به گزارش آتیه‌آنلاین، اگر دهه ۴۰ الی ۸۰ قرن ۲۰ میلادی، قرن بازی‌های کارآگاهی و تلاش برای تخریب رقبای سیاسی از طریق امور جاسوسی و اطلاعات‌گیری بود، به جرات می‌توان گفت که زمانه حاضر زمانه هکرها و خرابکاری‌های سایبری است. روزی نیست که خبری از حمله سایبری به فلان تاسیسات مهم یا فلان وزارتخانه تاثیرگذار کشورهای جهان مخابره نشود و به نظر می‌رسد که این مسئله دارد بدل به امری عادی در دنیای امروز می‌شود.

سریال حملات سایبری و جاسوسی اینترنتی

شمار حملات سایبری که طی یکی دو ماه اخیر گزارش شده آنچنان زیاد است که حساب آن از دست خارج است. یکی از آخرین نمونه‌ها در این زمینه حمله به وبسایت وزارت دفاع روسیه بود که سبب شد برای چندین ساعت این پایگاه اینترنتی از دسترس خارج شود. کرملین در واکنش به این واقعه اعلام کرد که شماری از کشورهای خارجی در پس این حمله قرار دارند، هرچند که اشاره مستقیمی به کشوری مشخص نکرد. طی دیدار «جو بایدن»، رئیس‌جمهوری آمریکا و «ولادیمیر پوتین»، همتای روس او در ژنو نیز مسئله امنیت سایبری مطرح شد. بایدن در واکنش به حملات سایبری علیه شرکت‌های آمریکایی به روسیه هشدار داد که صبر واشنگتن هم حدی داشته و حتی اگر مسکو مستقیما در این حملات دست ندارد، باید تمهیداتی را برای مقابله با آن‌ها پیش بکشد.

چندی پیش نیز خبری در زمنیه بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای جاسوسی از مقام‌ها و روزنامه‌نگارها در رسانه‌های جهان منعکس شد. بر اساس گزارش‌ها، مقام‌های اطلاعاتی و پلیس در سراسر جهان با کمک جاسوس‌افزار «پگاسوس»، که ساخت یک شرکت اسرائیلی است، از خبرنگاران، سیاستمداران و فعالان حقوق بشری جاسوسی کرده‌اند. بر اساس تحقیقات روزنامه‌های‌ آلمانی زوددویچه تسایتونگ و تسایت و شبکه‌های خبری ان‌.دی‌.آر و دبلیو.‌دی.‌آر آلمان و همچنین  ۱۵ هیأت تحریریه  از ۱۰ کشور دیگر، این سیستم قادر به جاسوسی از تلفن‌های همراه است و می‌تواند، مکالمات را ضبط کند، داده‌های مکان‌یاب را بخواند، دوربین را فعال کند و محتوای چت‌ها را دریابد و گفته شده بیش از ۵۰ هزار شماره تلفن از سال ۲۰۱۶ در فهرست جاسوسی احتمالی این سیستم قرار گرفته‌اند. این فهرست شامل شماره‌های بیش از ۱۸۰ خبرنگار، از جمله از کشورهای مجارستان و آذربایجان می‌شود.

همچنین افراد نزدیک به «جمال خاشقچی»، روزنامه‌نگار منتقد عربستان سعودی که در کنسولگری این کشور در استانبول به قتل رسید نیز هدف مأموران اطلاعاتی بوده‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن‌اند که بررسی این تلفن‌ها در بسیاری موارد جاسوسی را تأیید کرده است. شرکت ان‌.اس‌.او که سازنده این نرم‌افزار یا به بیان بهتر بدافزار است، این اتهام‌ها را «نادرست و گمراه‌کننده» خوانده و رد کرده است. این شرکت اعلام کرده که علیه این اتهام‌ها شکایت خواهد کرد.

ماجرای بدافزار پگاسوس پای بسیاری از کشورهای جهان را وسط کشیده است. دفتر دادستان شهر پاریس تحقیقاتی را روز گذشته (سه‌شنبه) درباره ادعای وبسایت خبری تحقیقی مدیاپارت و دو نفر از خبرنگاران این وبسایت درباره اینکه هدف جاسوسی مراکش با استفاده از جاسوس افزار پگاسوس قرار گرفته‌اند گشوده است. در بیانیه دادستان پاریس نام مراکش ذکر نشده اما این بیانیه تصریح داشته که این دادستانی بعد از دریافت شکایت از سوی مدیاپارت و خبرنگارانش تصمیم به گشایش تحقیقات گرفته است. این تحقیقات سری، جرایم بالقوه مرتبط با جاسوسی سایبری را مورد بررسی قرار داده است.

