به گزارش آتیه آنلاین دکتر محمدجواد ظریف در پاسخ به این سوال که به رقابت انتخاباتی آمریکا را چگونه ارزیابی میکنید، گفت: «این انتخابات برخلاف سایر انتخابات پیشین در امریکا نشاندهنده یک انتقال بیسروصدای قدرت نیست. این ویژگی هم در شخصیت آقای ترامپ وجود داشته و هست که حاضر است هر کاری کند تا دوباره به قدرت برسد. حتی در نیویورک تایمز خواندیم که آقای ترامپ برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری برنامه داشته که حتی به ایران هم حمله کند. از سوی دیگر، براساس همه تحلیلها اگر فشار شدید کرونا هم نبود، احتمال بسیاری وجود داشت که کماکان رأی بیاورد؛ ولی مجموعهای از شرایط داخلی باعث شد وی شکست بخورد.
وی افزود: «شاید جامعه امریکا بعد از جنگ داخلی هیچگاه به اندازه امروز دوقطبی نبوده و این دوقطبی کاملاً مشخص و پرخشونت و پرتنش است. من نمیگویم فردا در امریکا جنگ میشود. اما امریکا فضای بسیار پرتنشی دارد و روش آقای ترامپ کنترل تنش نیست بلکه دامن زدن به تشنج و تنش است و این روش در همه توئیتهای ایشان بعد از اعلام نتایج مشهود بود. آقای ترامپ هم تمام تلاش خود را کرد و هنوز هم اقدامات خود را از مسیرهای حقوقی و دادگاهها انجام میدهد که جلوی شکست خود را بگیرد. الان گفته میشود تیم انتقالی آقای بایدن شامل ۵۰۰ نفر هستند که اقدامات خود را برای تحویل کارها تا ۲۰ ژانویه آغاز کردهاند تا انتقال قدرت بیدردسر صورت گیرد. اما بسیار واضح است که این اتفاق رخ نخواهد داد.
وزیر امور خارجه کشورمان درباره رفتار خارجی دولت ترامپ و تاثیر آن در انتخابات گفت: «باید این واقعیت را بپذیریم که شکست آقای ترامپ در داخل امریکا بر اساس سیاست خارجی نبود. یعنی ایشان به دلیل مسائل داخلی از جمله مسائل اقتصادی و شیوع کرونا شکست خورد. از طرف دیگر آقای ترامپ یک شخصیت قانون گریز داشت و سوءاستفادههای زیادی از سمت خود داشت و این هم دلیل دیگری برای شکست ایشان است. این یک نکته قابل توجه درباره جهتگیری جامعه امریکا است و باید برای کل دنیا هم زنگ خطری باشد و متوجه باشند که جامعه امریکا به سمت تندروی گرایش نشان داده است. سیاست خارجی آقای ترامپ هم یکی از ناموفقترین سیاستهای خارجی امریکا در تاریخ بود و این کشور را به یک عنصر یاغی تبدیل کرد. امریکا در مقام یک کشور قدرتمند به نحوی عمل کرد که بسیاری صرفاً به خاطر اجبار و ترس از قلدری او حرف این کشور را گوش میکردند. تردیدی وجود ندارد که محققان داخل و خارج امریکا، آقای پمپئو را بدترین وزیر خارجه امریکا میدانند. اروپاییها باید از دوران آقای ترامپ درس گرفته باشند و باید بدانند که اگر اجازه دهند به جای اینکه پایتختهای خودشان سیاست خارجی و روابط بینالمللی خودشان را تعیین کند، این کار را واشنگتن انجام دهد آینده خوبی نخواهند داشت.
