به گزارش آتیه‌آنلاین، واکسن فایزر قطعاً جان‌های بسیاری را نجات داده، اما بیشتر در دسترس ثروتمندان جهان بوده و این امر، انتقاد طرفداران عدالت و برابری مانند «برنی‌ سندرز» را برانگیخته است. آن‌ها از تولیدکنندگان واکسن خواسته‌اند که از حقوق مالکیت معنوی خود بر واکسن صرف‌نظر کنند تا واکسن در سایر کشورهای جهان راحت‌تر تکثیر و توزیع شود. 
سندرز در برنامه «میت د پرس» (نگاهی به مطبوعات) در شبکه «ان‌بی‌سی» گفت: «قطعاً باید مطمئن شویم که همه مردم آمریکا در اسرع وقت واکسینه شوند، اما در کمک به دیگر نقاط دنیا نه‌تنها مسئولیت اخلاقی داریم، بلکه این موضوع به نفع ما است. اگر این همه‌گیری در کشورهای دیگر ادامه یابد، دوباره سراغ خودمان هم خواهد آمد.» او گفت آمریکایی‌ها باید از شرکت‌های تولیدکننده دارو بخواهند که واکسن را به سایر نقاط دنیا بدهند. وی اظهار داشت: «من فکر می‌کنم الان که جان میلیون‌ها نفر در سراسر جهان در خطر است، ما باید از شرکت‌های دارویی بخواهیم که به کشورهای دیگر اجازه دهند این حقوق مالکیت معنوی را داشته باشند تا بتوانند واکسن‌هایی که در کشورهای فقیر به‌شدت مورد نیاز است را تولید کنند.»
 
واکسن ۲۰ دلاری
شرکت فایزر به ارائه منبع واکسن خود اشاره‌ای نکرده، اما پذیرفته است که ۴۰ میلیون دوز به برنامه «کوواکس»، مشارکت چندجانبه برای توزیع واکسن به کشورهای فقیر، اهدا کند. این میزان مشارکت، کمتر از دو درصد از ۲.۵ میلیارد دوزی است که این شرکت قصد دارد در سال ۲۰۲۱ تولید کند.
این شرکت همچنین بارها خاطرنشان کرده که برای تهیه واکسن هیچ هزینه‌ای از دولت دریافت نکرده و در نتیجه خود را از هرگونه الزام اخلاقی - گرچه غیراخلاقی - برای توزیع آزادانه آن، راحت کرده؛ اما شرکت بایون‌تک، شریک فایزر در توسعه واکسن، از دولت آلمان کمک هزینه قابل توجهی دریافت کرد و فناوری به‌وجودآورنده پیام‌رسان «آران‌ای» - از اجزای مهم واکسن - را مؤسسات ملی بهداشت ساختند. به عبارت دیگر، شرکت فایزر مستقیماً از دولت ایالات متحده برای تولید واکسن پولی دریافت نکرده، اما بر بودجه عمومی ‌متکی بوده و برای تولید واکسن، روی فناوری‌های موجود حساب کرده است. شرکت فایزر، حداقل از نظر یک مصرف‌کننده آمریکایی، در عین سود بردن از واکسن، آن را مقرون ‌به‌صرفه کرده است. این شرکت قیمت واکسن را تقریباً مساوی قیمت واکسن آنفولانزا، یعنی حدود ۱۹.۵۰ دلار برای هر دوز، تعیین کرد. هزینه سایر واکسن‌ها می‌تواند به صدها دلار هم برسد. 
 
حمایت از کوواکس
سخنگوی شرکت فایزر گفته است اوایل که واکسن تولید شده بود، کشورهایی که هنوز به آن شدت تحت تأثیر ویروس قرار نگرفته بودند، به خرید از این شرکت علاقه زیادی نشان ندادند. او همچنین گفت شرکت فایزر قصد دارد بیش از ۴۰ میلیون دوز به برنامه کوواکس اهدا کند. این سخنگو گفت: «همه این واکسن را نمی‌خواستند و برای قدم برداشتن در راه تولید آن هم آمادگی نداشتند؛ به همین دلیل مذاکرات از جمله در مورد همکاری با برنامه کوواکس برای ارائه بیش از ۴۰ میلیون دوزی که ابتدا سفارش داده بودند، ادامه دارد.»  از اواسط ماه آوریل، کشورهای ثروتمند بیش از ۸۷ درصد از بیش از ۷۰۰ میلیون دوز واکسن کرونا را در سراسر جهان توزیع کرده‌اند، در حالی که طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، کشورهای فقیر فقط ۰.۲ درصد دریافت کرده‌اند. در کشورهای ثروتمند، تقریباً از هر چهار نفر یک نفر واکسن دریافت کرده است. در کشورهای فقیر این رقم از هر ۵۰۰ نفر است.
 