نشانه رفتن انگشت اتهام

ماجرای پگاسوس البته به همینجا ختم نشد و چندین دیپلمات خارجی در دهلی‌نو نگرانی خود را بابت افشای اطلاعات جدیدی مطرح کرده‌اند که در آن دیپلمات‌هایی از ایران، چین، افغانستان، نپال، عربستان و پاکستان در فهرست اهداف بالقوه بدافزار جاسوسی اسرائیلی قرار دارند. یکی از منابع دیپلماتیک گفت:‌ «برای ما درست نیست که درباره این مساله اظهارنظر کنیم. این اتهامات از سوی دولت هند رد و هنوز تایید نشده‌اند. اما اگر تایید شود،‌ چنین اقداماتی بر خلاف پروتکل‌های دیپلماتیک هستند.» یک منبع دیپلماتیک دیگر هم گفت که عدم دسترسی به ارتباطات دیپلماتیک بر اساس کنوانسیون وین درباره روابط دیپلماتیک تضمین شده هستند و هنوز زود است که بخواهیم در این باره نظر بدهیم.

کار حتی به نهادهای حقوق بشری هم کشیده شد. مسئول ارشد حقوق بشری سازمان ملل گفت افشاگری‌های اخیر درباره استفاده ظاهرا گسترده از نرم افزار جاسوسی تولید رژیم صهیونیستی موسوم به پگاسوس برای جاسوسی کردن از خبرنگاران، مدافعان حقوق بشر، سیاستمداران و دیگران «شدیدا نگران‌کننده» است.

در این رابطه «میشل باچله»، کمیسیونر عالی حقوق بشر سازمان ملل در بیانیه‌ای گفت که گزارش‌ها درباره استفاده از این بدافزار ظاهرا تایید کننده برخی از بدترین نگرانی‌ها درباره سؤاستفاده بالقوه از تکنولوژی‌های تجسسی با هدف تضعیف غیرقانونی حقوق انسانی افراد است. این مسئول ارشد حقوق بشری سازمان ملل تصریح کرد، آن‌ها تاییدکننده الزام فوری برای قانونمند کردن بهتر انتقال تکنولوژی تجسسی و استفاده از این تکنولوژی و تضمین نظارت سفت و سخت است.

از سوی دیگر، حملات سایبری که اخیرا چندین پارلمان و نهاد سیاسی در کشورهای جهان را هدف قرار داده بود، باعث بالا گرفتن اختلاف‌ها میان شرق و غرب شده است. در همین رابطه، نروژ چین را به حمله سایبری به پارلمان کشور در ماه مارس متهم کرد. در تاریخ۱۰ مارس، پارلمان نروژ اعلام کرد که نقض داده‌ها در سیستم‌های ایمیل بوجود آمده است. این هک از طریق بهره‌برداری از حفره‌های امنیتی در سرور ایمیل شرکت مایکروسافت صورت گرفته بود.

«اینه اریکسن سوریده»، وزیر خارجه نروژ گفت: «این یک حمله جدی است که مهمترین نهاد دموکراتیک ما را تحت تأثیر قرار داده است. چندین متحد ما، اتحادیه اروپا و مایکروسافت نیز این موضوع را تأیید کرده‌اند. مقامات چینی باید از وقوع چنین حملاتی جلوگیری کنند تا حوادث مشابه دیگر تکرار نشود.»

از سوی دیگر، کاخ سفید نیز طی بیانیه‌ای اعلام کرد که این کشور چین را عامل حملات سایبری اخیر در سراسر جهان می‌داند. پکن البته سریعا به این اتهام واکنش نشان داد. «ژائو لیجیان»، سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: «آمریکا و متحدانش اتهامات بی‌اساس سایبری به چین وارد کرده‌اند و به دلایل سیاسی با شرارت بر چین فشار وارد می‌کنند. ما کاملا این اتهامات را رد می‌کنیم.

وی افزود: «چین به شدت مخالف و مقابل هرگونه حمله سایبری است و ما حامی هکرها نیستیم. این موضع ما آشکار و روشن است.» این دیپلمات چینی تاکید کرد: «در واقع این آمریکاست که منبع بزرگ‌ترین و بیشترین حملات سایبری در جهان است.» وی در ادامه آمریکا را مقصر حملات مختلف سایبری به چین دانست و اظهار داشت که حتی متحدان آمریکایی (چه رسد به رقبا) از چنین حملاتی از طرف واشنگتن در امان نیستند.

از قرار معلوم، نبرد سایبری در جهان به سطح غیرقابل‌ پیش‌بینی و نوینی رسیده است و می‌توان انتظار داشت که این تحولات در آینده بیشتر و بیشتر در روابط کشورها تاثیرگذار باشد.

گزارش: فرزاد سیف‌نیا