد.

ساندی تایمز با انتشار گزارشی در این رابطه نوشت: «جوزف بورل با تاکید بر نشست‌های قبلی با رهبران این منطقه، هشدار داد که بازگشت افغانستان به هرج و مرج می‌تواند منطقه را مستعد قاچاق مواد مخدر بیشتر کرده، تفکرات رادیکال، تروریسم و خشونت را اشاعه داده و در نهایت روی امنیت اروپا تاثیر بگذارد».

این در حالی است که دفتر رئیس جمهوری تاجیکستان روز گذشته (پنجشنبه) گزارش داد که نیروهای مسلح این کشور برای اولین بار در تاریخ این جمهوری مستقل برای بررسی آمادگی جنگی به حالت آماده‌باش فوق‌العاده درآمدند.

در همین راستا خبرگزاری تاس روسیه در گزارشی با اشاره به بیانیه منتشر شده در این خصوص نوشت: «بر اساس اعلام رسمی نیروهای مسلح تاجیکستان به منظور بررسی آمادگی رزمی واحدهای نظامی، ۱۰۰ هزار افسر و سرباز نیروهای مسلح و ۱۳۰ هزار افسر و سربازان ذخیره برای اولین بار در تاریخ کشور مستقل تاجیکستان به حالت آماده‌باش درآمدند».

به نوشته تاس این آماده‌باش به دستور امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان انجام شد که شخصاً بعد از این عملیات سه ساعته به پایگاه گارد ملی رفت. در مجموع، آمادگی جنگی ۱۰۲۳ قطعه زرهی، ۳۱۶۷ خودرو، ۴۴۷ توپخانه، ۲۳۴ سامانه دفاع هوایی و ۴۵ هواپیمای نظامی و ترابری و بالگرد انجام شده است.

در آخر باید یادآوری کرد که معاون وزیر خارجه روسیه با اعلام عمومی آماده‌باش ارتش تاجیکستان در گفتگو با خبرگزاری اسپوتنیک تاکید کرد که تاجیکستان یکی از مهمترین کشورهای درگیر در بحران افغانستان برای کرملین است. مسکو تماس مداوم با این کشور را در بحبوحه تحولات در افغانستان حفظ میکند و آمادگی دارد تا در صورت دریافت درخواست مرتبط به تاشکند کمک کند.

آندری رودنکو، معاون وزیر خارجه روسیه در مصاحبه با اسپوتنیک خاطرنشان کرد: «البته ما نگران تشدید درگیری‌های داخل افغانستان و تأثیر منفی آن بر کشورهای همسایه در آسیای میانه هستیم. بنابراین، ما دائماً با همکاران تاجیک خود در تماس خواهیم بود».

بنابر مولفه‌های موجود شرایط در افغانستان نه تنها براساس الگوها و نمودارهای از قبل طرح شده پیش نمی‌رود، بلکه فضای موجود در این کشور همه بازیگران منطقه‌ای و درگیر این بحران را بر آن داشته است تا موضع همسو و ادامه گفتگو با هر دو طرف جنگ در این کشور را دنبال کنند. شرایطی که به اعتقاد اغلب کارشناسان علاوه بر اینکه آینده‌ای روشن ندارد بلکه می‌تواند منطقه را وارد بحرانی همچون بحران سوریه یا لیبی کند.

گزارش: اردشیر حبیبی