به گزارش آتیه‌آنلاین، کارِ پنهانِ کودک پدیده‌ جدیدی نیست، مساله دیرینه‌ای است که از چشم‌ها پنهان‌مانده‌ است چه بسیار کارفرماها و افراد صاحب کار سودجویی وجود دارند که اراده‌شان بر این است چرخ کارگاه کوچکشان با بکارگیری نیروی کار ارزان در نبود نظارت‌های سفت و سخت دولتی، کم‌هزینه تر بچرخد و این است که همپای رشد روزافزون کودکان کار و خیابان، کودکان بسیاری  در کارگاه‌های زیرزمینی و در بدترین شرایط محیطی زندگی و کار می کنند، برخی می‌گویند دومیلیون کودک کار داریم اما برخی نیز بر این عقیده‌اند که بیش از هفت میلیون کودک درایران به صورت تمام وقت یا پاره‌وقت، کارمی‌کنند؛ برخی مسوولان نیز مساله را به کلی رد می‌کنند و شیوه کارشان همان ساماندهی دوره ای کودکان به شیوه دستگیری و پلیسی است.

پدیده‌کودکان کار ناشی از سیستم معیوب اقتصادی است

سحر موسوی - مدیرخانه کودک ناصرخسرو - بابیان ‌اینکه آمار دقیقی از کودکان کار در کشور وجود ندارد، اظهار کرد: چون بسیاری از کودکان کار فاقد اسناد هویتی هستند بنابراین در هیچ سرشماری به حساب نمی‌آیند در حالی که تعداد آن‌هایی که در کارگاه‌های زیرزمینی در بدترین شرایط اقتصادی، بهداشتی و تغذیه‌ای زندگی می‌کنند قابل توجه است.

وی با تاکید بر اینکه گسترش پدیده کودکان کار ناشی از سیستم معیوب اقتصادی است، افزود: بسیاری از کودکان کار همراه با اعضای خانواده و به صورت دسته جمعی کار می‌کنند و برخی از آن‌ها به تنهایی زندگی می‌کنند و شرایط سختی را متحمل می‌شوند.

این کارشناس ارشد مطالعات زنان، کار در کارگاه‌های زیرزمینی را به برده‌داری تشبیه کرد و ادامه داد: در بسیاری از کارگاه‌ها با استثمار کودکان، شرایطی شبیه برده‌داری حاکم است، بسیاری از این کودکان فاقد خانواده هستند و درچرخه کار کودکان گرفتار شده‌اند و در یک اتاق کوچک به صورت دسته جمعی زندگی می‌کنند که دسترسی به بهداشت برای آن‌ها اندک است.

کاهش درآمد خانواده‌ها دلایل افزایش کودکان کار است

لیلا توحیدنیا - رییس گروه خانواده و آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی- نبود حمایت‌های اجتماعی، بحران‌های‌ اقتصادی و مرگ یکی از اعضای موثر خانواده را مهم‌ترین دلایل افزایش کودکان کار در کشور دانست و گفت: سطح درآمدی خانواده‌ها در کشورمان در چند سال گذشته کاهش چشمگیری داشته و همین مساله به رشد روزافزون تعداد کودکان خیابانی و کارمنجر شده است.  

بالاترین میزان کاهش بودجه پیشنهادی کودکان کار و خیابان

محمودعلی‌گو، سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور امروز از راه‌اندازی سامانه ثبت آمار کودکان شاغل در کارگاه‌های زیرزمینی خبر داد و گفت: ابراز شناسایی کودکانی که در کارگاه‌های زیرزمینی به‌ کار گرفته شده‌اند، سخت است اما در جامعه، هرکسی به نوبه خود در کارگاه‌ها و برخی اماکن دیگر ممکن است با کودکان کاری مواجه شود که می‌تواند درباره آنان اطلاع‌رسانی کند تا اقدامات حمایتی برای کودکان انجام شود.

وی تاکید کرد: امیدوارم طراحی و رونمایی از سامانه شناسایی کودکان کار در کارگاه‌های زیرزمینی تا پایان سال جاری انجام شود که با فراهم کردن امکان گزارش‌گیری از مردم و اتصال سامانه به دستگاه‌های مرتبط بسیاری از موانع پیش رو از بین می‌روند.  

سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور همچنین اظهارکرد: سال گذشته انتظار داشتیم اعتبار ساماندهی کودکان کار و خیابان رشد زیادی داشته باشد. لایحه بودجه نیز به مجلس شورای اسلامی رفته بود و نزدیک ۱۲۴ میلیارد تومان برای ساماندهی کودکان کار و خیابان در آن مرقوم شده بود.

علی‌گو تصریح کرد: این درحالی‌ست که اکنون این لایحه در بودجه ۱۴۰۰ مصوب و ارقام آن تبدیل به ۱۴ میلیارد تومان برای کودکان کار و ۲۳ میلیارد تومان برای کودکان خیابان شده که با کاهش وحشتناکی روبرو بوده است.

وی با تاکید براینکه این کاهش بالاترین میزان کاهشی بوده که می‌توانسته در بودجه اتفاق بیفتد، افزود: این اتفاق ناراحت کننده است چون ما برای بودجه، برنامه‌ریزی کرده بودیم. سازمان بهزیستی کشور نسبت به موضوع کودکان کار و خیابان تعهداتی دارد.

سرپرست دفترامورآسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور گفت: موضوع کودکان کار و خیابان و موضوع اعتبارات، ضعیف‌ترین قشر جامعه یعنی کودک را درگیر کرده است. اگر منابع برای ساماندهی کودکان کار و خیابان تامین نشود، منجر به مشکلات قضایی و افزایش خشونت در حوزه آسیب‌های‌اجتماعی خواهد شد که در آن‌صورت درآینده، کنترل این آسیب‌ها سخت‌تر خواهد بود.

به گزارش آتیه‌آنلاین، براساس آمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال ۱۳۹۶، ۵۰۰ هزار کودک کار در سطح کشور وجود دارد که به سه دسته کودکان کار کارگاهی، کودکان‌ کار در خیابان و کودکان زباله‌گرد تقسیم می‌شوند و طبق این گزارش اعلامی از ۷۰۰ کودک کار و خیابان شناسایی شده، ۸۰ درصد آن‌ها اتباع بیگانه بوده‌اند. در هرحال، اعلام آمار کلی این چنینی کودکان کار نشانه پذیرش مساله است اما نباید چالش‌های پیش رو در این حوزه را نادیده گرفت؛ بخش اعظمی از کارگاه‌های زیرزمینی، کارگاه‌های قانونی هستند ولی به دلایلی از شمول قانون کار خارج شده‌اند و به همین دلیل است که در نبود نظارت برعملکرد کارفرمایان، کودکان به ابزاری برای سودجویی تبدیل شده‌اند و به نظر می‌رسد با اصلاح قوانین و نظارت بیشتر وزارت کار می‌توان امیدوار بود که نه تنها بستر شناسایی و حذف بخش پنهانِ کار کودک که اوضاع آن به مراتب وخیم‌تر از کار کودک در کف خیابان است، هموارتر شود بلکه با ورود مطالبه گرایانه‌های نهادهای مدنی و تشکل‌های غیردولتی، در نهایت امر تضییع حقوق کودکان به حداقل ممکن  برسد که در آینده‌ای نه چندان دور کودکان این سرزمین فارغ از دل نگرانی‌ها و غم نان، با لذت تمام کودکی را زندگی کنندو در مسیر اهداف شان به اوج رضایت و موفقیت دست یابند و در آبادانی کشور نیز نقش اثرگذار خویش را به درستی ایفاء کنند.