عدم حمایت از فقرا
فایزر گفته است که متعهد است واکسن خود را در سطح جهانی در دسترس قرار دهد. این شرکت هفته قبل اعلام کرد تا به حال، ۴۳۰ میلیون دوز به ۹۱ کشور ارسال کرده است. سخنگوی فایزر، شارون کاستیلو، نمی‌گوید که چه تعداد از این دوزها به کشورهای فقیر رفته؛ جایی که فایزر گفته است از فروش واکسن سود نمی‌برد. ارقام سازمان بهداشت جهانی روشن می‌کند که فایزر کمترین کمک را به فقیرترین کشورهای جهان کرده است. این شرکت متعهد شد که حداکثر ۴۰ میلیون دوز به کوواکس، یک مشارکت چندجانبه با هدف تأمین واکسن به کشورهای فقیر، کمک کند. این میزان کمتر از ۲ درصد ۲.۵ میلیارد دوزی است که فایزر و شریک توسعه آن، بیون تک، در نظر دارند امسال تولید کنند.
کلر ونهام متخصص سیاست بهداشت در دانشکده اقتصاد لندن، گفت: «دوزهایی که فایزر به کوواکس وعده داده، یک قطره در اقیانوس است.» «جانسون» و «آسترازنکا» هر دو متعهد شدند که واکسن‌های خود را به صورت غیرانتفاعی (بدون سود) بفروشند. مدرنا که هرگز سود کسب نکرده و هیچ کالای دیگری در بازار ندارد، تصمیم گرفت واکسن خود را با سود به فروش رساند. فایزر غالباً به این نکته اشاره می‌کند که تصمیم به استفاده از بودجه فدرال توسط دولت، نیست.  اما بایون‌تک حمایت قابل توجهی از دولت آلمان در تولید واکسن مشترک خود دریافت کرد. در این زمینه  تحقیقات با بودجه مالیات‌دهندگان به هر دو شرکت کمک کرد. انستیتوی ملی بهداشت دارای فناوری ثبت اختراع است که به ساخت واکسن (RNA) پیام‌رسان فایزر و مدرنا کمک می‌کند. بایون‌تک توافقنامه صدور مجوز با (N.I.H) دارد و فایزر نیز در این مجوز از وی پشتیبانی می‌کند. در حال حاضر بایون‌تک قرارداد تحویل حدود ۱،۸ میلیارد دوز واکسن کرونا به ارزش حدود ۱۲،۴ میلیارد یورو را بسته است. این مبلغ شامل فروش مستقیم به مشتریان و همچنین فروش به شرکا است. به گفته این شرکت، ظرفیت تولید برای کل سال جاری میلادی ۳ میلیارد دوز و بیش از ۳ میلیارد دوز نیز برای سال آینده است. تا پنج روز قبل شرکت‌های بایون‌تک و فایزر حدود ۴۵۰ میلیون دوز واکسن کرونا را به ۹۱ کشور و منطقه در سراسر جهان ارسال کرده‌اند. 
 
سود؛ مهمتر است!
اخیراً دولت بریتانیا نیز قرارداد جدیدی با فایزر امضاء کرد که به موجب آن متقاضی ۶۰ میلیون دوز از واکسن کرونا این شرکت در سال ۲۰۲۱ شد. فایزر هم‌اکنون در حال تهیه دوز سوم واکسن‌های کرونا خود است که ممکن است به عنوان دوز تقویتی به کسانی که دو نوبت اول این واکسن را دریافت کرده‌اند، توصیه شود. این شرکت همچنین برای دریافت مجوز واکسن کرونا خود برای کودکان و نوجوانان ۱۶-۱۲ سال هم از سازمان غذا و دارو آمریکا، اف‌دی‌ای، تقاضا کرده و همزمان در حال طی کردن مرحله آزمایش بالینی واکسن خود برای کودکان شش ماهه تا ۱۲ ساله است که قرار است تا پاییز امسال و پیش از بازگشایی مدارس، آماده شود. اما این واقعیت که به نظر می‌رسد فایزر مبلغی حدود ۹۰۰ میلیون دلار سود پیش واکسن از واکسن خود کسب کرده، نشان می‌دهد که سود در این میان ‌مسأله مهمتری بوده است. آلبرت بورلا، مدیر ارشد اجرایی این شرکت در ماه ژانویه هنگام اعلام شرکت برای پیوستن به کوواکس، گفت: «در فایزر، ما معتقدیم که هر شخصی شایسته دیدن، شنیدن و مراقبت از او است. ما مأموریت کوواکس را مشترک هستیم و مفتخریم که با هم همکاری می‌کنیم تا کشورهای در حال توسعه همان دسترسی بقیه جهان را داشته باشند.»
ریچارد کوزول‌رایت، مدیر بخش جهانی‌سازی و استراتژی‌های توسعه در کنفرانس تجارت و تجارت سازمان ملل گفت: «با وجود تمام صحبت‌ها در مورد کوواکس، آنها علاقه بیشتری به معاملات دوجانبه داشته‌اند، زیرا از این طریق پول خود را می‌گیرند.» مدافعان فایزر در این مورد اختلاف‌نظر دارند. توسعه سریع واکسن‌های بسیار مؤثر یک موفقیت علمی ‌برای نسل‌های مختلف است و سودهای کلانی برای کل جهان در پی دارد.  جان لاماتینا، یکی از شرکای ارشد شرکت بیوتکنولوژی پیورتک که قبلاً ۳۰ سال را در فایزر گذرانده بود، از جمله به عنوان رئیس تحقیق و توسعه‌، گفت: «آنچه صنعت در اینجا انجام داده بسیار چشمگیر و فوق‌العاده است. اکنون همه اینها نسبتاً سریع فراموش می‌شوند.» شرکت‌ها نباید منتظر سودآوری از بیماری‌های همه‌گیر باشند، به ویژه هنگامی‌ که فشارها به دولت بایدن برای کاهش حمایت از مالکیت معنوی افزایش می‌یابد و به کشورهای فقیر اجازه می‌دهد نسخه‌های مقرون‌به‌صرفه‌تری از واکسن‌ها تولید کنند، اما فایزر و برخی شرکت‌های دارویی با چنین پیشنهادهایی مخالفت کرده‌اند. در این میان، بسیاری از کشورهای در حال توسعه به رهبری آفریقای جنوبی و هند به سازمان تجارت جهانی پیشنهاد کرده‌اند که مالکیت معنوی در واکسن‌های ویروس کرونا کم شود یا از بین برود.