به گزارش آتیه‌آنلاین، تا جایی که به حضور نظامیان خارجی در کشورها مربوط می‌شود، معمولا بحث بر سر حضور نظامیان آمریکایی در افغانستان و عراق و همچنین نیروهای ترکیه در کشورهایی چون ترکیه و لیبی است. با این همه، حضور نظامی فرانسه در مالی و عواقب و ابعاد آن یکی از نکاتی است که در این زمینه باید بدان توجه ویژه داشت.

افغانستان فرانسه

روز گذشته (‌یکشنبه) نشریه تلگراف گزارش کرد که در حالی که فرانسه در تدارک برای پایان دادن به عملیات نظامی خود و بیرون کشیدن تعدادی از پنج هزار سرباز خود از منطقه «ساحل» در آفریقا است، گروه‌های افراطی حملات‌شان در این منطقه ملقب به «افغانستان فرانسه» را تشدید کرده‌اند.

به گزارش اسپوتنیک، نشریه تلگراف نوشت: «وضعیت در این حوزه بی‌ثبات است. در چند روز گذشته، افراط‌گرایان مسلح در مرکز کشور مالی اقدام به ربودن پنج مسیحی کاتولیک از جمله یک راهب ارشد کرده و سپس آنها را آزاد کردند.» در ادامه گزارش تلگراف آمده است: «همچنین این منطقه شاهد انفجار یک خودروی بمب‌گذاری شده بود که منجر به مجروح شدن شش سرباز فرانسوی و چهار تبعه کشور مالی شد.» همچنین حملات در کشور بورکینافاسو که در همسایگی آنجا است، نیز تشدید شده‌اند و اخیراً گروهی از کودک سربازان به یک روستای کوچک در اوایل ماه جاری میلادی در نزدیکی مرز با مالی و نیجر حمله کرده و بالغ بر ۱۶۰ تن را کشتند. این خونین‌ترین روز در طی شش سال وضعیت اضطراری در آنجا است که گروه مسلح مرتبط با داعش و القاعده به آن دامن زده‌اند بود.

همه‌چیز حاشیه نشست گروه هفت در لندن آغاز شد. « امانوئل ماکرون»، رئیس‌جمهوری فرانسه در ۱۰ ژوئن اعلام کرد عملیات نظامی «برخان» این کشور متشکل از پنج هزار نیرو که موریتانی، چاد، نیجر، مالی و بورکینافاسو را در بر می‌گیرد به زودی پایان می‌یابد. وی در یک کنفرانس خبری در آستانه اجلاس اخیر گروه هفت گفت: «ما دست به تغییر شکل عمیق حضورمان خواهیم زد. این شکل از حضور ما که شکل یک عملیات خارجی است، دیگر مناسب واقعیت جنگ نیست.»

گفتنی است که بر اساس برنامه‌هایی که هم اکنون دولت فرانسه در دست بررسی دارد، نیروهای مسلح این کشور تا پایان سال جاری میلادی پایگاه‌های نظامی کیدال، تیمبوکتو و تسالیت در شمال مالی را ترک خواهند کرد. منابع آگاه در این رابطه به خبرگزاری فرانسه گفتند که بر اساس این برنامه‌ها تعداد نظامیان حاضر در آنجا تا سال ۲۰۲۳ به دو هزار و ۵۰۰ تن یعنی نصف تعداد فعلی کاهش می‌یابد. در عوض فرانسه برنامه دارد تا برای حمایت از ارتش‌های محلی شدیداً دچار کمبود تجهیزات و آموزش، به عنوان یک عضو نیروی ضربت نظامی اتحادیه اروپا موسوم به «تاکوبا» بماند. نیروی تاکوبا تنها متشکل از ۶۰۰ سرباز است که نیمی از آن‌ها فرانسوی هستند.

هر چند ایتالیا و دانمارک متعهد به مشارکت دادن صدها سربازشان در این ماموریت شده‌اند اما این ماموریت همچنان دور از هدفش برای داشتن دو هزار نیرو است. در این میان گروه‌های افراط‌گرا با وجود کشته شدن چند تن از سرکرده‌های ارشدشان‌ توسط ارتش فرانسه، تسلط‌شان را تقویت کرده و حضورشان را در منطقه گسترش داده‌اند.

