اعتراضات به زندانی شدن رئیس‌جمهور سابق آفریقای جنوبی وارد مرحله جدیدی از خشونت شده است. بیش از ۳۰ نفر کشته و بسیاری زخمی شده‌اند. مراکز خرید در آتش سوخته و بزرگراه‌ها مسدود شده‌اند.

مقام‌های امنیتی می‌گویند دولت آفریقای جنوبی تلاش می‌کند از گسترش بیشتر غارت و خشونت جلوگیری کند اما مجبور شده وضعیت فوق‌العاده را متوقف کند.

در پی شورش‌های اخیر که در اعتراض به بازداشت جاکوب زوما، رئیس‌جمهور سابق آفریقای جنوبی شروع شد آشوب دو استان کوازولو ـ ناتال در شرق و گاوتنگ در شمال شرقی این کشور را فراگرفته است.

به گزارش تاگس شاو، مغازه‌ها توسط هواداران رئیس‌جمهور سابق غارت و بزرگراه‌ها مسدود شده‌اند. کارخانه‌ها در آتش می‌سوزند و صحنه‌های تکان‌دهنده شهرها را احاطه کرده است.

غارتگران در دسته‌هایی انبوه وارد مراکز خرید شده و بدون وجود هر گونه مانعی هر چه خواسته‌اند را برده‌اند. در یک فروشگاه در دوربان آنان لاستیک‌ها و رینگ خودورها را به یغما برده و از این صحنه فیلم گرفته‌اند.

پلیس و نیروهای امنیتی ناتوان از هر گونه واکنشی، تنها نظاره‌گر این وقایع‌اند؛ به این دلیل ساده که تعدادشان در مقایسه با جمعیت مهاجم هیچ شمرده می‌شود.

دسته‌های غارتگر در برابر دوربین‌های تلویزیون با دستانی پر از کالاهای به یغمابرده ظاهر می‌شوند. یک گزارشگر از شهر سووتو می‌گوید: «تعداد زیادی می‌آیند و هر آن‌چه را که می‌توانند با خود می‌برند.»

او می‌افزاید، غارتگران در مغازه‌ها را به‌زور باز کرده و وارد می‌شوند. یکی تلویزیون می‌برد، یک پتو و یکی یخچال. بعضی هم چند بار برای غارت اجناس برمی‌گردند.

 بسیاری از مغازه‌داران به دور مغازه‌های خود حصار کشیده‌اند. همسایه‌ها به یکدیگر هشدار می‌دهند، به مرکز شهر نروند. یکی از شهروندان دوربان می‌گوید، پلیس دستپاچه شده و نمی‌داند به ما چه بگوید.

به گفته او، دانشجویان که در خوابگاه‌های مرکز شهر زندگی می‌کنند دست به غارت زده، کفش و لباس می‌دزدند. در محلات فقیرنشین نیز مواد غذایی و نوشیدنی الکلی دزدیده می‌شود.

یکی از مقام‌های پلیس آفریقای جنوبی در نشستی خبری گفت:‌ هیچ حجمی از نارضایتی یا شرایط شخصی مردم به آنها این حق را نمی‌دهد که غارت کنند، دست به تخریب اموال دولتی بزند و قوانین را نقض کنند.

همچنین وزیر دفاع آفریقای جنوبی در همین نشست خبری گفت که هنوز فکر نمی‌کند وضعیت فوق‌العاده باید اعمال شود.

خشونت‌ها در آفریقای جنوبی با زندانی شدن جاکوب زوما، رئیس جمهور سابق این کشور و در حالی آغاز شد که حامیان وی اخیرا به خیابان‌های این کشور ریختند اما اوضاع با خشم مردم بابت فقر گسترده و دامنه‌دار و نابرابری در آفریقای جنوبی آن هم ۲۷ سال پس از پایان آپارتاید بیشتر شد.

تاثیر اقتصادی کووید-۱۹ نیز مزید بر علت شده و بر اعتراضات مردمی و مشکلات در آفریقای جنوبی دامن زده است.

سربازان ارتش روز سه شنبه برای کمک به پلیس که ناتوان از مقابله با معترضان و غارتگران بود، به مناطق درگیر اعزام شدند تا از شدت درگیری‌ها بکاهند.

به گفته مقام‌های استانی و فرمانداری‌ها، در جریان این اعتراضات و ناآرامی‌ها، ۳۰ تن کشته شدند.