ظریف درباره رقابت بین چین و آمریکا به انتقال قدرت از غرب به شرق و از بین رفتن هژمونی آمریکا در جهان اشاره کرد و گفت: «از سوی دیگر مسأله تحولات جهانی هم مطرح است که کرونا آنها را تشدید کرده و آن حرکت قدرت از غرب به شرق است. این واقعیتی است که قبلاً وجود داشته، الان هم وجود دارد و در آینده و در دوران آقای بایدن هم وجود خواهد داشت. میزان موفقیت و شکست آقای بایدن در صحنه بینالمللی به این بستگی دارد که چقدر تلاش کند خودش و امریکا را با این جابجایی قدرت جهانی تطبیق دهد یا چقدر مانند اسلافش بیهوده تلاش کند که مانع این جابجایی شود. آقای ترامپ به شکل جنگجویانه و تا حدی وحشی سعی کرد مانع این جابجایی قدرت شود. اگر آقای بایدن میخواهد در امریکا و سطح بینالمللی موفق شود باید این واقعیت را بپذیرد و با این واقعیت هماهنگ شود که امریکا دیگر نمیتواند در دنیا هژمون باشد. ممکن است مقامات امریکایی در اظهارات خود به این واقعیت نزدیک شده باشند اما اگر آن را در عمل بپذیرند و از گرایش سنتی دموکراتها مبنی بر مداخله در امور داخلی سایر کشورها فاصله بگیرند، میتوانند سیاست خارجی موفقتری داشته باشند و آن وقت میتوانند شکاف بین اروپا و امریکا را کم کنند. البته اختلافات ما با امریکا کماکان وجود دارد ولی آقای بایدن میتواند روش دیگری را انتخاب کند و با نگاه دیگری وارد قضایا شود. پیامهایی که تا الان به صورت علنی داده شده ممکن است این ظن را تقویت کند اما باید ببینیم در عمل چه میشود.»
وزیر امور خارجه کشورمان درباره وضعیت برجام و آمریکا گفت: سیاست آقای ترامپ در خروج از برجام و فشار حداکثری او بر ایران، شکست خورد. البته اینکه او شکست خورده به معنای این نیست که ما از این سیاست بهره بردیم. بلکه به این معنی است که امریکا به هدفش نرسیده و البته فشار زیادی هم به ما وارد شد. ما در شکست دادن امریکا پیروز شدیم اما نسبت به اینکه اقتصاد کشور با تحریمهای ترامپ ضرر کرد، حتماً این گونه است و باید این واقعیت مورد توجه قرار گیرد. دوم اینکه چه دولت آقای ترامپ و چه دولت آقای بایدن متعهد به اصل ۲۵ منشور ملل متحد هستند. اصل ۲۵ منشور ملل متحد دولت امریکا را موظف به اجرای تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل متحد میکند. امریکا خودش عضو دائم شورای امنیت است و نمیتواند بگوید یک تصمیم این شورا عادلانه است یا غیرعادلانه و غیرقانونی. ما به عنوان کشوری که خارج از این شورا بودیم میگفتیم این تصمیم شورای امنیت غیرقانونی است. اما امریکا هم به عنوان عضو ملل متحد و هم به عنوان عضو دائم شورای امنیت نمیتواند بگوید قطعنامه ۲۲۳۱ غیرقانونی است. اشتباهی که آقای ترامپ و اطرافیانش کردند، این بود که نفهمیدند با خروج از برجام از تعهدات خود به عنوان عضو ملل متحد خارج نمیشوند بلکه با نقض برجام، مرتکب نقض تعهد خود به عنوان عضو ملل متحد میشوند. اینکه آقای بایدن میخواهد به برجام برگردد خیلی هم خوب است، یک قسمت آن اجرای تعهداتشان به عنوان عضو ملل متحد است؛ باید تحریمها را بردارند، باید اقدامات تخریبی که آقای ترامپ انجام داده و برخلاف قطعنامه ۲۲۳۱ بوده متوقف کنند. اگر میخواهند به برجام برگردند هم در شرایطی نیستند که شرط بگذارند. چون امریکاییها امتیاز عضو برجام بودن را از دست دادهاند و الان میخواهند این امتیاز را دوباره به دست بیاورند. البته این کار غیرممکنی نیست و حتماً همه از اینکه امریکا تلاش کند این امتیاز را به دست بیاورد، استقبال میکنند اما حتماً امریکا باید تلاش کند و حتماً نیاز به اقداماتی از طرف امریکا دارد که نشان دهد برجام مثل در چرخان جلوی ادارات نیست که از این طرف آن وارد شوید و از آن طرف خارج شوید، مثل گیشه سینما است که باید برای ورود خود بلیت بگیرید.»