خروج فرانسوی

فرانسه اما در عین حال دلایل خود را برای خروج از کشوری چون مالی دارد. طی هفته‌های پیش فرانسه اعلام کرد که عملیات نظامی مشترک خود با ارتش مالی را که برای مقابله با افراط‌گرایان در جریان بود به حالت تعلیق در آورده است. تصمیم پاریس به دنبال وقوع دومین کودتا در مالی طی کمتر از یک سال گذشته اتخاذ شد. در بیانیه وزارت نیروهای مسلح (دفاع) فرانسه از مقامات مالی خواسته شده است که «تضمین‌های» لازم برای انتقال قدرت سیاسی در این کشور را ارائه کنند.

حضور نظامی فرانسه در مالی هشت سال پیش و در دوران ریاست جمهوری «فرانسوا اولاند» آغاز شد. این خبر البته کسی را آنچنان شگفت‌زده نکرد؛ چراکه امانوئل ماکرون از قبل هشدار داده بود که کشورش نظامیان خود را در صورت گام برداشتن مالی به سوی «اسلامگرایان افراطی» از این کشور خارج خواهد کرد. ماکرون در گفتگویی با روزنامه ژورنال دو دیمانش گفت که به رهبران منطقه‌ای گفته است که پاریس دیگر از کشورهایی که مشروعیت دموکراتیک یا انتقال دموکراتیک ندارند، حمایت نمی‌کند و به این ترتیب دیگر تمایلی برای حفظ نیروهایش در آفریقا ندارد.

این در حالی است که تنش‌ها در مالی همچنان رو به افزایش است و هر روز نیز بر حجم آن افزوده می‌شود. ایندیپندنت پیشتر گزارش کرد که اوضاع در مالی به ویژه پس از حادثه ربوده شدن پنج کشیش از یک کلیسای کاتولیک در مرکز مالی و انفجار اتومبیل بمب‌گذاری شده که موجب زخمی شدن شش سرباز فرانسوی و چهار سرباز مالی شد، همچنان ناپایدار است. از سوی دیگر، وضعیت برای متحدان فرانسه نیز در مالی چندان خوشایند نیست. طی روزهای اخیر گزارش شد که در نتیجه یک حمله انتحاری بر سربازان اردوی فدرال آلمان در مالی ۱۵ تن از این سربازان زخمی شدند.

آژانس خبری فرانسه به نقل از منابع دفاعی در برلین گزارش داد که ۱۲ تن از این سربازان زخم‌های شدید برداشتند. بنا به گزارش‌ها، برای نجات این سربازان از نیروهای هوایی آلمان کمک فرستاده شد. براساس داده‌های اعلام‌شده، احتمالاً یک مهاجم انتحاری با یک موتر بمب، خود را در برابر این سربازان منفجر کرده بود. از سوی دیگر، یک هفته پیش از این ماجرا نیز شش سرباز نیروهای ضد تروریسم فرانسه در نتیجه انفجار یک بمب در مالی زخمی شدند. در این حمله در نزدیکی شهر مرکزی مالی گاسی چهار فرد غیرنظامی نیز مجروح شدند.

«فرانسوا دالتین»، تحلیل‌گر مسائل آفریقا در این رابطه به ایندپندنت گفت: «به نظر می‌رسد که وضعیت در مالی بنا نیست به این زودی‌ها بهبود یابد و این نگرانی وجود دارد که خروج نیروهای فرانسوی از مالی در نهایت به افزایش تنش‌ها و رشد هرچه بیشتر افراط‌گرایی بینجامد. این خود می‌تواند خبری بد برای کشورهای همسایه مالی نیز باشد؛ چراکه این دست افراط‌گرایی‌های حاکم در این کشور دست آخر خیلی راحت شیوع پیدا کرده و می‌تواند طی مدتی کوتاه یک منطقه کامل را درگیر خود کند. بنابراین چشم‌انداز چندان روشنی در این زمینه به چشم نمی‌خورد و باید منتظر ماند و دید که این خروج چه ابعادی در آینده خواهد داشت.»

بنا به این شواهد و داده‌ها، انتظار افزایش تنش در کشوری چون مالی و جغرافیای اطراف آن چندان بدبینانه و غریب نیست و باید دید که پاریس چگونه به این کشور تحمیل هزینه خواهد کرد.

گزارش: فرزاد سیف‌نیا