به گزارش آتیه آنلاین کتاب «پساحقیقت» نوشته «جیمز بال» روزنامه‌نگار بریتانیایی و برنده جایزه پولیتزر با ترجمه «مسعود میرزایی» منتشر شد.

عواقب تولید و انتشار انبوه مطالب جعلی، مبتذل و مزخرف حتی برای رسانه های صادق و متعهدی که تلاش شان گزارش منصفانه و دقیق مسائل است نیز بسیار سنگین می باشد به گونه ای که ممکن است تلاش شان ناکام بماند. دلیل آن هم روشن است؛ فرهنگ و هنجارهای حاکم بر چنین رسانه هایی که عمیقاً عادت کرده اند استدلال های مخالف و موافق را به طور متوازن در مورد یک موضوع پوشش دهند، نمی تواند از پس تهاجم همه جانبه مطالب مزخرف برآید. در واقع کار جریان اصلی رسانه ای برای مقابله با اشاعه دهندگان مطالب جعلی، مثل وارد شدنِ با چاقو به یک جنگ مسلحانه تمام عیار است (ص. ۲۷).

این بخشی از پیشگفتار جیمز بال James Ball بر کتاب پساحقیقت است که تاکید دارد، دیگر اصطلاح اخبار جعلی به تنهایی برای توصیف حجم عظیم مطالب مبتذل و مزخرف کفایت نمی کند.

این روزنامه نگار بریتانیایی با بررسی زمینه های به وجود آمدن چنین وضعیت آشفته ای، تاکید می کند: سیاستمداران عموماً به طور ناگهانی کذّاب نشده اند. رسانه ها هم به طور ناگهانی به سمت دروغ و دروغگویی متمایل نشده اند و به رغم ادعاهای مطرح شده، عامه مردم نیز احمق تر و سر به هواتر نشده اند، بلکه برعکس به طور میانگین توده های مردم امروز تحصیل کرده تر و آگاه تر از هر زمان دیگری هستند. پس چرا اکنون دروغ، ابتذال و مزخرف در حال ارتقاء و استیلا است؟

ترجمه این کتاب که نحوه تسخیر جهان توسط اخبار جعلی و مبتذل را با مطالعه چند مورد عینی در اروپا و آمریکا بررسی کرده، در چهار فصل و ۱۱ گفتار و از سوی انتشارات روزنامه ایران روانه بازار کتاب شده است.

«قدرت ابتذال و دروغ»، «چه کسانی دروغ و ابتذال را اشاعه می دهند؟»، «چرا مطالب دروغ و مزخرف تاثیرگذارند؟» و «چگونه جلوی مطالب دروغ و مزخرف را بگیریم؟» عناوین اصلی فصول چهارگانه کتاب پسا حقیقت (جهان در تسخیر اخبار جعلی و مبتذل) را تشکیل می‌دهند.

نویسنده که همکاری با روزنامه‌هایی چون گاردین و واشنگتن پست را در کارنامه حرفه‌ای خود دارد در بخش‌های مختلف کتاب تلاش می کند هم به این سوالات مهم پاسخ دهد و هم راهکارهای عملی برای مقابله با پدیده اخبار جعلی و مبتذل را ارائه کند، اما در عین حال اعتراف می کند: واقعیت بسیار پیچیده تر از این حرف ها است.

این وضعیت به خوبی در یک ضرب المثل قدیمی بیان شده است؛ «قبل از این که حقیقت بخواهد چکمه هایش را بپوشد، دروغ نیمی از جهان را طی کرده است.» هر آنچه که در این کتاب بیان شده در واقع این هشدار را به ما می دهد که چرا فرآیندهای کنترل واقعیت و اعتبارسنجی حتی وقتی با دقت کامل با هم تجمیع می شوند، باز هم برای عقب راندن مطالب جعلی و مزخرف مشکل دارند و مدام در حال دست و پا زدن هستند (ص. ۳۲۹).

مهدی شفیعی مدیرمسئول روزنامه ایران نیز در مقدمه ای که بر این کتاب نوشته، مقابله با اخبار جعلی را ضرورتی فوری خوانده و تاکید کرده است: برای مقابله با پدیده اخبار جعلی که با ظاهری موجه و حتی فریبنده، کل نظام های دموکراتیک و جریان اصلی رسانه ای را در جهان در معرض تهدید قرار داده، اقدام فوری و عاجل ضروری است ولی بدون تردید نحوه تنظیم و اعمال مقررات در این حوزه، عاری از جنجال و سروصدا نخواهد بود. چرا که سانسور برخط اخبار جعلی که خود را به عنوان اخبار واقعی و اصیل جا زده اند، احتمالاً در ابتدا عواقب و بازتاب های منفی زیادی به دنبال خواهد داشت (ص. ۱۸).

وی افزوده است: برقراری تعادل و توازن حرفه ای، فنی و حقوقی در این زمینه مقابله با اخبار جعلی و فریبکارانه بدون لطمه زدن به اخبار واقعی ولی ناخوشایند- مهمترین چالش سال های آینده خواهد بود که برای گذار موفقیت آمیز از آن همکاری رسانه های اصیل، کارشناسان و متخصصان عرصه ارتباطات، دولت ها، سازمان های بین المللی و نهادهای غیردولتی و به ویژه مراکز آموزشی و آکادمیک ضرورتی اجتناب ناپذیر است (همان).

آلکس گیبنی مستندساز برنده جایزه اسکار درباره کتاب پسا حقیقت معتقد است: در عصـر ترامپ اخبارجعلی و مبتذل مثل یک ویروس همه جا پخش می شد. جیمـز بـال در ایـن کتـاب تلاش کـرده اسـت بـا حضـور در آلوده ترین مناطق، راهی بـرای متوقف کردن اشـاعه اخبارجعلی و مبتذل در جهان پیـدا کند.

آلن رُسبریجر سردبیر سابق روزنامه گاردین نیز در اظهارنظری پسا حقیقت را یک کتاب مهم خوانده که در بهتریـن زمان ممکن و توسـط یکی از تیزهوش تریـن و خـوش فکرتریـن روزنامـه نگاران عصـر جدید به رشـته تحریـر درآمده اسـت.

چاپ نخست کتاب پسا حقیقت با زیرعنوان جهان در تسخیر اخبار جعلی و مبتذل در ۴۱۲ صفحه در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است.