او درباره مذاکره مجدد در برجام و مذاکرات فراتر از برجام هم گفته: «ما یک اسب را دوبار نمیخریم و دوبار هم نمیفروشیم. همین موضوع موشکی و منطقهای موضوعاتی نبود که در مذاکرات به راحتی کنار گذاشته شدند. مثلاً درباره سلاح، آیا امریکاییها حاضر بودند صدها میلیارد دلار سلاحی را که به منطقه میفروشند کم کنند؟ آیا حاضر بودند برد موشکهای رژیم صهیونیستی را کم کنند؟ یا او را به پذیرش معاهده عدم اشاعه سلاحهای هستهای وادار کنند؟ آیا حاضر بودند درباره اقدامات خود در سوریه و لبنان، اقدامات رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین، اقدامات عربستان در یمن و سایر اقداماتی که وجود دارد صحبت کنند؟ همه اینها در جلسات پر تنشی چند بار بحث شده است. این طور نبوده که آرام از آنها عبور شده باشد. گزینه امریکا بازگشت است. چرا؟ به این خاطر که مقاومت مردم سیاست فشار حداکثری را به شکست کشاند. درست است ما هزینه دادیم ولی مردم به امریکا گفتند که ادامه این سیاست باعث نمیشود شما دستاوردی داشته باشید. ترامپ آمده مسئولیت ترور یک شخصیت حمایت شده بینالمللی را پذیرفته که کنوانسیون هست. در مورد اینکه شخصیتهای دولتی وقتی در مأموریت دولتی هستند در کشور خارجی از نظر بینالمللی حمایت شده هستند. آقای ترامپ پذیرفته علیه این فرد اقدام به کار تروریستی کرده است. اینها مسئولیت دارد و امتیازی برای کسی نیست.»
آقای ظریف در پاسخ به این سوال که اگر آمریکا تعهدات خود را اجرا کند پاسخ ایران چه خواهد بود گفت: «اگر قطعنامه را اجرا کند و تحریمها برداشته شود و مانعی برای فعالیت اقتصادی ایران نباشد، ایران هم اعلام کرده که تعهدات برجامی خود را اجرا میکند. اگر امریکا بخواهد عضو برجام شود، ما حاضریم گفتوگو کنیم که امریکا چگونه میتواند وارد برجام شود. ولی یک کاری اتوماتیک میتواند انجام شود و نیازی هم به شرط و یا حتی مذاکره نیست. امریکا وظایف خود را طبق قطعنامه ۲۲۳۱ انجام دهد ما هم تعهداتمان را طبق برجام انجام میدهیم. این نه نیازی به مذاکره دارد و نه شرط. این کار شدنی است.»
وزیر خارجه کشورما در پاسخ به این سوال که آیا بایدن برای مذاکره تا 1400 دست نگه میدارد گفت: «من فکرمی کنم بیشتر این مسأله نگرانی برخی دوستان ما در داخل کشور باشد که متأسفانه پیامهای غلط را از داخل برای آنها میفرستند. اگر امریکاییها عقل داشته باشند، میدانند که در جمهوری اسلامی اینگونه مسائل، خارج از چارچوب صرف دولتها شکل میگیرد و نباید نگران باشند و علیالقاعده هم نیستند. کما اینکه در گذشته در دوره آقای احمدینژاد مذاکرات مسقط در دولت آقای احمدینژاد شروع شد و امریکاییها منتظر دولت بعدی نماندند. بنابراین، این میزان از فهم شرایط داخلی در امریکا هست. دوستان ما در داخل که میآیند سخنرانی بایدن را کلیپ میکنند یا حضور خانم کاملا هریس را در اجلاس ایپک توئیت میکنند، در واقع دارند زیره به کرمان میبرند. نباید دچار یک گرفتاری ادراکی شویم که آقای ترامپ و بایدن یکی هستند، نه؛ حتماً یکی نیستند. آقای بایدن اگر رئیس جمهور امریکا شد و در کاخ سفید مستقر شد، میتواند با سه فرمان اجرایی همه اینها را لغو کند. کنگره جز اعلان جنگ هیچ مسئولیتی در روابط خارجی امریکا ندارد، آن هم با همکاری رئیس جمهوری. آنکه در روابط خارجی امریکا مسئولیت دارد، رئیس جمهوری امریکا است.»
نظر شما