مغازه‌ها، پمپ‌های بنزین و ساختمان‌های دولتی مجبور شدند بابت این ناآرامی‌ها تعطیل کنند. غارتگران همه جا را غارت کرده و به منازل و مغازه‌ها رحم نکردند.

در خیابان‌ها هم معترضان به سوی پلیس سنگ پرتاب کردند و پلیس هم در مقابل، به سوی آنها گلوله پلاستیکی شلیک می‌کند.

یکی از مقام‌های ارشد پلیس آفریقای جنوبی گفته که تاکنون ۷۵۷ تن در جریان این اعتراضات دستگیر شده‌اند. دولت باید برای جلوگیری از گسترش خشونت اقدامی انجام دهد.

جاکوب زومای ۷۹ ساله ماه گذشته میلادی بابت تخطی از حکم دادگاه قانون اساسی برای ارائه شواهد مربوط به پرونده تحقیقاتی فساد در جریان ۹ سال ریاست جمهوری‌اش تا ۲۰۱۸، محکوم شده است.

تصمیم برای حبس وی در نتیجه روندهای حقوقی است که بیشتر آزمونی بر توانایی پس از آپارتاید آفریقای جنوبی برای اجرای قانون دیده می‌شود و شامل وضع احکامی علیه سیاستمداران قدرتمند نیز است.

رئیس‌جمهور در تلاش برای بازگرداندن نظم

 سیریل رامافوسا، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی در یک نطق تلویزیونی تأکید کرد که صلح، قانون ونظم باید هر چه سریع‌تر به کشور بازگردد.

او گفت: «راه خشونت، غارت و هرج‌ومرج به خشونت بیش‌تر، ویرانی، رنج، فقر و بیکاری بیش‌تر و از دست رفتن‌ جان‌های بی‌گناه منجر می‌شود.»

او ادامه داد: «ما مردم آفریقای جنوبی این‌گونه نیستیم. این حال و روز ما نیست.»

همه چیز از اعتراض به بازداشت جاکوب زوما، رئیس‌جمهور سابق شروع شد. زوما در پی خودداری از حضور در تحقیقات درباره فساد مالی دوران ریاست جمهوری‌اش به سرپیچی از رأی دادگاه محکوم شد.

او که اتهام فساد را رد می‌کند به ۱۵ ماه زندان محکوم شده که دوره‌اش از چهارشنبه گذشته شروع شده است.

بونکه دومیسا، اقتصاددان هشدار می‌دهد که وضعیت فعلی می‌تواند به آفریقای جنوبی خسارتی شدید وارد بیاورد. او می‌گوید، باید سیاست را فراموش کرد و با واقعیت روبرو شد.دومیسا این اعمال را جنایت‌کارانه می‌داند و می‌گوید، این رفتار می‌تواند خسارتی هنگفت و نتیجه‌ای معکوس به بار بیاورد.

به گفته او، دولت آفریقای جنوبی در چنین شرایطی باید هزینه‌های زیادی را از محل بودجه‌ای که برای نیازهای اساسی در نظر گرفته بود بپردازد.

دیوید نه‌وس، کارشناس مؤسسه فقر، زمین و پژوهش‌های کشاورزی نیز می‌گوید، باید هر چه زودتر برای کمک به طبقات محروم و خشمگین جامعه چاره‌ای اندیشید.

به نظر او، باید در مورد ساختار و توسعه اقتصادی آفریقای جنوبی گفت‌وگوهای تازه‌ای درگیرد و این موضوع به بحث‌ گذاشته شود که چگونه بخشی از جامعه و پیش از همه سیاهان آفریقایی از اقتصاد کنار گذاشته شده‌اند.

در آفریقای جنوبی میان فقیر و غنی شکافی عمیق وجود دارد. شیوع کرونا نیز مزید بر علت شده و گرسنگی را افزایش داده است.

ناظران شرایط کنونی را بسیار نگران‌کننده می‌دانند. اگرچه که موج غارت و چپاول همه شهرها را فرا نگرفته، اما عادی شدن صحنه قدم زدن نیروهای امنیتی بر روی خرده‌شیشه‌های ویترین مغازه‌های به غارت‌رفته به این معناست که ثبات و روال عادی زندگی از آفریقای جنوبی رخت بر بسته است.